ul. Kazimierza Wielkiego 1

Wrocław

biuro@adwokat-wroclaw.biz.pl

kontakt email: 24h / 7 dni w tygodniu

+ 48 695 560 425

8.30 - 16.30 - dni robocze

Pon - Pt: 8:30 - 16:30

Obsługa Klienta

prokura samoistna

Blog Kancelarii Klisz i Wspólnicy – najnowsze informacje prawne weryfikowane przez zawodowych adwokatów i radców prawnych

Co to jest prokura samoistna?

Szukasz informacji na temat prokury samoistnej? A może zastanawiasz się, jaka jest pozycja prokurenta samoistnego w spółce i czym różni się on od pełnomocnika spółki? Czy też chciałbyś wiedzieć, kto powołuje i odwołuje prokurenta samoistnego? Z artykułu dowiesz się:

  • czym różni się prokura od pełnomocnictwa,
  • co to jest prokura samoistna,
  • jakie kompetencje ma prokurent,
  • w jakich podmiotach możliwe jest powołanie prokurenta,
  • kto i w jaki sposób powołuje i odwołuje prokurenta.

Czy prokurent jest pełnomocnikiem?

Prokura jest rodzajem specjalnego pełnomocnictwa, którą wyróżniają następujące cechy:

  • powołać prokurenta może wyłącznie osoba fizyczna wpisana do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej lub podmiot wpisany do rejestru przedsiębiorców KRS ? prokurę może zatem powołać osoba fizyczna będąca przedsiębiorcą, spółka handlowa albo inny podmiot wpisany do rejestru przedsiębiorców KRS (np. stowarzyszenia i fundacje prowadzące działalność gospodarczą),
  • prokura obejmuje umocowanie do czynności, w tym sądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Jest to zatem bardzo szerokie umocowanie do reprezentowania przedsiębiorcy niemal we wszystkich sprawach związanych z jego działalnością gospodarczą.

Będąc prokurentem samoistnym możesz zatem reprezentować przedsiębiorcę przy podpisywaniu większości umów, a także przed sądami i organami administracji publicznej. Prokura nie obejmuje jedynie dokonywania następujących czynności: zbycie przedsiębiorstwa, dokonanie czynności prawnej, na podstawie której następuje oddanie go do czasowego korzystania, oraz do zbywania i obciążania nieruchomości.

Jeżeli zatem jesteś prokurentem samoistnym i masz podpisać umowę tego rodzaju, zadbaj o wydanie tobie odrębnego pełnomocnictwa do dokonania danej czynności.

Pamiętaj także, iż pełnomocnictwo to musi odpowiadać formie, w jakiej dana czynność musi zostać zawarta. Transakcje mające za przedmiot przedsiębiorstwo lub jego zorganizowaną część wymagają formy pisemnej z podpisem notarialnie poświadczonym. Natomiast sprzedaż i obciążenie nieruchomości wymaga formy aktu notarialnego. Taką samą formę musi zatem mieć pełnomocnictwo udzielone tobie.

Pełnomocnik, nie będący prokurentem, ma zdecydowanie węższe kompetencje. Jest on bowiem powoływany do wykonywania jedynie określonych czynności (np. zawarcia umowy z członkiem zarządu spółki), bądź czynności określonego rodzaju (np. zawierania umów określonego typu). Co więcej, pełnomocnik nie jest ujawniany w ewidencji, bądź rejestrze.

Rodzaje prokurentów

Ustawodawca wyróżnia kilka rodzajów prokury. Różnią się one między sobą sposobem reprezentacji mocodawcy względem osób trzecich. Wyróżnia się, zatem prokurę:

  • samoistną – prokurent samodzielnie reprezentuje dany podmiot,
  • łączną – jest ona udzielona kilku osobom łącznie, podejmowane przez nich czynności wymagają zatem ich współdziałania,
  • mieszaną – polega ona na tym, że prokurent uprawniony jest do reprezentowania danego podmiotu wyłącznie wraz z jego członkiem zarządu albo wspólnikiem uprawnionym do reprezentacji spółki.

Pamiętaj jednak, że prokurentów samoistnych możesz powołać więcej niż jednego. W takim przypadku każdy z nich uprawniony będzie do samodzielnego reprezentowania twojego przedsiębiorstwa lub spółki.

Powołanie i odwołanie prokurenta

Jeżeli jesteś przedsiębiorcą, powołanie i odwołanie prokurenta będzie twoją samodzielną decyzją. W spółkach natomiast ustanowienie prokurenta wymaga uchwały zarządu albo wspólników mających prawo reprezentowania spółki. Prokurenta może już jednak odwołać członek zarządu albo jeden ze ww. wspólników samodzielnie.

Pamiętaj również o konieczności wpisania prokurenta do ewidencji, bądź rejestru. W pierwszym przypadku możesz dokonać tego edytując swój wpis w CEiDG. W drugim, służy do tego formularz KRS-WL. Stanowi on załącznik do formularza zmiany wpisu właściwego dla danej spółki. Od wniosku o wpis danych prokurenta do KRS pobierane są opłaty: 250 zł ? opłata sądowa, 100 zł ? opłata za ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.

Przekroczenie uprawnień, a ważność umowy

Jak mogłeś przeczytać to w poprzednim punkcie, prokura nie daje nieograniczonych uprawnień. Ich przekroczenie nie jest przy tym obojętne dla ważności transakcji. Umowa zawarta wbrew przedmiotowym, podmiotowym albo oddziałowym ograniczeniom jest bezskuteczna. Jej dalszy los zależy od postępowania mocodawcy:

  • jeżeli potwierdzi on jej ważność, to umowa stanie się wiążąca,
  • w braku potwierdzenia umowa taka będzie nieważna.

