Spółka w organizacji

Czym jest spółka w organizacji?

Spółka w organizacji to etap funkcjonowania spółki kapitałowej poprzedzający wpisanie spółki do rejestru. Chodzi o spółki z o.o., prostą spółkę akcyjną oraz zwyczajną spółkę akcyjną.

W okresie tym spółka w organizacji może już rozpocząć funkcjonowanie i np.  zawierać transakcje. Dzieje się to jednak nieco na innych zasadach, niż spółka kapitałowa wpisana już do rejestru przedsiębiorców KRS.

Czas trwania spółki w organizacji

Wraz z zawarciem umowy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, umowy prostej spółki akcyjnej albo podpisania statutu spółki akcyjnej powstaje spółka kapitałowa w organizacji. Z tą chwilą nie tylko aktywują się obowiązki jej wspólników (akcjonariuszy) do wniesienia wkładów, ale spółka w organizacji staje się odrębnym podmiotem praw i obowiązków.

Ten etap funkcjonowania spółki kończy się wraz z powstaniem właściwej spółki kapitałowej, co następuje z chwilą jej wpisu do rejestru, bądź rozwiązaniem umowy spółki przed dokonaniem wpisu albo zakończeniem jej likwidacji. Spółka w organizacji istnieje zatem w okresie wyznaczanym odpowiednio przez następujące zdarzenia:

• początkowe – zawarcie umowy (statutu) spółki,
• końcowe:
  • wpisanie spółki kapitałowej do rejestru albo
  • rozwiązanie spółki przed wpisaniem jej do rejestru albo
  • zakończenie likwidacji spółki kapitałowej w organizacji.

Nie występują natomiast spółki osobowe w organizacji. Oznacza to, że spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa oraz spółka komandytowo-akcyjna powstają dopiero z chwilą wpisania ich do rejestru.

Sprawdź także: Umowa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością

Funkcjonowanie spółki w organizacji

Spółka kapitałowa w organizacji, mając postać tzw. niepełnej (ułomnej) osoby prawnej, otrzymała prawo do nabywania we własnym imieniu prawa własności nieruchomości i innych praw rzeczowych. Spółka taka ma również prawo zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywana. Przysługuje jej zatem zdolność prawna (zdolność do bycia podmiotem praw i obowiązków, np. może uzyskać prawo własności nieruchomości), zdolność do czynności prawnych (zdolność do podejmowania czynności wywołujących skutki prawne, np. zawierania umów), a także zdolność procesowa do udziału w postępowaniach sądowych i administracyjnych.

Na tym etapie funkcjonowania spółka nie posiada osobowości prawnej, a zatem również wynikających z niej cech charakterystycznych dla spółek kapitałowych. Spółka w organizacji zbliżona jest zatem do spółek osobowych. Wynikają z tego niżej wskazane odmienności względem spółki wpisanej do rejestru KRS, w zakresie odpowiedzialności za zobowiązania spółki w organizacji, jej reprezentacji oraz obligatoryjnych elementów firmy spółki – tzn. firma spółki kapitałowej w organizacji powinna zawierać dodatkowe oznaczenie “w organizacji”, np. ABC spółka z o.o. w organizacji.

Odpowiedzialności za zobowiązania spółki w organizacji

• • przede wszystkim odpowiadają za nie solidarnie spółka i osoby, które działały w jej imieniu. Zastrzeżenie solidarnej odpowiedzialności ww. podmiotów oznacza, że wierzyciel uprawniony jest do wyboru czy dane świadczenie będzie egzekwował od wszystkich dłużników, niektórych spośród nich, bądź tylko jednego,
  • wspólnik spółki odpowiada solidarnie z podmiotami wskazanym w poprzednim punkcie za jej zobowiązania. Odpowiedzialność ta jest ograniczona do wartości niewniesionego wkładu na pokrycie objętych udziałów, bądź akcji,
  • w sytuacji, gdy dojdzie do zarejestrowania spółki osoby, działające w jej imieniu ponoszą odpowiedzialność za zobowiązania spółki zaciągnięte przed jej zarejestrowaniem do czasu, gdy zgromadzenie wspólników albo walne zgromadzenie zatwierdzi ich czynności;

Reprezentacji spółki:

