Upadłość konsumencka to instytucja prawna, która umożliwia osobom zadłużonym uzyskanie drugiej szansy na rozpoczęcie życia bez długów. Z jednej strony daje to możliwość wyjścia z trudnej sytuacji finansowej, z drugiej zaś wiąże się z pewnymi konsekwencjami, upadłość konsumencka nie może bowiem krzywdzić wierzycieli. Oznacza to, że w założeniu w toku upadłości konsumenckiej powinno się wypracować schemat spłaty zadłużenia akceptowalny dla dłużnika i należycie zabezpieczający interesy wierzycieli.
Nieraz spotykam się w swojej praktyce z pytaniem co z mieszkaniem po upadłości?
Upadłość konsumencka a nieruchomość to dość złożony, ale na pewno warty poruszenia temat. Z tego powodu dzisiaj pochylimy się nad takimi zagadnieniami jak to co dzieje się z kredytem hipotecznym po upadłości, czy można zachować mieszkanie po upadłości, jakie są zasady sprzedaży nieruchomości przez syndyka? Mam szczerą nadzieję, że uda mi się rozwiać wszelkie Państwa wątpliwości w tym zakresie.
Co dzieje się z mieszkaniem po ogłoszeniu upadłości?
Po ogłoszeniu upadłości konsumenckiej, wszystkie składniki majątku osoby upadłej przechodzą do masy upadłościowej, której zarządem kieruje syndyk. Dotyczy to również nieruchomości, w tym mieszkania, jeżeli oczywiście stanowi ona część majątku dłużnika. W praktyce oznacza to, że mieszkanie zostaje przejęte pod zarząd syndyka w celu sprzedaży, a uzyskane środki zostaną przeznaczone na spłatę zobowiązań wobec wierzycieli.
Sprawdź: Jak ogłosić upadłość konsumencką?
Czy można zachować mieszkanie po upadłości?
Zachowanie mieszkania po ogłoszeniu upadłości konsumenckiej jest możliwe, ale nie jest ono regułą. Przede wszystkim, postępowanie upadłościowe, jak już wskazywałem, nie może prowadzić do pokrzywdzenia wierzycieli. Musi więc zmierzać do ich spłaty. Jeśli mieszkanie ma dużą wartość, a dłużnik nie posiada innych źródeł dochodów lub majątku, to istnieje ryzyko, że nieruchomość zostanie sprzedana przez syndyka, aby zaspokoić roszczenia wierzycieli właśnie.
Nieruchomość a upadłość konsumencka – istnieje pewien mechanizm, który może doprowadzić do zachowania mieszkania w rękach dłużnika. Dłużnik ubiegający się o ogłoszenie upadłości konsumenckiej może złożyć, w toku postępowania, wniosek o zawarcie układu z wierzycielami. Na skutek złożenia takiego wniosku odbywa się zgromadzenie, w toku którego dłużnik ma szansę wynegocjować porozumienie z wierzycielami. Kluczowym elementem dla dłużnika jest to, że w momencie zwołania zgromadzenia sędzia-komisarz ma prawo wstrzymać proces likwidacji majątku upadłego, w tym zwłaszcza sprzedaż mieszkania lub domu dłużnika.
Dzięki temu dłużnik zyskuje szansę na zatrzymanie nieruchomości, ponieważ może zaproponować wierzycielom rozwiązanie pozwalające na jej zachowanie. Jeżeli układ zostanie przyjęty przez strony postępowania, nie dojdzie do zlicytowania nieruchomości (pod warunkiem, że dłużnik będzie dokonywał spłat zgodnie z postanowieniami układu).
Jak wygląda proces sprzedaży nieruchomości przez syndyka?
Mieszkanie a postępowanie upadłościowe – co jednak w sytuacji gdy do sprzedaży mieszkania musi dojść. W momencie przejęcia zarządu nad nieruchomością przez syndyka, rozpoczyna się proces jej sprzedaży. Syndyk ma obowiązek sprzedać nieruchomość w sposób, który pozwoli uzyskać jak najwyższą cenę, co ma na celu zaspokojenie roszczeń wierzycieli. Z reguły proces ten przebiega na drodze licytacji, gdzie syndyk organizuje przetarg, w którym mogą brać udział dowolne osoby, które spełnią warunki formalne do wzięcia udziału w takiej procedurze.
Warto również podkreślić, że jeśli dłużnik posiada kredyt hipoteczny na mieszkanie, to syndyk najpierw musi uregulować zobowiązanie wobec banku, a dopiero potem pozostałe środki trafiają do wierzycieli.
Co istotne w prawie upadłościowym znana jest również instytucja tzw. procedura pre packu. Umożliwia ona zawarcie we wniosku o ogłoszenie upadłości żądania, żeby umożliwić zakup określonego, wartościowego składnika majątku konkretnie wskazanej osobie, za zaproponowaną cenę. W ten sposób możliwym jest nabycie nieruchomości przez np. bliskich dłużnika, bez prowadzenia odrębnego postępowania w przedmiocie licytacji nieruchomości.
Na koniec warto zauważyć, że dłużnik ma prawo wystąpić z wnioskiem o przyznanie mu części środków uzyskanych ze sprzedaży mieszkania, jeśli istnieje potrzeba zabezpieczenia jego własnych potrzeb mieszkaniowych lub osób, które są na jego utrzymaniu. W takim przypadku, z kwoty uzyskanej ze sprzedaży nieruchomości, wydzielana jest suma odpowiadająca średniemu czynszowi najmu mieszkania w tej samej miejscowości lub w pobliskiej okolicy, na okres od 12 do 24 miesięcy.
