Potrzebujesz porady prawnej?

Kancelaria Klisz i Wspólnicy

ul. Kazimierza Wielkiego 1
50-077 Wrocław

tel. 71 740 50 00
tel. kom. 695 560 425
email:i.klisz@kancelaria-klisz.pl

Urlop wypoczynkowy ? ile dni przysługuje pracownikowi?

Blog Kancelarii Klisz i Wspólnicy – artykuły pisane przez zawodowych adwokatów i radców prawnych

urlop wypoczynkowy

Nie samą pracą żyje człowiek. Urlop wypoczynkowy umożliwia ?naładowanie baterii?, które zwykle skutkuje zwiększeniem efektywności wykonywanej pracy. Jest to zatem nieodłączny element stosunku pracy. W artykule odpowiem na następujące pytania:

  • Czy prawo reguluje wymiar urlopu wypoczynkowego?
  • Jeżeli tak ? od czego zależy?
  • Czy można zwiększyć liczbę dni urlopu wypoczynkowego w ciągu roku?

Definicja ? urlop wypoczynkowy

Na wstępie należy określić, czym jest urlop wypoczynkowy. Definicja doktrynalna podaje, że jest to świadczenie majątkowe pracodawcy, które polega na zwolnieniu pracownika z wykonywania pracy. Jest udzielane w zamian za pracę wykonywaną w innym czasie i ma na celu zapewnienie wypoczynku i regeneracji sił, przy jednoczesnym zapewnieniu wynagrodzenia za czas odpoczynku.

Mówiąc prostszym językiem, urlop wypoczynkowy:

  • ma charakter coroczny,
  • jest płatny,
  • powinien być nieprzerwany (pracodawca musi zapewnić pracownikowi urlop wypoczynkowy w całości, jako jeden nieprzerwany okres, za który przysługuje wynagrodzenie równe temu, jak gdyby ten w tym czasie pracował. Na wniosek pracownika, urlop wypoczynkowy może zostać podzielony na części. Z tym, że chociaż jedna część urlopu wypoczynkowego powinna trwać przynajmniej 14 kolejnych dni kalendarzowych).

Okres zatrudnienia a urlop wypoczynkowy

Kodeks pracy uzależnia wymiar urlopu od liczby przepracowanych lat. Wlicza się w nie poprzednie okresy zatrudnienia. Nie ma znaczenia sposób ustania stosunku pracy, czy ewentualne przerwy w zatrudnieniu. Wyjątkiem jest czas pobierania zasiłku dla bezrobotnych ? tego okresu nie bierze się pod uwagę przy określaniu liczby dni urlopu wypoczynkowego. W dalszej części artykułu znajdują się szczegółowe wyliczenia i przykłady w tym zakresie.

Urlop wypoczynkowy a wykształcenie – obliczanie okresu zatrudnienia

Kodeks pracy do okresu zatrudnienia pracownika wlicza także jego czas spędzony na ostatnim, ukończonym szczeblu edukacji. Jego wysokość różnicuje się następująco:

  • Zasadnicza lub równorzędna szkoła zawodowa ? maksymalnie 3 lata (różne dla różnych programów nauczania i czasu trwania nauki)
  • Średnia szkoła zawodowa ? maksymalnie 5 lat (różne dla różnych programów nauczania i czasu trwania nauki)
  • Szkoła zawodowa (średnia) dla absolwentów zasadniczych szkół zawodowych i równorzędnych ? 5 lat
  • Średnia szkoła ogólnokształcąca ? 4 lata
  • Szkoła policealna ? 6 lat
  • Uczelnia wyższa (zarówno na 1. I 2. stopniu) ? 8 lat,

Niekiedy zdarza się, że pracownik posiada dyplomy 2 różnych uczelni wyższych. Nie sumujemy jednak okresu związanego z ukończeniem dwóch uczelni wyższych  ? nadal jest to 8 lat. Po ukończonych studiach i dwóch latach pracy pracownikowi będzie przysługiwał urlop w wymiarze 26 dni.

Urlop wypoczynkowy ? jak obliczać jego wymiar?

Granica determinująca wymiar urlopu została ustalona przez ustawodawcę na 10 lat.

Jeżeli pracownik pracujący na pełen etat zatrudniony jest krócej, należy mu się 20 dni urlopowych w roku. W przypadku gdy okres ten wynosi minimum 10 lat, przysługuje mu 26 dni urlopu wypoczynkowego w roku. Zatrudnienie pracownika w niepełnej formule czasu pracy powoduje, że urlop ustala się proporcjonalnie do jego wymiaru. Co ważne, niepełny dzień urlopu ?podciąga się? zawszę w górę.

  • Pani Kasia jest recepcjonistką. Jako młoda mama, pracuje w wymiarze ? etatu. Ma już spore, 11 letnie doświadczenie zawodowe. Przysługuje jej urlop w wymiarze:
    26 dni * ? = 6,5 dnia.
    Cały urlop wypoczynkowy będzie więc wynosił 7 dni.
  • Pani Karolina jest logopedą i pracuje w przedszkolu w wymiarze ? etatu. Do pracy przyszła zaraz po studiach, więc wymiar urlopu oblicza się na podstawie liczby dni urlopowych dla pracownika zatrudnionego krócej niż 10 lat:
    20 dni* ? = 10 dni.
    Pani Karolinie przysługuje 10 dni urlopu wypoczynkowego.