• • spółka w organizacji może nie mieć jeszcze powołanego organu zarządzającego. Na tym etapie swojego istnienia może być ona reprezentowana bądź przez pełnomocnika powołanego jednomyślną uchwałą wspólników/akcjonariuszy, bądź przez zarząd – jeżeli został powołany. Nie jest natomiast możliwe powołanie prokurenta,
  • w zakresie reprezentacji spółki kapitałowej w organizacji istnieje jeden bardzo ważny wyjątek, mianowicie w spółce jednoosobowej w organizacji jedyny wspólnik nie ma prawa reprezentowania spółki, za wyjątkiem zgłoszenia spółki do rejestru. Naruszenie tego zakazu obarczone zostało sankcją nieważności transakcji, w której spółkę reprezentował jej jedyny wspólnik. Tego typu spółka mogłaby być reprezentowana zatem bądź przez pełnomocnika, którym jest inna osoba aniżeli jej wspólnik, bądź też przez pozostałych członków zarządu, jeżeli dopuszczają do zasady reprezentacji spółki;

Wpis spółki do rejestru

Z chwilą wpisu do rejestru spółka w organizacji staje się właściwą spółką kapitałową. Z tym samym momentem wstępuje w dotychczasowe prawa i obowiązki spółki w organizacji. Może się jednak zdarzyć, że zgłoszenie do rejestru zostanie złożone po upływie ustawowych terminów. Tj. po sześciu miesiącach od zawiązania spółki w sposób tradycyjny, bądź siedmiu dniach od zawarcia umowy spółki przez internet (w przypadku spółki z o.o. i prostej spółki akcyjnej). W takich wypadkach umowa (statut) spółki ulega rozwiązaniu, chyba że spółka w organizacji nie jest w stanie dokonać niezwłocznie zwrotu wszystkich wniesionych wkładów lub pokryć w pełni wierzytelności osób trzecich. Wtedy konieczne jest przeprowadzenie likwidacji spółki w organizacji.

Likwidacja spółki w organizacji

Likwidatorami stają się z mocy prawa członkowie zarządu albo osoby wskazane w umowie (statucie) spółki. W razie ich braku osoby wybrane przez zgromadzenie wspólników (walne zgromadzenie) albo sąd rejestrowy. Ten ostatni może działać z urzędu (np. gdy wydał postanowienie o odmowie wpisania spółki do rejestru), bądź na wniosek wspólników, akcjonariuszy lub wierzycieli.

Rolą likwidatorów jest zakończenie bieżącej działalności spółki, ściągnięcie jej wierzytelności oraz spłata zobowiązań i upłynnienie majątku spółki. Pozostałe środki przekazywane są wspólnikom (akcjonariuszom). Schemat postępowania likwidacyjnego spółki w organizacji wygląda w następujący sposób:

• otwarcie likwidacji na skutek zaistnienia jednego ze ww. zdarzeń,
• wybór likwidatorów, jeżeli nie stali się nimi członkowie zarządu albo osoby wskazane w umowie spółki,
• ogłoszenie o otwarciu likwidacji wraz z wezwaniem wierzycieli,
• sporządzenie bilansu otwarcia likwidacji,
• przeprowadzenie czynności likwidacyjnych,
• zaspokojenie wierzycieli spółki,
• dokonanie podziału majątku między wspólników (akcjonariuszy),
• zatwierdzenie sprawozdania likwidacyjnego przez zgromadzenie wspólników (walne zgromadzenie),
• oddanie na przechowanie ksiąg i dokumentów spółki.

Jak wskazano wyżej, jednym z obowiązków likwidatorów jest konieczność ogłoszenia o otwarciu likwidacji. Obowiązek ten wygląda nieco inaczej, aniżeli w spółce wpisanej do rejestru. Mianowicie, likwidatorzy ogłaszają jednokrotnie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym o otwarciu likwidacji. W ogłoszeniu wzywają wierzycieli do zgłoszenia ich wierzytelności w terminie miesiąca od dnia ogłoszenia. W procedurze zwykłej termin do zgłoszenia się wierzycieli wynosi trzy miesiące.

Spółka w organizacji ulega rozwiązaniu z dniem zatwierdzenia przez zgromadzenie wspólników (walne zgromadzenie) sprawozdania likwidacyjnego. Nie jest ona bowiem wpisana do rejestru, a zatem konieczne było wskazanie innej chwili jej rozwiązania niż wykreślenie z rejestru.

Źródło: Blog o spółce z o.o.