ul. Kazimierza Wielkiego 1

Wrocław

biuro@adwokat-wroclaw.biz.pl

kontakt email: 24h / 7 dni w tygodniu

+ 48 695 560 425

8.30 - 16.30 - dni robocze

Pon - Pt: 8:30 - 16:30

Obsługa Klienta

Sprzedaż majątku bez zgody małżonka

podział majątku po rozwodzie

Blog Kancelarii Klisz i Wspólnicy – najnowsze informacje prawne weryfikowane przez zawodowych adwokatów i radców prawnych

Podział majątku po rozwodzie. Z chwilą orzeczenia przez sąd rozwiązania związku małżeńskiego w drodze rozwodu. Pomiędzy małżonkami przestaje istnieć ustawowa wspólność majątkowa, która powstała z chwilą zawarcia małżeństwa. W takiej sytuacji, cały majątek, którzy współmałżonkowie zgromadzili podczas wspólnego pożycia, podlega podziałowi pomiędzy nich.

Podział majątku wspólnego dokonuje się w drodze umownej bądź poprzez postępowanie sądowe. Obejmuje on całość majątku wspólnego. W tym przedmioty majątkowe nabyte z dochodów ze stosunku pracy oraz innej działalności zarobkowej każdego z małżonków. Z wyjątkiem ich majątku osobistego.  Co ważne, do podziału majątku wspólnego stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące wspólności majątku spadkowego i działu spadku. A także współwłasności w częściach ułamkowych.

Z tego artykułu dowiesz się między innymi:

  • co wchodzi w skład majątku wspólnego małżonków?
  • w jaki sposób ustaje małżeńska wspólność ustawowa?
  • w jaki sposób następuje podział majątku wspólnego?
  • czy były współmałżonek może swobodnie rozporządzać przedmiotami w majątku wspólnym?
  • jakie są skutki prawne rozporządzenia przez współmałżonka przedmiotami w majątku wspólnym, bez zgody drugiego z nich?

Co wchodzi w skład majątku wspólnego małżonków?

Z chwilą zawarcia małżeństwa, pomiędzy małżonkami powstaje z mocy ustawy wspólność majątkowa. Obejmuje ona wszelkie  przedmioty majątkowe, które zostały nabyte w czasie trwania małżeństwa przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. Tworzące w efekcie majątek wspólny. Z kolei przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego ze współmałżonków. Dotyczy to np. zgromadzonych środków pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków.

W czasie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej, żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego, jak również również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania swoim udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.

Inni czytali także:

W jaki sposób ustaje małżeńska wspólność ustawowa?

Wspólność ustawowa ustaje przez śmierć jednego z małżonków, orzeczenie przez sąd rozwodu lub separacji, jak również gdy została ustanowiona rozdzielność majątkowa w drodze zawartej pomiędzy współmałżonkami umowy cywilnoprawnej, sąd orzekł z ważnych powodów ustanowienie rozdzielności majątkowej pomiędzy małżonkami, lub też z mocy prawa,  w razie ubezwłasnowolnienia lub ogłoszenia upadłości jednego z małżonków.

Z chwilą ustania wspólności majątkowej, co do zasady, istniejąca pomiędzy małżonkami współwłasność łączna, obejmująca cały ich majątek wspólny i nie dotycząc majątku osobistego, z mocy samego prawa zamienia się we współwłasność ułamkową, zaś każdy z małżonków uprawniony jest do żądania jej zniesienia poprzez dokonanie podziału majątku wspólnego, zachowując oczywiście w całej pełni składniki majątku osobistego.

W jaki sposób następuje podział majątku wspólnego małżonków?

Po ustaniu wspólności majątkowej pomiędzy małżonkami, podział majątku wspólnego może nastąpić bądź w drodze umowy, zawartej pomiędzy nimi, bądź taż w drodze postępowania sądowego. Musisz wiedzieć, że w postępowaniu o podział majątku wspólnego. Sąd rozstrzyga o wzajemnych roszczeniach dotychczasowych współmałżonków z tytułu posiadania i używania składników majątku wspólnego. Pobranych pożytków i przychodów, poczynionych nakładów i spłaconych długów, zarówno w okresie trwania wspólności. Jak i w okresie między jej ustaniem i chwilą podziału majątku wspólnego.

Zasadniczą kwestią w postępowaniu tego rodzaju, jest ustalenie przez sąd składu majątku wspólnego podlegającego podziałowi i jego wartości. Rozliczeniu podlegać powinna całość stosunków majątkowych według stanu na dzień ustania wspólności ustawowej, natomiast podziałowi stan czynny masy majątkowej w chwili dokonywania podziału.

