Zbieg egzekucji – jakie obowiązki ciążą na pracodawcy?
W jednym z ostatnich artykułów ( poruszyliśmy kwestię zajęcia pensji pracownika przez komornika. W komentarzach do artykułu pojawiły się głosy, że warto stworzyć w tym zakresie jeszcze jeden wpis ? o zbiegu egzekucji. Faktycznie w praktyce bardzo często zdarza się, że pracownik ma więcej niż 1 komornika lub zamiast drugiego komornika, jego wierzycielem jest organ administracyjny.
W tym artykule wyjaśnimy zatem:
- czym jest zbieg egzekucji?
- który organ prowadzi egzekucję w przypadku wystąpienia zbiegu?
- jakie obowiązki w tym zakresie ciążą na pracodawcy?
Co to jest zbieg egzekucji?
Zbieg egzekucji to sytuacja, w której wobec danej rzeczy lub prawa majątkowego skierowana jest więcej niż 1 egzekucja. Jest to sytuacja, gdy przykładowo dwóch komorników zajmuje pensję jednego pracownika, lub oprócz komorników pojawia się również np. Urząd Skarbowy zgłaszając swoje żądania. Zbieg występuje tylko wtedy, gdy egzekucja skierowana jest do tego samego przedmiotu lub prawa majątkowego, zatem, gdy, przykładowo, jeden komornik zajmie pensję, a inny prowadzi egzekucję np. z tytułu posiadanych przez pracownika udziałów w jakimś przedsięwzięciu (np. spółce), zbieg nie zachodzi. Najczęściej jednak organy egzekucyjne kierują swoje działania wobec wszystkich znanych praw majątkowych i przedmiotów dłużnika.
Rodzaje zbiegów
Możemy wyróżnić następujące zbiegi egzekucji pod kątem organów ją prowadzących:
- sądowa (egzekucję prowadzi 2 lub więcej komorników),
- sądowo-administracyjna (egzekucję prowadzi komornik i organ administracji, np. urząd skarbowy, ZUS),
- administracyjna (egzekucję prowadzą 2 lub więcej organy administracji).
Organ prowadzący egzekucję w przypadku zbiegu
W przypadku zbiegu egzekucji, może ją prowadzić tylko jeden organ, który jest właściwy. Po zmianach w 2016 roku organ właściwy jest wyznaczany zgodnie z przepisami kodeksu postępowania cywilnego (dalej: KPC) oraz ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (w zakresie zbiegów administracyjnych).
Inne zasady stosuje się w przypadku egzekucji sądowo-administracyjnej oraz administracyjnej, a inne przy egzekucji sądowej.
Zaczynając zatem od egzekucji sądowo administracyjnej i administracyjnej:
Egzekucję łączną prowadzi organ, który pierwszy dokonał zajęcia danego prawa majątkowego. Data zajęcia to dzień doręczenia wezwania dłużnikowi zajętej wierzytelności. Jeżeli nie da się ustalić daty zajęcia (bo np. zostało dokonane tego samego dnia przez 2 organy), egzekucję prowadzi ten organ, który dokonał zajęcia w wyższej kwocie.
W przypadku egzekucji sądowej (2 lub więcej komorników) egzekucję prowadzi ten, który jest właściwy zgodnie z regułami zawartymi w KPC. Jak zatem ustalamy właściwość komornika w takiej sytuacji?
Przepisy KPC stanowią, że właściwy jest w pierwszej kolejności komornik sądu właściwości ogólnej dłużnika. To z kolei oznacza, że łączne prowadzenie obu egzekucji sądowych jest zadaniem komornika właściwego miejscowo, czyli według miejsca:
- zamieszkania pracownika dłużnika,
- pobytu pracownika dłużnika ? gdy nie ma on w Polsce miejsca zamieszkania,
- ostatniego zamieszkania w kraju pracownika dłużnika ? jeżeli miejsce jego pobytu nie jest znane bądź leży poza Polską.
Nie ma przy tym znaczenia, który komornik zajęcia dokonał pierwszy, albo który zajął większą kwotę.
Może się jednak zdarzyć, że właściwy będzie więcej niż 1 komornik (ponieważ na danym terenie jest kilka kancelarii komorniczych), albo żaden nie będzie właściwy. W takiej sytuacji komornik, który później wszczął egzekucję, przekazuje sprawę komornikowi, który pierwszy wszczął egzekucję i to on prowadzi egzekucję łączną.
Obowiązki pracodawcy w przypadku zbiegu egzekucji wobec majątku pracownika
Tyle, jeżeli chodzi o teorię. Teraz przedstawimy Państwu konkretne, praktyczne wskazówki, co musi zrobić pracodawca w przypadku zajęcia pensji pracownika przez kilka organów.
W pierwszej kolejności, najlepiej jest zadzwonić do obu organów i spytać się o daty i kwoty zajęć wierzytelności pracownika.
Po drugie, we własnym zakresie sprawdzić, który organ jest właściwy. Na pracodawcy ciąży bowiem obowiązek poinformowania organu o fakcie istnienia zbiegu egzekucji. Musi on tego dokonać w ciągu 7 dni od otrzymania pisma od organu egzekucyjnego. Brak takiej informacji może skutkować nawet nałożeniem grzywny.
Zbiegi egzekucji dla pracodawcy są o tyle trudne, że musi on ustalić organ właściwy i jemu przekazywać część pensji pracownika. Wprawdzie organy egzekucyjne powiadamiają o przejęciu przez nich sprawy w wyniku zbiegu, ale może to nastąpić później niż dzień, w którym pracodawca musi część pensji przelać do organu egzekucyjnego. Dodatkowo w toku egzekucji, organ ją prowadzący może się zmieniać kilkukrotnie.
