Wyśnione zagraniczne wakacje z dzieckiem są czasem, o którym marzy każdy rodzic. Aby jednak stały się one możliwe, konieczne jest dojście w tym zakresie do porozumienia przez obu opiekunów osoby małoletniej. Co jednak zrobić w sytuacji, gdy nie mamy zgody drugiego rodzica na taki wyjazd? Czy istnieje procedura, która pozwala pomimo tego na odbycie zaplanowanej podróży?
Z tego artykułu dowiesz się:
- zgoda na wyjazd dziecka za granicę – jak ją uzyskać?
- czy zgoda drugiego rodzica na wyjazd dziecka za granicę zawsze jest niezbędna?
- kiedy nie trzeba się ubiegać o otrzymanie zgody drugiego rodzica na wyjazd dziecka?
- wyjazd dziecka za granicę – czy może nastąpić jedynie na wniosek drugiego rodzica?
Komu przysługuje władza rodzicielska?
Wbrew pozorom, tak sformułowane pytanie wcale nie jest absurdalne. Zgodnie z przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, co do zasady, władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom (art. 93 krio). Jednak w praktyce często zdarza się, że spoczywa ona wyłącznie na jednym z nich.
Tak się dzieje w sytuacji, kiedy jedno z rodziców nie żyje, nie posiada pełnej zdolności do czynności prawnych. Zostało pozbawione władzy rodzicielskiej bądź doszło do zawieszenia jej wykonywania. Istnieją też przypadki, kiedy zakres władzy rodzicielskiej jednego z rodziców został znacząco ograniczony.
Przypomnieć trzeba, że jeżeli jeden z rodziców zupełnie nie interesuje się losem swojego dziecka. Nie uczestniczy w procesie jego wychowywania. Nie wypełnia swoich obowiązków względem niego bądź rażąco nadużywa swojej władzy opiekuna. Wówczas drugi z nich może wystąpić z wnioskiem o ograniczenie. A nawet pozbawienie go władzy rodzicielskiej do sądu rejonowego – wydziału rodzinnego i nieletnich. Także w wyroku rozwodowym, sąd, biorąc pod uwagę dobro dziecka, ma obowiązek zdecydować o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej przez rodziców. W efekcie może on zdecydować o powierzeniu wykonywania władzy rodzicielskiej tylko jednemu z rodziców i jednocześnie albo całkowicie pozbawić, albo ograniczyć władzę rodzicielską drugiego z nich jedynie do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka. W tym na przykład ustalić, że nie ma on prawa decydować o takich sprawach jak na przykład wakacyjny wyjazd dziecka za granicę.
Podczas trwania postępowania rozwodowego, do czasu wyjaśnienia statusu dziecka. Wypowiedzenia się przez sąd co do sprawowania władzy rodzicielskiej i ustalenia miejsca stałego pobytu dziecka u któregoś z rodziców. Oboje rodziców musi wyrazić zgodę na wakacyjną podróż poza granice kraju. W przeciwnym razie, każde z rodziców może dochodzić powrotu dziecka do Polski.
Zgoda na wyjazd dziecka za granicę – jak uzyskać?
W świetle powyższych rozważań, stwierdzić trzeba, iż jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom. Bądź też w stosunku do jednego z nich została ona jedynie ograniczona. Bez wyraźnego zastrzeżenia, że nie ma on prawa decydować w tym przedmiocie. Wówczas aby możliwy był wyjazd dziecka za granicę Rzeczypospolitej Polskiej, konieczna jest zgoda obojga rodziców. Zgodnie bowiem z prawem rodzinnym o istotnych sprawach dziecka rodzice rozstrzygają wspólnie (art. 97 § 2 krio).
Sąd Najwyższy stwierdził nawet, iż na wyjazd dziecka za granicę na pobyt stały wraz z jednym z rodziców, któremu w wyroku rozwodowym powierzono wykonywanie władzy rodzicielskiej, potrzebne jest zezwolenie sądu opiekuńczego. Jeżeli drugi z rodziców, któremu powierzono nadzór nad wychowaniem dziecka, nie złożył oświadczenia wyrażającego zgodę na wyjazd dziecka.
Warto wiedzieć również, że ponieważ ojczym bądź macocha są osobami niebędącymi rodzicami dziecka. Ich zgoda na wyjazd dziecka za granicę nie jest konieczna.
Wyjazd dziecka za granicę- w jakiej formie powinna być udzielona zgoda?