Jeżeli to z tobą prokurent zawarł umowę z naruszeniem swoich kompetencji, możesz wyznaczyć termin do jej potwierdzenia przedsiębiorcy reprezentowanemu przez prokurenta. Decydując się na taki krok powinieneś jednocześnie zawrzeć w swoim piśmie zastrzeżenie, iż uchybienie zakreślonemu terminowi oznaczać będzie nieważność umowy. Na marginesie należy dodać, że w takim przypadku strony rozliczyć powinny się według przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu. Może to prowadzić do powstania szkody po jednej ze stron i finalnie wystąpieniem o odszkodowanie do prokurenta.

Odmiennie sytuacja wygląda przy czynnościach jednostronnych (np. odstąpienie od umowy). Ich dokonanie przez prokurenta, z przekroczeniem jego uprawnień, skutkuje nieważnością takich czynności.

Odpowiedzialność prokurenta względem mocodawcy

Będąc prokurentem musisz liczyć się z możliwością odpowiedzialności względem spółki. Wyróżnić tu można kilka przypadków:

  • odpowiedzialność umowna (kontraktowa) ? jeżeli łączy cię z przedsiębiorcą umowa określająca twoje obowiązki względem mocodawcy, to odpowiadasz za szkody wynikłe z jej naruszenia. Odszkodowanie może w takim przypadku przybrać formę kary umownej,
  • odpowiedzialność bezumowna (za czyny niedozwolone) ? brak odrębnej umowy z mocodawcą nie zwalnia ciebie z odpowiedzialności względem niego. Jeżeli wyrządzisz mu szkodę swoim działaniem albo zaniechaniem, możesz nie uniknąć konieczności zapłaty odszkodowania.

Jako prokurent nie odpowiadasz natomiast za nieterminowe złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości przedsiębiorcy, bądź jego niezgłoszenie. Co do zasady również nie odpowiadasz za zobowiązania mocodawcy względem jego wierzycieli. Wyjątkiem będzie przypadek, gdy udzieliłeś poręczenia takiego zobowiązania.

Odpowiedzialność względem osób trzecich

Prócz odpowiedzialności za czyny niedozwolone, ustawa przewiduje szczególny przypadek naprawienia szkody prokurenta. Dotyczy to prokurenta, który zawarł umowę z przekroczeniem kompetencji. W takim przypadku bowiem, jest on zobowiązany względem drugiej strony transakcji do:

  • zwrotu tego, co otrzymał od drugiej strony w wykonaniu umowy (np. zaliczki, przedpłaty, świadczenia niepieniężnego, które według umowy powinna spełnić dana strona),
  • naprawienia szkody, którą druga strona poniosła przez to, że zawarła umowę nie wiedząc o braku umocowania lub o przekroczeniu jego zakresu. Obejmuje to także szkody spowodowane brakiem potwierdzenia umowy przez mocodawcę.

Podobnie należy rozpatrywać przypadek, gdy szkoda jest następstwem nieważności jednostronnego oświadczenia woli złożonego przez prokurenta.

Przykładowo, jeżeli złoży on oświadczenia o odstąpieniu od umowy, które następnie okaże się nieważne. Do tego czasu wykonawca może bowiem zaprzestać wykonywania umowy. To z kolei prowadzi do opóźnień powodujących najczęściej dodatkowe koszty. Owe wydatki stanowić będą szkodę wykonawcy, do której wyrównania może zostać zobowiązany prokurent.

adwokat Iwo Klisz

adwokat Iwo Klisz

Prawnik, założyciel i wspólnik zarządzający w "Klisz i Wspólnicy Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych". Specjalista z zakresu prawa pracy, prawa rodzinnego, spadkowego oraz gospodarczego. Były wykładowca akademicki na Uniwersytecie Wrocławskim, autor wielu publikacji w prasie fachowej, bloger oraz YouTuber

tel. 695 560 425, e-mail: i.klisz@kancelaria-klisz.pl

adwokat Iwo Klisz

adwokat Iwo Klisz

Prawnik, założyciel i wspólnik zarządzający w "Klisz i Wspólnicy Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych". Specjalista z zakresu prawa pracy, prawa rodzinnego, spadkowego oraz gospodarczego. Były wykładowca akademicki na Uniwersytecie Wrocławskim, autor wielu publikacji w prasie fachowej, bloger oraz YouTuber

tel. 695 560 425, e-mail: i.klisz@kancelaria-klisz.pl

Adwokat Iwo Klisz jako ekspert w ogólnopolskich i lokalnych mediach:

Adwokat Iwo Klisz, założyciel Kancelarii Klisz i Wspólnicy jest nie tylko twórcą wielu publikacji w prasie branżowej, ale także popularnym autorem komentarzy eksperckich w największych portalach informacyjnych oraz stacjach telewizyjnych.

Adwokat Iwo Klisz i prawnicy z Kancelarii Klisz i Wspólnicy są do Twojej dyspozycji:

Nasi eksperci czekają na Twoją wiadomość - napisz teraz

Pomoc doświadczonego adwokata
Pomożemy Ci w każdej sprawie sądowej
Porady prawne on-line
Zdalne porady prawne u adwokata bez konieczności wychodzenia z domu lub z biura
upadłość przedsiębiorcy - darmowy poradnik

Z e-booka dowiesz się kto może ogłosić upadłość oraz czym się różni upadłość od likwidacji i restrukturyzacji. Poza tym w e-booku znajdziesz wzór wniosku oraz wszystkie niezbędne informacje dotyczące ogłoszenia upadłości. 

Wpisz maila, abyśmy mogli udostępnić Ci e-booka.