Mogłoby się wydawać, że ogłoszenie upadłości konsumenckiej niesie za sobą jedynie korzyści. Trzeba jednak pamiętać, że wymaga również wielu wyrzeczeń. Właśnie dlatego przed podjęciem decyzji o ogłoszeniu upadłości konsumenckiej warto poznać wady i zalety tego rozwiązania. Jeszcze lepiej, gdy skonsultujesz się z prawnikiem, który pomoże Ci ocenić, czy możliwość ogłoszenia upadłości konsumenckiej jest dla Ciebie.
Co się dzieje po ogłoszeniu upadłości konsumenckiej?
Złożenie wniosku to dopiero pierwszy krok na drodze do oddłużenia. Od jego sporządzenia do umorzenia długów zwykle minie co najmniej kilka miesięcy. Rozpatrzenie wniosku przez sąd i wydanie postanowienia o ogłoszeniu upadłości rozpoczyna bowiem tzw. właściwe postępowanie upadłościowe, które obejmuje aż kilka kroków. To właśnie podczas właściwego postępowania upadłościowego wyraźnie odczujesz wszystkie plusy i minusy upadłości konsumenckiej.
Sprawdź także: Jak ogłosić upadłość konsumencką?
Jakie są konsekwencje złożenia wniosku o upadłość konsumencką?
Głównym celem upadłości konsumenckiej jest oddłużenie. Całe postępowanie ma zmierzać do częściowej spłaty wierzycieli oraz umorzenia pozostałych zobowiązań. Tych korzyści nie doświadczysz jednak bez wyrzeczeń, takich jak odebranie możliwości zarządzania majątkiem, utrata części dobytku i nałożenie na Ciebie dodatkowych obowiązków.
Wady i zalety upadłości konsumenckiej
Skoro przed ogłoszeniem upadłości konsumenckiej należy poznać zarówno wady, jak i zalety tego rozwiązania, zacznijmy od „słabych stron” upadłości. Kluczowe będzie 5 czynników.
1.Podczas procedury upadłości konsumenckiej dochodzi do powstania masy upadłości i to syndyk zarządza całym majątkiem
Z chwilą ogłoszenia upadłości majątek upadłego staje się masą upadłości, którą zarządza syndyk wyznaczony przez sąd. Dokonuje on likwidacji, czyli wyprzedawania składników majątku (m.in. nieruchomości, ruchomości i praw majątkowych). Do masy upadłości zalicza się zatem większość Twojego dobytku, a uzyskane środki przeznacza się na częściową spłatę zobowiązań oraz pokrycie kosztów postępowania. Im większy masz więc majątek, tym prawdopodobnie dotkliwiej odczujesz skutki ogłoszenia upadłości.
2.Nie jesteś w stanie uniknąć sprzedaży swojego majątku na skutek upadłości, wyzbywając się go wcześniej
Gdy w toku upadłości konsumenckiej syndyk uzna, że doszło do celowej utraty majątku, może podjąć konkretne kroki. Jeśli:
- w ciągu roku przed dniem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości dokonasz zbycia nieodpłatnego lub po zaniżonej cenie, taką czynność jest bezskuteczna z mocy prawa;
- w ciągu 6 miesięcy przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej składniki Twojego majątku nabędzie osoba bliska, taka czynność też może zostać uznana za bezskuteczną;
- Twoje działania prowadziły do celowego pogłębienia niewypłacalności, sąd może nawet odmówić oddłużenia;
Syndyk ma też prawo złożyć skargę pauliańską w stosunku do czynności dokonanych w ciągu 5 lat, a w ciągu 2 lat od dnia ogłoszenia upadłości konsumenckiej.
Przykład
Krzysztof postanowił ogłosić upadłość konsumencką. Wiedział jednak, że jego mieszkanie wejdzie do masy upadłości, więc 15 maja 2023 roku przekazał je swojej siostrze w ramach darowizny. Umówili się, że Krzysztof będzie mieszkał w nieruchomości, a po zakończeniu procesu upadłościowego siostra z powrotem przepisze na niego mieszkanie. 7 września 2023 roku Krzysztof ogłosił upadłość konsumencką. Syndyk wystąpił jednak o uznanie za bezskuteczną umowy darowizny. W efekcie mieszkanie weszło w skład masy upadłości i zostało sprzedane w toku likwidacji.
3.Następuje włączenie majątku wspólnego małżonków do masy upadłości
Z dniem ogłoszenia upadłości konsumenckiej między małżonkami z mocy prawa powstaje rozdzielność majątkowa. Co ważne, do zarządzanej przez syndyka masy upadłości wejdzie nie tylko majątek osobisty upadłego, ale także dotychczasowy majątek wspólny.
Twój mąż czy żona może co prawda dochodzić swojej należności (czyli zwykle połowy wartości majątku wspólnego) w toku postępowania, ale na tych samych zasadach co inni wierzyciele i prawdopodobnie odzyska jedynie część należnych pieniędzy.
