ul. Kazimierza Wielkiego 1

Wrocław

biuro@adwokat-wroclaw.biz.pl

kontakt email: 24h / 7 dni w tygodniu

+ 48 695 560 425

8.30 - 16.30 - dni robocze

Pon - Pt: 8:30 - 16:30

Obsługa Klienta

Przedawnienie roszczeń umownych

Blog Kancelarii Klisz i Wspólnicy – najnowsze informacje prawne weryfikowane przez zawodowych adwokatów i radców prawnych

Jak działa przedawnienie

Jeśli wierzyciel przez odpowiednio długi czas zwleka z dochodzeniem swoich roszczeń, dłużnik może uchylić się od ich zaspokojenia podnosząc tzw. zarzut przedawnienia.

Ważne: przedawnienie w kodeksie cywilnym dotyczy tylko roszczeń majątkowych ? czyli np. o zapłatę wynagrodzenia, faktury, odszkodowania itp.

Zarzut przedawnienia podnosi się w postępowaniu przed sądem. Zatem do czasu wszczęcia przez wierzyciela sprawy sądowej dłużnik nie musi w żaden sposób powoływać się wobec niego na przedawnienie. Oczywiście może to uczynić, żeby zniechęcić wierzyciela do inwestowania środków na proces sądowy. Należy jednak pamiętać, że na etapie przedsądowym, wierzyciel wcale nie musi respektować faktu upływu terminu przedawnienia.

Zarzut przedawnienia

Jeśli dłużnik chce powołać się na przedawnienie, musi to zrobić w trakcie sprawy sądowej. To jest właściwy moment, żeby podnosić tzw. zarzut przedawnienia. Jeśli roszczenie faktycznie jest już przedawnione, pozwoli to dłużnikowi wygrać sprawę. Ważne jest to, że trzeba ten zarzut wyartykułować przed sądem (pisemnie lub ustnie).

Przerwanie biegu przedawnienia

Do przerwania biegu przedawnienia dochodzi najczęściej gdy wierzyciel kieruje sprawę do sądu lub do egzekucji. Wówczas przez czas postępowania sądowego lub komorniczego przedawnienie nie biegnie. Zatem, żeby uniknąć zarzutu przedawnienia wystarczające jest złożenie pozwu lub wniosku egzekucyjnego w ostatnim dniu terminu przedawnienia. Przez czas procesu sądowego lub postępowania egzekucyjnego przedawnienie nie biegnie, a po ich zakończeniu biegnie ono od początku.

 

Terminy przedawnienia

Kodeks cywilny przewiduje ogólny okres przedawnienia, który wynosi:

  • 3 lata dla roszczeń okresowych (np. o odsetki za zwłokę) oraz związanychz działalnością gospodarczą danej strony (np. z tytułu umowy zawartej z kontrahentem),
  • 6 lat dla pozostałych roszczeń (np. konsumenta względem przedsiębiorcy).

Prócz tego istnieje wiele terminów szczególnych, wśród których należy wymienić te dotyczące umów gospodarczych:

Z upływem 2 lat przedawniają się:

  • roszczenia z tytułu sprzedaży dokonanej w zakresie działalności przedsiębiorstwa sprzedawcy. Roszczenia rzemieślników z takiego tytułu oraz roszczenia prowadzących gospodarstwa rolne z tytułu sprzedaży płodów rolnych i leśnych przedawniają się z upływem lat dwóch.
  • wzajemne roszczenia producenta i kontraktującego z umowy kontraktacji liczonych od dnia spełnienia świadczenia przez producenta. A jeżeli świadczenie producenta nie zostało spełnione – od dnia, w którym powinno było być spełnione. Jeżeli świadczenie producenta było spełnione częściami, przedawnienie biegnie od dnia, w którym zostało spełnione ostatnie świadczenie częściowe;
  • roszczenia wynikające z umowy od dnia oddania dzieła. A jeżeli dzieło nie zostało oddane – od dnia, w którym zgodnie z treścią umowy miało być oddane.
  • roszczenia o wynagrodzenie za spełnione czynności i o zwrot poniesionych wydatków przysługujące osobom, które stale lub w zakresie działalności przedsiębiorstwa trudnią się czynnościami danego rodzaju; to samo dotyczy roszczeń z tytułu zaliczek udzielonych tym osobom;
  • roszczenia powstałe w zakresie działalności przedsiębiorstw hotelowych z tytułu należności za dostarczone mieszkanie, utrzymanie i usługi oraz z tytułu wydatków poniesionych na rzecz osób, które korzystają z usług takich przedsiębiorstw,

