Chciałbyś zabezpieczyć wykonanie umowy zastawem? Nie wiesz, co wpisać do – umowa zastawu zwykłego? Szukasz informacji na temat powstania lub wykonania zastawu? Z artykułu dowiesz się:
- jakie cechy charakteryzują zastaw zwykły,
- jaka powinna być treść umowy zastawu,
- w jakiej formie należy zawrzeć umowę zastawu,
- kim jest zastawnik, a kim zastawca.
Ograniczone prawo rzeczowe
Zastaw, podobnie jak hipoteka są ograniczonymi prawami rzeczowymi, które upoważniają wierzyciela do przeprowadzenia egzekucji z przedmiotu zastawu albo hipoteki przed wierzycielami osobistymi właściciela przedmiotu zastawu lub hipoteki. Mogą zostać ustanowione na mieniu dłużnika, a także osoby trzeciej.
Zastaw ustanawiany jest na rzeczach ruchomych albo prawach (np. zastaw na prawach z akcji, zastaw na majątkowych prawach autorskich), hipoteka zaś może być ustanowiona na nieruchomości. Prawa te nie wygasają na skutek zbycia przedmiotu zastawu lub hipoteki, a wierzyciel nadal może dochodzić zaspokojenia z tych rzeczy.
Pamiętaj również, iż do ustanowienia zastawu potrzebna jest umowa między właścicielem a wierzycielem oraz wydanie rzeczy wierzycielowi albo osobie trzeciej, na którą strony się zgodziły. Jest to zatem tzw. czynność realna. Czyli taka, do której powstania nie wystarczy samo zawarcie umowy. Z drugiej zaś strony, bezwzględnie musisz pamiętać, że zastaw wygasa w każdym przypadku, gdy przedmiot zastawu zostanie zwrócony zastawcy. Skutek taki wystąpi nawet, jeżeli strony umówiłyby się inaczej.
Istotne jest także, iż na danej rzeczy można ustanowić więcej aniżeli tylko jeden zastaw. W takim przypadku, zastaw powstały później ma pierwszeństwo przed prawem powstałym wcześniej.
Treść – umowa zastawu zwykłego
Prócz określenia stron umowy zastawu, konieczne jest precyzyjne opisanie przedmiotu, na którym ustanawiane jest zabezpieczenie oraz zabezpieczanej wierzytelności. A także określenia zakresu zabezpieczenia – tj. czy zastaw zabezpiecza spłatę całego zobowiązania, czy też jedynie jego części. W umowie zastawu mogą się również znaleźć pewne postanowienia szczególne:
- jeżeli przedmiot zastawu przynosi tzw. pożytki (np. dochód z czynszu najmu, płody rolne, itp.), to w umowie zastawu strony mogą postanowić, iż pożytki te przypadać będą zastawnikowi i będą zaliczane na poczet zaspokojenia jego wierzytelności,
- w przypadkach, gdy zastawnik ponosi nakłady na przedmiot zastawu (np. na jego naprawę, utrzymanie w odpowiednim stanie), to w umowie zastawu można określić sposób rozliczenia tychże nakładów.
Strony umowy
W umowie zastawu najczęściej występują dwie osoby. Pierwszą jest wierzyciel, nazywany zastawnikiem. Drugą zaś właściciel przedmiotu zastawu, którego określa się mianem zastawcy. Zastawca jest najczęściej także dłużnikiem zastawnika. Możliwe jest także ustanowienie zastawu na rzeczy osoby trzeciej, o ile wyrazi ona na to zgodę. W takim przypadku, to owa osoba trzecia staje się zastawcą.
Forma zastawu
Umowa zastawu wymaga zachowania formy pisemnej oraz wydania przedmiotu zastawu wierzycielowi lub osobie trzeciej, na którą strony się zgodziły. Hipoteka natomiast dla swojej ważności wymaga formy aktu notarialnego oraz wpisu w księdze wieczystej nieruchomości. Wyjątek stanowi hipoteka bankowa, która nie wymaga zachowania formy aktu notarialnego.
Wierzyciel, w przypadku gdy dłużnik nie spełnił świadczenia, może wszcząć egzekucję z przedmiotu zastawu albo hipoteki. Zaspokojenie wierzyciela odbywa się w sądowym postępowaniu egzekucyjnym przez sprzedaż mienia, na którym ustanowiono zabezpieczenie rzeczowe.
Przeczytaj także:
Umowa przewłaszczenia na zabezpieczenie
Przykładowy wzór umowy zastawu zwykłego
Umowa zastawu zawarta 12 grudnia 2023 roku w Gdańsku
pomiędzy:
ABC spółka z o.o. z siedzibą w Gdyni, zarejestrowaną w rejestrze przedsiębiorców KRSprowadzonym przez Sąd Rejonowy Gdańsk-Północ w Gdańsku Wydział VIII GospodarczyKRS pod numerem 11122233, posiadająca kapitał zakładowy w wysokości 10.000 zł wcałości wniesiony, numer NIP: 111-222-33-44, reprezentowana przez Prezesa ZarząduJana Kowalskiego,
zwana dalej „Zastawca”
a
Adamem Nowakiem,
synem Marka i Ewy, prowadzącym jednoosobową działalnośćgospodarczą pod firmą: Adam Nowak Handel&Usługi, legitymującym się dowodemosobistym serii BBB numer 222222, PESEL 821010222222, stanu wolnego, NIP 222-222-22-44,
zwanym dalej „Zastawnik”
§1
W celu zabezpieczenia wierzytelności pieniężnej Zastawnika w wysokości 10.000 zł powstałej na mocy umowy pożyczki z dnia 14.03.2010 r. udzielonej Zastawcy, Zastawca obciąża prawem zastawu na rzecz Zastawnika samochód osobowy marki opel astra 1,4 o numerze rejestracyjnymABC 123M, z numerem silnika XI4BZO2KPO321, o wartości 15 000 zł (piętnaście tysięcy złotych).
§2
Zastawca oświadcza, że przedmiot zastawu wchodzi w skład jego przedsiębiorstwa i stanowi jego wyłączną własność, znajduje się w jego swobodnej dyspozycji i nie jest obciążony żadnymi prawami na rzecz osób trzecich.
§3
Jednoczenie z zawarciem umowy Zastawca oddaje Zastawnikowi w posiadanie przedmiot zastawu określony w § 1.
§4
Zastaw zabezpiecza wszelkie roszczenia związane z zabezpieczoną umową, w szczególności kwotę główną, odsetki oraz koszty postępowania.
§5
W razie przeniesienia wierzytelności zabezpieczonej zastawem nastąpi przeniesienie zastawu na nabywcę wierzytelności.
§6
Zastaw wygasa po spłaceniu Zastawnikowi całej należnej kwoty wraz z odsetkami i kosztami. Wówczas Zastawnik ma obowiązek niezwłocznie wydać Zastawcy przedmiot zastawu w stanie niepogorszonym.
§7
W sprawach nieuregulowanych niniejszą umową stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego.
§8
Wszelkie koszty ustanowienia zastawu pokrywa Zastawca.
§9
Umowę sporządzono w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, po jednym dla każdej ze Stron.
[…………………………..] […………………………..]
Zastawca Zastawnik
