Małżonkowie decydując się na rozwiązanie małżeństwa przez rozwód, często stają przed wyborem. Czy żądać rozwiązania małżeństwa z orzeczeniem o winie drugiego małżonka, czy może bez orzekania o winie?
W niniejszym artykule postaram się odpowiedzieć przede wszystkim na pytania:
- kiedy można przeprowadzić rozwód,
- jakie są typy rozwodów oraz
- jakie różnice występują między nimi.
Kiedy możliwy jest rozwód?
Rozwód jest możliwy, gdy między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia małżeńskiego. Uznaje się, że rozkład zupełny następuje w sytuacji, gdy nie istnieje między małżonkami więź duchowa, fizyczna i gospodarcza.
Kiedy rozwód nie jest dopuszczalny?
Rozwód nie jest dopuszczalny, gdy mimo wystąpienia zupełnego i trwałego pożycia małżeńskiego, na jego skutek miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci lub jeżeli z innych względów orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.
Rozwód nie będzie również możliwy, gdy żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia. Chyba że drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód lub gdy jego odmowa będzie w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.
Jakie typy rozwodów wyróżniamy?
Wyróżniamy rozwód:
- z winy jednego małżonka,
- z winy obu stron,
- bez orzekania o winie.
Bez orzekania o winie jest możliwy tylko w przypadku, gdy oboje małżonkowie wyrażą na to zgodę.W takim przypadku następują skutki takie, jak gdyby żaden z małżonków nie ponosił winy.
Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku rozwodowym:
W wyroku rozwodowym Sąd może również rozstrzygnąć o:
- władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków,
- kontaktach rodziców z dzieckiem,
- alimentach ponoszonych na dziecko,
- sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania.
W wyroku rozwodowym możliwe jest również dokonanie podziału majątku wspólnego, jeżeli przeprowadzenie tego podziału nie spowoduje nadmiernej zwłoki w postępowaniu. Moje doświadczenie w tym zakresie wskazuje, iż taki podział majątku będzie możliwy w przypadku, gdy strony dojdą wspólnie do porozumienia w jaki sposób podział taki ma nastąpić. I nie będzie koniecznym przeprowadzania obszernego postępowania dowodowego w tym zakresie. Przykładowo ustalając jakie składniki wchodzą do majątku wspólnego, jaka jest ich wartość oraz któremu z małżonków należałoby je przyznać.
Jakie są różnice przy rozwodzie z orzekaniem o winie a bez jego orzekania?
W pierwszej kolejności, wina w rozkładzie pożycia małżeńskiego wpływa na ewentualne alimenty dochodzone przez drugiego z małżonków.
Małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który jednocześnie znajduje się w niedostatku, może żądać od drugiego małżonka dostarczania środków utrzymania. W zakresie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego.
Gdy jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a w związku z rozwodem nastąpi istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, małżonek winny rozkładu obowiązany jest do przyczyniania się zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb niewinnego, chociażby nie znajdował się w niedostatku.
W skrócie, alimenty od drugiego małżonka przysługują małżonkowi:
- niewinnemu rozkładu pożycia, który jest w niedostatku, niezależnie od winy drugiego z małżonków,
- niewinnemu rozkładu, który nie jest w niedostatku (ale nastąpi pogorszenie jego sytuacji materialnej), gdy drugi małżonek został uznany za winnego rozkładu pożycia.
Obowiązek dostarczania środków utrzymania wygasa w przypadku zawarcia przez uprawnionego małżonka nowego małżeństwa. Jednakże, gdy zobowiązany jest małżonek nie uznany za winnego, obowiązek wygasa z upływem 5 lat od rozwodu, chyba że z powodu wyjątkowych okoliczności Sąd na żądanie uprawnionego przedłuży powyższy termin.
W następnej kolejności, wina jednego z małżonków może mieć (choć nie musi) ewentualne konsekwencje przy:
- podziale majątku wspólnego – małżonek niewinny rozkładu może odpowiednio argumentować i wnosić o ustalenie nierównych udziałów, a więc przyznania mu większego udziału w majątku wspólnym,
- władzy rodzicielskiej – małżonek winny rozkładu pożycia może nie dawać swoim zachowaniem gwarancji należytego wychowania i pieczy nad dzieckiem,
- orzekaniu o kosztach sądowych – małżonek winny rozkładu może zostać obciążony kosztami postępowania w całości.
Dla niektórych małżonków uzyskanie wyroku rozwodowego z winy strony przeciwnej może mieć również odpowiednie znaczenie i wydźwięk społeczny.
Jakie są przesłanki do uzyskania rozwodu z winy drugiego małżonka?
W orzecznictwie przyjmuje się, że mogą to być na przykład zdrada, alkoholizm, przemoc i znęcanie się, stosowanie gróźb czy agresji. Wskazać jednak należy, że przesłanki w tym zakresie mogą być bardzo różne.
Kiedy należy wnosić o rozwód z orzekaniem o winie?
Odpowiedź w tym zakresie zależy od kilku czynników.
Należy pamiętać, iż tak jak w większości przypadków, uzyskanie oczekiwanego rezultatu zależy od materiału dowodowego. Małżonek musi również zdecydować, czy chce dochodzić od strony przeciwnej alimentów. Postępowanie związane z ustaleniem winy jednego z małżonków (lub obu) często jest postępowaniem dłuższym i wymaga przeprowadzenia rozszerzonego postępowania dowodowego.
Przy rozwodzie bez orzekania o winie przeważnie wystarczą zgodne zeznania stron. A gdy małżonkowie posiadają małoletnie dzieci, dodatkowo zeznania świadka, który potwierdzi, że orzeczenie rozwodu nie będzie sprzeczne z dobrem dziecka. Taki rozwód możliwy jest do przeprowadzenia na jednej rozprawie, stąd też niektórzy z moich Klientów decydują się właśnie na taki sposób orzeczenia rozwodu, chcąc zakończyć jak najszybciej postępowanie i nie wnikać w szczegóły swojego życia prywatnego.
Za każdym razem należy odpowiednio ocenić posiadany materiał dowodowy. Jeżeli nie wiesz, czy w Twojej sytuacji lepszym wyborem będzie rozwód z orzekaniem czy bez orzekania o winie. Albo czy masz prawo dochodzić od drugiego z małżonków alimentów, skontaktuj się z naszą Kancelarią. Z pewnością rozwiejemy wszystkie Twoje wątpliwości!