Z upływem 1 roku przedawniają się:

  • roszczenia wynajmującego przeciwko najemcy o naprawienie szkody z powodu uszkodzenia lub pogorszenia rzeczy. Jak również roszczenia najemcy przeciwko wynajmującemu o zwrot nakładów albo o zwrot nadpłaconego czynszu.
  • roszczenia z umowy przewozu osób do dnia wykonania przewozu. A gdy przewóz nie został wykonany – od dnia, kiedy miał być wykonany;
  • roszczenie użyczającego przeciwko biorącemu do używania o naprawienie szkody za uszkodzenie lub pogorszenie rzeczy. Jak również roszczenia biorącego do używania przeciwko użyczającemu o zwrot nakładów na rzecz oraz o naprawienie szkody poniesionej wskutek wad rzeczy;
  • roszczenia z umowy spedycji;
  • roszczenia z umowy składu

Z upływem 6 miesięcy przedawniają się:

  • roszczenie biorącego pożyczkę o wydanie przedmiotu pożyczki przedawnia się z upływem sześciu miesięcy od chwili, gdy przedmiot miał być wydany;
  • roszczenia o naprawie szkody wynikłej z utraty lub uszkodzenia rzeczy wniesionych do hotelu lub podobnego zakładu przedawniają się z upływem sześciu miesięcy od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie. A w każdym razie z upływem roku od dnia, w którym poszkodowany przestał korzystać z usług hotelu lub podobnego zakładu.

Początkowy i końcowy termin przedawnienia

Bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się wraz z wymagalnością świadczenia. Świadczenie jest zaś wymagalne, od dnia w którym wierzyciel może dochodzić go przed sądem lub innym przeznaczonym do tego organem. Najlepiej powyższe wyjaśnić na prostym przykładzie.

Na fakturze wierzyciel wskazuje termin płatności. Czyli okres, w którym możesz uiścić wymaganą kwotę bez dodatkowych kosztów w postaci odsetek za opóźnienie. W okresie tym wierzyciel nie może jeszcze ciebie pozwać, bowiem termin do spełnienia świadczenia jeszcze nie upłynął. Dopiero zatem z dniem kolejnym po upływie terminu na dobrowolną zapłatę, wierzyciel może wystąpić do sądu oraz domagać się od ciebie odsetek za opóźnienie. Jest to również pierwszy dzień okresu przedawnienia.

Koniec terminu przedawnienia przypada natomiast na ostatni dzień roku kalendarzowego, chyba że termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata. Jeśli zatem, twoje roszczenie miałoby się przedawnić po 3 latach i ostatni dzień tego okresu przypadałby np. na 15 czerwca, to termin ten przesuwa się na 31 grudnia. Takie roszczenie przedawni się zatem z upływem 31 grudnia (o północy).

Przerwanie biegu przedawnienia 

Są jednak sytuacje, które powodują tzw. przerwanie biegu terminu przedawnienia. Ich wystąpienie oznacza, że termin ten zaczyna biec na nowo. Z tym, że w razie przerwania przedawnienia przez czynność w postępowaniu przed sądem lub innym organem albo przed sądem polubownym albo przez wszczęcie mediacji, przedawnienie nie biegnie na nowo, dopóki postępowanie to nie zostanie zakończone. Przykładowo, jeżeli w ostatnim dniu przed przedawnieniem:

  • wniesiesz do sądu wniosek o zawezwanie do próby ugodowej, to czynność ta przerwie bieg terminu przedawnienia. Termin ten rozpocznie bieg na nowo dopiero w dniu następnym po odbyciu się postępowania pojednawczego,
  • dłużnik podpisze z tobą ugodę albo wyśle tobie maila, w którym poprosi o odroczenie płatności (co stanowić będzie formę uznania długu), to takie zdarzenia również spowodują przerwanie biegu przedawnienia. Jednakże zacznie się on na nowo już kolejnego dnia.

Termin przedawnienia roszczenia z umowy pomiędzy przedsiębiorcami rozpoczął się w dniu 15 stycznia 2010 roku. Upłynąłby on zatem z dniem 15 stycznia 2013 roku (3 lata), jednakże w dniu 16 grudnia 2012 roku wierzyciel złożył do sądu wniosek o zawezwanie do próby ugodowej. Posiedzenie ugodowe odbyło się w dniu 24 kwietnia 2013 roku. Złożenie wniosku przerwało termin przedawnienia, który rozpoczął swój bieg na nowo w dniu 24 kwietnia 2013 roku.

