Umowa sprzedaży

Nie wiesz, jak prawidłowo powinna być skonstruowana umowa sprzedaży? Zastanawiasz się, czym różni się sprzedaż konsumencka od innych rodzajów tej transakcji? A może interesuje cię temat sprzedaży poza lokalem sprzedawcy lub sprzedaży na odległość? Z artykułu dowiesz się:

• jakie elementy musi zawierać umowa sprzedaży,
• czym charakteryzuje się umowa sprzedaży konsumenckiej,
• jakie odmienności przewiduje sprzedaż poza lokalem przedsiębiorstwa oraz na odległość,
• do kogo stosuje się przepisy o konsumentach.

Obligatoryjne elementy umowy sprzedaży

Umowa sprzedaży jest jedną z najdokładniej uregulowanych umów w kodeksie cywilnym, dotyczą jej przepisy art. 535-555 (umowa sprzedaży), art. 556-576 (rękojmia za wady) oraz art. 577-581 Kodeksu cywilnego. Ponadto należy pamiętać o przepisach szczególnych dotyczących sprzedaży poza siedzibą przedsiębiorstwa (ustawa o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny) oraz sprzedaży konsumenckiej (ustawa o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego). Każda umowa sprzedaży powinna zawierać, prócz wskazania stron transakcji:

• oznaczenie przedmiotu umowy, czyli sprzedawanego towaru,
• cenę lub sposób jej obliczenia,
• jednoznaczne zobowiązanie sprzedawcy do przeniesienia własności rzeczy i jej wydania nabywcy,
• jednoznaczne oświadczenie kupującego, że rzecz tą odbierze i zapłaci cenę.

Do kogo stosujemy ochronę konsumencką

Warto wyjaśnić także pojęcie konsumenta, bowiem w przypadku umów zawieranych pomiędzy przedsiębiorcą i konsumentami, ta ostatnia grupie podlega szczególnej ochronie. Konsumentem jest osoba fizyczna dokonująca zakupu poza jej działalnością gospodarcza lub zawodową. Można zatem powiedzieć, że jest to osoba nabywająca rzeczy na swoje prywatne potrzeby.

Niezwykle ważne jest, że od stycznia 2021 roku, z przepisów dających dodatkową ochronę konsumentom, mogą korzystać również niektóre kategorie osób prowadzących działalność gospodarczą. Chodzi tu o podmioty, które spełniają łącznie następujące cechy:

• są osobami fizycznymi,
• prowadzą jednoosobową działalność gospodarczą na podstawie wpisu do CEiDG,
• nabywają towar lub usługę poza przedmiotem ich działalności gospodarczej, jednak w ramach prowadzonej działalności (tj. „na firmę”).

Najlepiej wyjaśnić to na przykładzie. Jeżeli architekt nabywa sprzęt komputerowy do biura. Właściciel salonu fryzjerskiego nabywa telewizor aby ustawić go w salonie i wyświetlać filmy reklamowe. Czy też właściciel sklepu kupuje samochód dostawczy na potrzeby przewozu towarów z hurtowni. To żadna z tych osób nie jest specjalistą (profesjonalistą) w takiej dziedzinie. Aby ułatwić rozróżnienie, kiedy dany przedsiębiorca jednoosobowy występuje niejako w roli konsumenta. Ustawa odwołuje się do kodów Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD). Jeśli dany zakup mieści się w działalności opisanej kodami PKD, którymi posługuje się dany przedsiębiorca, zakup będzie traktowany, jak profesjonalny. Jeżeli nie, jak konsumencki.