Podkreślenia wymaga fakt, iż wyrażenie zgody na wyjazd dziecka za granicę może zostać wyrażona w całkowicie dowolnej formie, jednakże dla celów dowodowych, w tym konieczności przedstawienia takiego dokumentu w urzędzie paszportowym czy na lotnisku, najlepiej, aby nastąpiło to chociaż w zwykłej formie pisemnej. Kiedy sąd przyznał drugiemu rodzicowi prawa rodzicowi prawa rodzicielskie na wyłączność, wówczas rodzic pozbawiony władzy rodzicielskiej nie ma prawa decydować o sprawach dziecka. W takim przypadku oczywiście jego zezwolenie nie jest potrzebne.
Zgoda na wyjazd dziecka za granicę – orzeczenie sądowe
Jeżeli rodzice w przedmiocie wyjazdu dziecka za granicę nie mogą dojść do porozumienia, wówczas rozstrzygnięcie podejmuje sąd opiekuńczy, przy czym właściwy jest sąd rejonowy – wydział rodzinny i nieletnich, miejsca zamieszkania lub pobytu dziecka.
W sprawie tego rodzaju jeden z rodziców występuje jako wnioskodawca. Drugi z nich ma status uczestnika, tak samo jak dziecko, które ukończyło 13 lat i nie jest ubezwłasnowolnione. Chyba, że sąd ograniczy lub wyłączy osobisty udział takiego małoletniego w postępowaniu, ponieważ przemawiają za tym względy wychowawcze.
Wskazać trzeba, iż przedmiotowy wniosek sąd rozpoznaje w postępowaniu nieprocesowym na posiedzeniu jawnym. Kończy się ono wydaniem postanowienia, w którym sąd, kierując się przede wszystkim dobrem dziecka, bądź wyraża zgodę na wyjazd dziecka poza granice Rzeczypospolitej Polskiej, co zastępuje w całej pełni zgodę rodzica, bądź też oddala wniosek złożony przez jednego z rodziców.
Od przedmiotowego postanowienia strony mogą wnieść apelację do sądu drugiej instancji, a więc sądu okręgowego, za pośrednictwem sądu pierwszej instancji, który wydał zaskarżane rozstrzygnięcie. Zaznaczyć jednak trzeba, że od orzeczenia sądu drugiej instancji, nie przysługuje już skarga kasacyjna (art. 5191 §2 Kodeksu postępowania cywilnego).
Czy warto skorzystać z pomocy adwokata?
Masz ograniczoną władzę rodzicielską, ale pomimo tego chciałbyś zabrać swoje dziecko na wakacje? Nie wiesz, co zrobić w sytuacji, w której niepełnoletnie dziecko wyjeżdża z drugim rodzicem bez Twojej zgody? A może chcesz uzyskać wyłączną pełnię władzy rodzicielskiej, w związku z tym, iż drugi rodzic nie wywiązuje się ze swoich obowiązków i zastanawiasz się nad tym, czy powinien zostać całkowicie pozbawiony władzy rodzicielskiej? Co, jeśli pomimo przysługujących Ci praw, drugi rodzic nie wyraża zgody na wyjazd za granicę?
Kwestie prawne związane ze sposobem wykonywania władzy rodzicielskiej przez rodziców dziecka zaliczają się do spraw, które należy poprowadzić z najwyższą starannością. Ich często bardzo osobisty oraz delikatny charakter może powodować, iż całe postępowanie będzie przebiegać w bardzo nerwowej atmosferze. Stając się dla rodziców dziecka istną drogą przez mękę. Sąd bowiem decyduje o licznych wrażliwych kwestiach. W tym o miejscu zwykłego pobytu dziecka. Podziale opieki nad małoletnim czy kwestiom związanym ze spędzaniem wakacji, ferii oraz dni świątecznych. Tego rodzaju sprawy mają ogromny wpływ na obie strony postępowania. A przede wszystkim na nieletniego, dlatego istotne jest, aby zostały rozwiązane w sposób możliwie bezkonfliktowy, bezbolesny i szybki. Doświadczony adwokat, specjalizujący się w prawie rodzinnym jest w stanie znacznie usprawnić cały proces. Zapewniając profesjonalną obsługę prawną i służąc niezbędną radą oraz pomocą.
Przeczytaj także:
Jak uregulować kontakty z dzieckiem? Wywiad z adwokatem Michałem Dziedzicem