4.Ważny minus upadłości konsumenckiej: część zobowiązań dłużnik i tak będzie musiał spłacić
Tylko w wyjątkowych sytuacjach – gdy dłużnik nie posiada żadnego majątku i nie ma perspektyw realizacji planu spłaty – sąd może umorzyć jego zobowiązania w całości.
Składając wniosek o ogłoszenie upadłości, warto jednak pamiętać, że niektóre długi w ogóle nie mogą podlegać umorzeniu. W tej kategorii mieszczą się m.in. zobowiązania alimentacyjne, wynikające z odszkodowań czy kary grzywny.
Sprawdź także: Długi, które nie podlegają umorzeniu w upadłości konsumenckiej
5.Upadłość konsumencka to złożona i czasochłonna procedura – od złożenia wniosku o upadłość do umorzenia długów i całkowitego oddłużenia zwykle mija kilka lat
Na rozpatrzenie wniosku poczekasz kilka miesięcy. Potem następuje jeszcze likwidacja majątku dłużnika przez syndyka i realizacja planu spłaty ustalanego na okres 12-36 miesięcy, a w szczególnych przypadkach – aż na 7 lat.
Wprawdzie gdy dłużnik nie ma żadnego majątku, postępowanie jest znacznie krótsze. To jednak wyjątek od reguły, a na oddłużenie w wyniku ogłoszenia upadłości konsumenckiej zwykle poczekasz średnio kilka lat.
Sprawdź także: Ile trwa upadłość konsumencka?
A jakie są zalety ogłoszenia upadłości konsumenckiej?
Wady upadłości konsumenckiej już znasz. A co z zaletami? Jest ich wiele i zwykle przewyższają negatywne skutki ogłoszenia upadłości.
- Z chwilą uprawomocnienia się postanowienia o ogłoszeniu upadłości konsumenckiej wierzyciele nie mogą wszczynać nowych postępowań egzekucyjnych i sądowych. Z kolei te już trwające zostają zawieszone;
- Nie nalicza się odsetek za opóźnienie w płatnościach;
- Po zrealizowaniu ustalonego planu spłaty pozostała część Twoich długów zostaje umorzona;
- Upadłość konsumencka pozwala też niewątpliwie odzyskać komfort psychiczny i kontrolę nad finansami;
- Z upadłości konsumenckiej możesz skorzystać nawet, gdy znajdziesz się w niewypłacalności z własnej winy (wtedy plan spłaty wierzycieli obejmie dłuższy okres) i nawet gdy nie masz majątku;
- Przepisy w przedmiocie ogłoszenia upadłości konsumenckiej chronią Cię także przed bezdomnością – w razie sprzedania nieruchomości otrzymasz kwotę potrzebną do wynajmu innego lokalu mieszkalnego na okres co najmniej 12 miesięcy;
- Oddłużenie w ramach upadłości konsumenckiej niewątpliwie jest też korzystniejsze od egzekucji komorniczej, m.in. ze względu na kwoty wolne od zajęcia. Możesz też wnioskować, by konkretne składniki majątku nie wchodziły do masy upadłości.
FAQ – odpowiedzi na pytania dotyczące słabych stron upadłości konsumenckiej
Czego nie można po upadłości konsumenckiej?
Z chwilą ogłoszenia upadłości przez sąd dochodzi do ograniczenia niektórych praw. Przede wszystkim nie możesz samodzielnie zarządzać majątkiem, w tym np. dokonywać darowizn i sprzedaży ani zaciągać nowych zobowiązań, czyli podejmować czynności, które prowadziłyby do pogorszenia sytuacji Twoich wierzycieli.
Czy opłaca się ogłosić upadłość konsumencką?
Upadłość konsumencka to złożona procedura. Ma wiele zalet, ale nie powinna być pierwszym wyborem dla zadłużonych. Trzeba pamiętać, że po ogłoszeniu upadłości upadły traci możliwość zarządzania swoim majątkiem i większość jego dobytku zostaje wyprzedana. Nie może też swobodnie nim zarządzać. Przed podjęciem decyzji warto więc skonsultować się z kancelarią. Być może istnieje korzystniejsza droga do wyjścia z długów – np. porozumienie się z wierzycielami i rozłożenie zobowiązania na raty.
Co się dzieje z długami po ogłoszeniu upadłości?
Po ogłoszeniu upadłości dochodzi do wyprzedania majątku, który przeznaczany jest na częściową spłatę długów. W dalszej kolejności sąd ustala plan spłaty na minimum 12 miesięcy. W tym czasie dalej spłacasz wierzycieli. Jeśli zrealizujesz plan spłaty, sąd umorzy pozostałe zobowiązania, a Ty uwolnisz się od reszty długów. Wyjątkiem będą zobowiązania, które zgodnie z przepisami nie mogą podlegać umorzeniu – np. zobowiązania alimentacyjne.
