Czasem zdarza się, że zawiązana spółka nie odpowiada do końca potrzebom wspólników lub rozwój działalności, a co za tym idzie – zwiększenie ryzyka biznesowego wymusza zmianę formy prawnej. W takich sytuacjach wspólnicy najczęściej decydują się na przekształcenie spółki. W artykule wskażę:
- Na czym polega przekształcenie spółki?
- Czym przekształcenie spółki różni się od założenia nowej spółki i przeniesienia do niej całego przedsiębiorstwa?
- Jakie są najważniejsze zasady związane z przekształceniem spółki?
Czym jest przekształcenie spółki?
Przekształcenie spółki to proces, w którym zmianie podlega jedynie forma prawna prowadzonej działalności. Spółka dalej funkcjonuje, a także całkowicie zachowuje swoją dotychczasową tożsamość. Nie powstaje zatem nowy podmiot prawny. Przy przekształceniu często używa się zwrotów spółka przekształcana i spółka przekształcona. Dla nas ważne jest to, że cały czas to ten sam podmiot, choć funkcjonujący w innej formie prawnej.
Zasady przekształcania spółek
Zacznijmy od omówienia kwestii podstawowej, czyli jakie spółki można przekształcić. Otóż, przekształcić można wszystkie spółki prawa handlowego, tj. spółkę jawną, partnerską, komandytową, komandytowo-akcyjną, z ograniczoną odpowiedzialnością oraz akcyjną. Przekształceniu podlega również spółka cywilna – należy jednak pamiętać, że nie jest to klasyczna spółka, a jedynie stosunek obligacyjny przedsiębiorców. Wspominam tu o niej jedynie sygnalizacyjnie. Treść artykułu odnosi się do przekształcenia spółki prawa handlowego (zarówno kapitałowej, jak i osobowej). Na marginesie dodam również, że jednoosobową działalność gospodarczą również można przekształcić w spółkę.
Nie można jednak dokonać przekształcenia, jeżeli spółka jest w likwidacji i rozpoczęła podział majątku oraz, gdy spółka jest w upadłości.
Jak już wspominałem wcześniej, w wyniku przekształcenia spółki nie następuje zmiana tożsamości podmiotu, a jedynie zmiana formy prawnej. Spółka przekształcona kontynuuje zatem wykonywanie wszystkich umów, które zostały zawarte w ramach spółki przekształcanej. Spółka przekształcona wstępuje w sytuację prawną swojej poprzedniczki, przejmując jej prawa i obowiązki. To samo tyczy się wszystkich zezwoleń, koncesji czy otrzymanych ulg. Numery NIP i REGON również pozostają niezmienne.
Kiedy powstaje spółka przekształcona?
Spółka przekształcana staje się spółką przekształconą z chwilą wpisu jej do rejestru przez sąd rejestrowy. Jest to tzw. dzień przekształcenia. W tym samym czasie sąd wykreśla spółkę przekształcaną, aby zachować ciągłość jej działalności, a zarazem nie dopuścić do sytuacji, w której funkcjonowałyby aktywnie obie spółki.
Firma (nazwa) spółki przekształconej
Przekształcenie spółki wiąże się ze zmianą jej firmy, np. z ABC sp. z o. o. na ABC S.A. Wspólnicy mogą jednocześnie zdecydować się na zmianę nazwy (np. z ABC sp. z o. o. na XYZ S.A.). W tym przypadku prawo wymaga, aby co najmniej przez rok od dnia przekształcenia podawać w nawiasie dawną firmę z dopiskiem “dawniej”. Prawidłowo wyglądałoby to tak: XYZ S.A. (dawniej: ABC sp. z o. o.).
Często w firmie stosuje się nazwiska wspólników. Przy przekształceniu trzeba być bardzo ostrożnym, zmieniając nazwę, aby przypadkowo nie spowodować zwiększenia odpowiedzialności niektórych wspólników. Przykładowo jeżeli nazwisko komandytariusza znalazło by się w firmie spółki komandytowej, ponosił by on odpowiedzialność jak komplementariusz.
Przekształcenie czy nowa spółka?
Myślę, że do prawidłowego zrozumienia zalet przekształcenia spółki konieczna jest wiedza na temat tego, czym różni się przekształcenie spółki od założenia nowej spółki.
Nie można jednoznacznie stwierdzić, co jest lepszym wyborem:
- przekształcenie spółki w inną spółkę, zachowując ciągłość podmiotu, czy
- założenie nowej spółki, przeniesienie do niej składników przedsiębiorstwa i rozwiązanie poprzedniej spółki.
Oba rozwiązania mają swoje wady i zalety. Proces przekształcenia spółki trwa dłużej i kosztuje więcej (zazwyczaj) niż założenie nowej spółki i rozwiązanie starej. Jednakże, trzeba pamiętać, że dzięki przekształceniu nie musimy na nowo zawierać umów, uzyskiwać zezwoleń, czy koncesji. Zatem, przed podjęciem decyzji o zmianie formy prawnej, należy dokładnie przeanalizować swój biznes, zwracając uwagę na zawarte umowy, przysługujące ulgi, czy posiadane zezwolenia, które zostaną utracone w przypadku założenia nowej spółki.
Przekształcenie spółki – podsumowanie
Bez wątpienia przekształcenie spółki to w niektórych przypadkach konieczność. Wybrana pierwotnie forma prawna może nie odpowiadać osiągniętej skali biznesu. Trzeba jednak pamiętać, by przekształcenie spółki (zresztą jak wszystko w prawie) zaplanować z głową i poprzedzić dokładną analizą prawną. Nie należy jedynie rozważać, w jaką spółkę należy się przekształcić – warto dokładnie poznać specyfikę jej działania i ustrzec się wszelkich problemów.