W statucie, regulaminie czy indywidualnej umowie o pracę można jednak ustalić wyższy wymiar urlopu wypoczynkowego niż przewiduje Kodeks Pracy.

Pierwsza praca a prawo do urlopu

W pierwszej pracy, pracownik będzie nabywał prawo do urlopu proporcjonalnie z każdym kolejnym miesiącem w wymiarze 1/12 przysługujących mu dni. W pełnym wymiarze urlop będzie przysługiwał mu z kolejnym rokiem kalendarzowym.

  • Piotr 1 października 2019 roku rozpoczął pracę w gminie (zaraz po studiach). Z każdym kolejnym miesiącem otrzymywał prawo do 1,66 dnia urlopowego (20 dni/ 12 miesięcy). 2 grudnia przysługiwało mu 3,33 dnia urlopowego. Jeżeli Piotr chciałby wziąć urlop w okresie świątecznym, może wykorzystać 4 dni urlopu. 2 stycznia Piotrowi będzie natomiast przysługiwał już pełen wymiar urlopu (kolejny rok kalendarzowy).

Dni urlopu ? pracujące czy nie?

Urlop wypoczynkowy obowiązuje w dniach pracy pracownika, zgodnie z rozkładem czasu pracy w wymiarze godzinowym i dobowym. W przypadku pracy od poniedziałku do piątku ? weekendy nie są brane pod uwagę podczas ustalania terminu urlopowego. Jeżeli jednak zgodnie z rozkładem pracy pracownik pracuje w niedziele i święta ? rozlicza się je jako normalne dni pracy.

Nieletni pracownicy

W przypadku pracowników niepełnoletnich, po pół roku od momentu rozpoczęcia pierwszej pracy, zyskują oni prawo do urlopu w wymiarze 12 dni. Po roku, wymiar ten zwiększony jest do tego, przysługującego pracownikom zatrudnionym powyżej 10 lat ? 26 dni. Gdy pracownik osiąga pełnoletniość, wymiar urlopu wypoczynkowego zostaje obniżony do 20 dni roboczych. W przypadku zatrudnienia i jednoczesnej nauki, uczeń ma możliwość skorzystania z urlopu w czasie ferii szkolnych.

Podsumowanie

Urlop wypoczynkowy jest konieczny, nawet, gdy uwielbiamy swoją pracę. Dlatego też ustawodawca zagwarantował nam minimalną liczbę dni, w które musimy odpocząć, pracując na umowę o pracę. Wymiar urlopu zależy głównie od przepracowanych lat i ukończonych szkół, a także od wymiaru zatrudnienia czy wieku pracownika. Część uprawnień leży jednak po stronie pracodawcy, który może zwiększyć liczbę dni urlopowych dla pracownika przez m.in. regulamin pracy.

adwokat Iwo Klisz

adwokat Iwo Klisz

Prawnik, założyciel i wspólnik zarządzający w "Klisz i Wspólnicy Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych". Specjalista z zakresu prawa pracy, prawa rodzinnego, spadkowego oraz gospodarczego. Były wykładowca akademicki na Uniwersytecie Wrocławskim, autor wielu publikacji w prasie fachowej, bloger oraz YouTuber

tel. 695 560 425, e-mail: i.klisz@kancelaria-klisz.pl

adwokat Iwo Klisz

adwokat Iwo Klisz

Prawnik, założyciel i wspólnik zarządzający w "Klisz i Wspólnicy Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych". Specjalista z zakresu prawa pracy, prawa rodzinnego, spadkowego oraz gospodarczego. Były wykładowca akademicki na Uniwersytecie Wrocławskim, autor wielu publikacji w prasie fachowej, bloger oraz YouTuber

tel. 695 560 425, e-mail: i.klisz@kancelaria-klisz.pl

Masz pytanie do adwokata? Napisz do nas

Pomoc doświadczonego adwokata
Pomożemy Ci w każdej sprawie sądowej
Porady prawne on-line
Zdalne porady prawne u adwokata bez konieczności wychodzenia z domu lub z biura
poradnik dla pracodawców
Pobierz E-booka - jak wypowiadać umowę o pracę?
Jako pracodawca musisz się borykać z wieloma problemami. Do najtrudniejszych należy dobór właściwej załogi i związane z tym zmiany w jej składzie osobowym. Ustawodawca chroni wszakże pracowników przed nieuzasadnionym i niezgodnym z przepisami prawa pracy rozwiązaniem umowy o pracę. Naruszając te przesłanki ryzykujesz przywrócenie pracownika do pracy, przyznanie mu odszkodowania oraz poniesienie kosztów sądowych. W przypadku rażącego naruszenia przepisów pracodawcy grozić może nawet kara grzywny do 30.000 złotych. Jeżeli chcesz uniknąć chociaż części ze wskazanych powyżej trudności związanych z prawidłowym rozwiązywaniem umów o pracę – ten poradnik jest właśnie dla Ciebie. Zapraszam do lektury!

Wpisz maila, abyśmy mogli udostępnić Ci e-booka.