Może się zdarzyć, iż  w trakcie postępowania działowego, bądź jeszcze przed jego wszczęciem, majątek wspólny zostanie uszczuplony poprzez dokonanie przez jednego z małżonków rozporządzenia poszczególnymi przedmiotami majątkowymi, które wchodzą w jego skład.

Jakie jest wówczas wyjście z takiej sytuacji? Czy były współmałżonek może swobodnie rozporządzać przedmiotami  w majątku wspólnym?

Po ustaniu wspólności ustawowej, każdy z byłych małżonków może dokonać rozporządzenia udziałem w przedmiocie należącym do ich majątku wspólnego tylko i wyłącznie za wyraźną zgodą drugiego z nich. W braku takiej zgody, tego rodzaju czynność prawna jest całkowicie bezskuteczna, a więc nie wywołuje żadnych skutków prawnych.

Powyższe wynika z ustalonego orzecznictwa, w tym przede wszystkim Sądu Najwyższego. Podkreślić trzeba, że uchwała Sądu Najwyższego wydana w składzie 7 sędziów z dnia 15 października 1962 r., w której wypowiedział się on właśnie w powyższym przedmiocie, została  wpisana do księgi zasad prawnych. Korzysta więc ona z nie tylko z oczywistej powagi takiego stanu rzeczy. Ale także wiąże składy tego sądu w innych sprawach. Dlatego też warto przytoczyć jej treść, zgodnie z którą:. „Należy przyjąć istnienie zasady prawnej, w myśl której rozporządzenie przez b. uczestnika wspólności ustawowej (małżonek, b. małżonek, spadkobierca) – po ustaniu wspólności, a przed podziałem – udziałem w przedmiocie należącym do wspólności jest o tyle bezskuteczne, o ile narusza uprawnienia pozostałych uczestników wynikające z przepisów o podziale majątku wspólnego”.

Jakie są skutki prawne rozporządzenia przez współmałżonka przedmiotami  w majątku wspólnym, bez zgody drugiego z nich?

Jak wspomniano powyżej, w przypadku, gdy jeden ze współmałżonków dokona rozporządzenia przedmiotem majątkowym, bez zgody drugiego z nich, wówczas taka czynność prawna dotknięta jest bezskutecznością. Tym samym nie wywołuje ona żadnych skutków prawnych, ma więc miejsce taki stan, jakby nigdy nie została dokonana.

W jednej z uchwał Sąd Najwyższy, stwierdził, że jeśli przed podziałem majątku wspólnego jedno z małżonków doprowadzi do rozmyślnego zniszczenia lub wyzbycia się określonych składników majątku wspólnego ze szkodą dla rodziny. To przy ustaleniu masy podziału wartość uszczuplonego majątku powinna mieć wpływ na rozliczenie pieniężne między współmałżonkami. Albo na ustalenie nierównych udziałów małżonków w majątku wspólnym.

Potrzebujesz pomocy w podziale majątku we Wrocławiu?

Co więc powinien wówczas zrobić sąd, prowadzący postępowanie działowe? 

W takiej sytuacji, sąd uznając to rozporządzenie za bezskuteczne w stosunku do drugiego byłego małżonka. Powinien dokonać podziału majątku wspólnego tak, jakby rozporządzenia tego w ogóle nie było. Czyli biorąc pod uwagę stan tego przedmiotu z chwili ustania wspólności ustawowej. A więc stosując w tym względzie datę uprawomocnienia się wyroku orzekającego rozwód. Następnie sąd  powinien określić jego wartość według jego wartości rynkowej z chwili orzekania i dokonać stosownych rozliczeń między małżonkami.

Wobec powyższego możemy więc założyć, że bez znaczenia jest zatem cena, jaką uzyskał były małżonek dokonujący zbycia takiego przedmiotu majątkowego. Ponieważ dokonana sprzedaż stała się bezskuteczna, a tym samym uznana za niebyłą w stosunku do jego współmałżonka. Podkreślić jednak trzeba, że osoba trzecia, na rzecz której nastąpiło takie rozporządzenie. W świetle prawa, pozostaje właścicielem rzeczy, którą nabyła. W takim wypadku jednak, na potrzeby rozliczeń w sprawie o podział majątku wspólnego. Sąd zobligowany jest do przyjęcia jako składnika podlegającego wzajemnym rozliczeniom – wartość sprzedanej rzeczy.