Szczególne warunki sprzedaży

Wśród ważniejszych zasad dotyczących tej umowy, które wynikają wprost z przepisów prawa, należy wskazać na następujące:

• Cenę można określić wyłącznie przez wskazanie podstaw do jej ustalenia.
• Wystawienie rzeczy w miejscu sprzedaży na widok publiczny z oznaczeniem ceny uważa się za ofertę sprzedaży.
• Jeżeli z umowy nie wynika, kogo obciążają koszty wydania i odebrania rzeczy, sprzedawca ponosi koszty wydania. W szczególności koszty zmierzenia lub zważenia, opakowania, ubezpieczenia za czas przewozu i koszty przesłania rzeczy, a koszty odebrania ponosi kupujący.
• Jeżeli kupujący dopuścił się zwłoki z odebraniem rzeczy sprzedanej, sprzedawca może oddać rzecz na przechowanie na koszt i niebezpieczeństwo kupującego.
• Roszczenia z tytułu sprzedaży dokonanej w zakresie działalności przedsiębiorstwa sprzedawcy, roszczenia rzemieślników z takiego tytułu oraz roszczenia prowadzących gospodarstwa rolne z tytułu sprzedaży płodów rolnych i leśnych przedawniają się z upływem lat dwóch.
• Okres rękojmi za wady fizyczne dla konsumentów trwa dwa, a w przypadku nieruchomości pięć lat, przy czym istnieje domniemanie, że jeżeli wada została wykryta w ciągu roku od wydania rzeczy, przyjmuje się iż istniała w niej w chwili wydania. Ciężar wykazania, że usterka powstała później spoczywa w takim przypadku na sprzedawcy. Jeśli nabywcą jest przedsiębiorca dokonujący zakupu w ramach przedmiotu jego działalności gospodarczej, rękojmia wygasa. Gdy nie sprawdzi on niezwłocznie kupionej rzeczy i nie zgłosi wady sprzedawcy.
• Uprawnienia z tytułu rękojmi za wady prawne rzeczy sprzedanej wygasają z upływem tych samych okresów co rękojmia za wady fizyczne. Jeżeli wszakże kupujący dowiedział się o istnieniu wady prawnej dopiero na skutek powództwa osoby trzeciej, termin ten biegnie od dnia, w którym orzeczenie wydane w sporze z osobą trzecią stało się prawomocne.

Sprzedaż poza lokalem przedsiębiorstwa oraz na odległość:

• Konsument, który zawarł umowę poza lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość, może od niej odstąpić bez podania przyczyn. Składając stosowne oświadczenie na piśmie w terminie 14 dni od zawarcia umowy. Do zachowania tego terminu wystarczy wysłanie oświadczenia przed jego upływem.
• Konsument powinien być poinformowany, przy użyciu środka porozumiewania się na odległość, najpóźniej w chwili złożenia mu propozycji zawarcia umowy o szeregu informacji wskazanych w art. 9 ustawy, jeśli przedsiębiorca nie dochowa tego obowiązku, konsumentowi przysługuje prawo do odstąpienia od umowy w terminie aż 12 miesięcy od jej zawarcia.

Sprzedaż konsumencka:

• Ustawę stosuje się do sprzedaży rzeczy ruchomych.
• Sprzedawca odpowiada wobec kupującego, jeżeli towar konsumpcyjny w chwili jego wydania jest niezgodny z umową. W przypadku stwierdzenia niezgodności przed upływem sześciu miesięcy od wydania towaru domniemywa się, że istniała ona w chwili wydania (forma rękojmi za wady).
• Na sprzedawcy ciążą dodatkowe obowiązki informacyjne względem kupującego,
• Sprzedawca odpowiada za niezgodność towaru konsumpcyjnego z umową jedynie w przypadku jej stwierdzenia przed upływem dwóch lat od wydania tego towaru kupującemu; termin ten biegnie na nowo w razie wymiany towaru. Jeżeli przedmiotem sprzedaży jest rzecz używana, strony mogą ten termin skrócić, jednakże nie poniżej jednego roku.
• W przypadku zaspokojenia roszczeń wynikających z niezgodności towaru konsumpcyjnego z umową, sprzedawca może dochodzić odszkodowania od któregokolwiek z poprzednich sprzedawców. Jeżeli wskutek jego działania lub zaniechania towar był niezgodny z umową sprzedaży konsumenckiej (regres). Roszczenie to przedawnia się z upływem sześciu miesięcy. Staje się wymagalne z chwilą zaspokojenia kupującego, nie później jednak niż w dniu, w którym sprzedawca obowiązany był to uczynić.

Przeczytaj także:

Umowa pożyczki 

Umowa dostawy