W analogicznej sytuacji, dłużnik w dniu 11 stycznia 2012 roku wystąpił do wierzyciela z prośbą o rozłożenie należności na raty. Przerwało to bieg przedawnienia, który na nowo rozpoczął swój bieg w dniu 12 stycznia 2012 roku.

Przerwanie biegu terminu przedawnienia powoduje zaistnienie każdego z niżej wskazanych zdarzeń:

  1. Każda czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia. Typowymi przykładami takich czynności są:
    • złożenie pozwu,
    • wystąpienie z wnioskiem o zawezwanie do próby ugodowej,
    • wystąpienie z pozwem do sądu polubownego;
  2. Uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje. Typowymi przykładami takich czynności są:
    • pisemne oświadczenie dłużnika o uznaniu długu,
    • zawarcie ugody pozasądowej z dłużnikiem,
    • wystąpienie przez dłużnika do wierzyciela z prośbą o rozłożenia spłaty na raty, albo o odroczenie terminu płatności;
  3. Wszczęcie mediacji przed mediatorem.

Zawieszenie biegu terminu przedawnienia 

Odrębnym przypadkiem jest zawieszenie terminu przedawnienia. Powoduje ono, że na czas istnienia przeszkody zatrzymuje się bieg tego terminu. A po jej ustaniu biegnie on dalej, nie zaś od początku. Jeżeli zatem na dzień zawieszenia pozostał jeszcze rok do zakończenia okresu przedawnienia, to po odpadnięciu przesłanki uzasadniającej zawieszenie, termin ten biegnie nadal. Czyli do zakończenia okresu przedawnienia pozostaje rok.

Dzieje się tak m.in. co do wszelkich roszczeń, gdy z powodu siły wyższej uprawniony nie może ich dochodzić przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw danego rodzaju (np. stan klęski żywiołowej, wojna, zamieszki). Zawieszenie trwa przez czas występowania przeszkody. Pozostałe przypadki, w których dochodzi do zawieszenia biegu przedawnienia są następujące co do roszczeń, które przysługują :

  • dzieciom przeciwko rodzicom – przez czas trwania władzy rodzicielskiej,
  • osobom niemającym pełnej zdolności do czynności prawnych przeciwko osobom sprawującym opiekę lub kuratelę – przez czas sprawowania przez te osoby opieki lub kurateli,
  • jednemu z małżonków przeciwko drugiemu – przez czas trwania małżeństwa.

Przeczytaj także:

Co każda umowa powinna zawierać?

 

przedawnienie roszczeń

adwokat Iwo Klisz

adwokat Iwo Klisz

Prawnik, założyciel i wspólnik zarządzający w "Klisz i Wspólnicy Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych". Specjalista z zakresu prawa pracy, prawa rodzinnego, spadkowego oraz gospodarczego. Były wykładowca akademicki na Uniwersytecie Wrocławskim, autor wielu publikacji w prasie fachowej, bloger oraz YouTuber

tel. 695 560 425, e-mail: i.klisz@kancelaria-klisz.pl

adwokat Iwo Klisz

adwokat Iwo Klisz

Prawnik, założyciel i wspólnik zarządzający w "Klisz i Wspólnicy Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych". Specjalista z zakresu prawa pracy, prawa rodzinnego, spadkowego oraz gospodarczego. Były wykładowca akademicki na Uniwersytecie Wrocławskim, autor wielu publikacji w prasie fachowej, bloger oraz YouTuber

tel. 695 560 425, e-mail: i.klisz@kancelaria-klisz.pl

Adwokat Iwo Klisz jako ekspert w ogólnopolskich i lokalnych mediach:

Adwokat Iwo Klisz, założyciel Kancelarii Klisz i Wspólnicy jest nie tylko twórcą wielu publikacji w prasie branżowej, ale także popularnym autorem komentarzy eksperckich w największych portalach informacyjnych oraz stacjach telewizyjnych.

Adwokat Iwo Klisz i prawnicy z Kancelarii Klisz i Wspólnicy są do Twojej dyspozycji:

Nasi eksperci czekają na Twoją wiadomość - napisz teraz

Pomoc doświadczonego adwokata
Pomożemy Ci w każdej sprawie sądowej
Porady prawne on-line
Zdalne porady prawne u adwokata bez konieczności wychodzenia z domu lub z biura