Zgodnie jednak z ustalonym orzecznictwem, osoba, która nawet w dobrej wierze nabyła od jednego z byłych współmałżonków, bez zgody drugiego, część udziału we współwłasności rzeczy. Nie może korzystać z instytucji chroniących nabywców w dobrej wierze. W szczególności nie chroni jej rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych. Ta zabezpiecza nabywcę tylko wówczas, gdy kupił nieruchomość od nieuprawnionego zbywcy ujawnionego w księdze wieczystej jako właściciel.

Powinieneś wiedzieć także, że każdy ze współmałżonków może korzystać ze zgromadzonych w okresie małżeństwa środków finansowych. Jednak należy pamiętać, że rozliczeniu nie podlegają jedynie te, które zostały wydane na zaspokojenie usprawiedliwionych własnych potrzeb. Do wykazania czego zobowiązana jest ta strona postępowania, która pieniądze zużyła.

Lekkomyślność lub brak należytej staranności

Co ciekawe, zupełnie inaczej przedstawia się sprawa przy wyrządzeniu szkody w majątku wspólnym przez lekkomyślność lub brak należytej staranności po stronie jednego z małżonków. Zgodnie bowiem z ustalonym orzecznictwem, szkoda wyrządzona w takich warunkach nie może mieć wpływu na rozliczenia w postępowaniu o podział majątku wspólnego, ponieważ tak powstałe uszczuplenia majątkowe jako nie zamierzone, są zwykłą konsekwencją wynikłą ze wspólnoty łączącej małżonków. Stanowią swoistego rodzaju ryzyko, jakie często występuje w czynnościach różnego rodzaju, a głównie faktycznych, składających się na całość życia społecznego w rodzinie.

Podsumowanie – podział majątku po rozwodzie

Twoja była żona lub Twój były mąż sprzedał Waszą wspólną rzecz bez Twojej zgody i nie wiesz co zrobić? Jak widzisz, kwestie związane ze sprzedażą majątku bez zgody drugiego małżonka wiążą się z licznymi problemami. W których rozwikłaniu chętnie Ci pomogę. W końcu nie możesz pozwolić na to, by rzeczy zgromadzone w majątku wspólnym przyniosły po rozwodzie korzyść tylko jednej ze stron. Zwrot poniesionych wydatków i nakładów jest możliwy do uzyskania- moja kancelaria zajmuje się takimi sprawami na co dzień. Zapraszam do kontaktu, postaram się rozwiać wszystkie Twoje wątpliwości i znaleźć możliwie najbardziej korzystne rozwiązanie.

Może Cię również zainteresować artykuł: Podział wspólnego majątku po rozwodzie

A także:

Picture of adwokat Iwo Klisz

adwokat Iwo Klisz

Prawnik, założyciel i wspólnik zarządzający w "Klisz i Wspólnicy Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych". Specjalista z zakresu prawa pracy, prawa rodzinnego, spadkowego oraz gospodarczego. Były wykładowca akademicki na Uniwersytecie Wrocławskim, autor wielu publikacji w prasie fachowej, bloger oraz YouTuber

tel. 695 560 425, e-mail: i.klisz@kancelaria-klisz.pl

Nasze eksperckie wypowiedzi w ogólnopolskich i lokalnych mediach:

Założyciel Kancelarii jest nie tylko twórcą wielu publikacji w prasie branżowej, ale także popularnym autorem komentarzy eksperckich w największych portalach informacyjnych oraz stacjach telewizyjnych.

Nasi prawnicy są do Twojej dyspozycji:

Nasi eksperci czekają na Twoją wiadomość - napisz teraz

Pomoc doświadczonego adwokata
Pomożemy Ci w każdej sprawie sądowej
Porady prawne on-line
Zdalne porady prawne u adwokata bez konieczności wychodzenia z domu lub z biura
poradnik podział majątku
Pobierz E-booka - podział majątku

Kompleksowy ebook na temat podziału majątku, omawiający wszelkie aspekty podziału majątku.

W e-booku znajdziesz m.in. wyjaśnienie:

  • kiedy można wystąpić z wnioskiem o podział majątku,
  • jak dokonać podziału majątku w trakcie małżeństwa, podczas rozwodu i po rozwodzie,
  • mieszkanie po rozwodzie – czy po rozwodzie musisz się wyprowadzić,
  • jak napisać wniosek i odpowiedź na wniosek o podział majątku,
  • jak ustanowić rozdzielność majątkową,
  • co wchodzi w zakres majątku osobistego i wspólnego małżonków.

Wpisz maila, abyśmy mogli udostępnić Ci e-booka.