Upadłość konsumencka – jak ją ogłosić w 2023r.

Wszystko na temat upadłości konsumenckiej

Czasem zdarza się tak, że spirala zadłużenia wymyka się spod kontroli. Początkowa niewielka pożyczka powoduje powstanie długu, który wydaje się niemożliwy do spłaty. Kolejne zaciągnie zobowiązań tylko pogarsza sytuację dłużnika, który znajduje się w sytuacji bez wyjścia. Musisz jednak wiedzieć, że i z taką sytuacją można sobie poradzić, a sposobem na wyjście z długów może okazać się instytucja upadłości konsumenckiej.

Przeczytaj: Jak przygotować się na spotkanie z prawnikiem w sprawie upadłości konsumenckiej?

Definicja upadłości konsumenckiej

Upadłość konsumencka to instytucja, którą można określić jako postępowanie upadłościowe wobec osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, które polega na tym, że dłużnik w miarę swoich możliwości spłaci swoich wierzycieli, według ustalonego podczas postępowania planu spłaty wierzycieli oraz w konsekwencji, postępowanie to doprowadzi do umorzenia zobowiązań tego dłużnika. Kwestie te regulowane są przez ustawę prawo upadłościowe.

Upadłość konsumencka może być zatem sposobem na pozbycie się długów. Pamiętaj jednak, że nie jest to magiczny sposób na pozbycie się długów bez ich spłaty. Postępowanie to składa się z różnych etapów, w których powinieneś podjąć określone działania, o których dowiesz się poniżej. Tylko w wyjątkowych sytuacjach długi mogą zostać umorzone bez dokonywania żadnych spłat.

Postępowanie o ogłoszenie upadłości prowadzone jest przed sądem. Procedura ta ma na celu ustalić jakim wierzycielom, w jakich terminach i w jakiej wysokości dłużnik będzie miał spłacić swoje długi. Cały twój dotychczasowy majątek podlega weryfikacji i to właśnie również z niego będziesz miał spłacać swoje zadłużenie. Pamiętaj jednak, że nie wszystko zostanie stracone, bowiem prawo upadłościowe zakłada minimalny próg zachowania przez Ciebie najpotrzebniejszych elementów twojego majątku.

Kto może ogłosić upadłość konsumencką?

Przede wszystkim trzeba wskazać, że może ją ogłosić każdy dłużnik, który jest osobą fizyczną i nie prowadzi działalności gospodarczej. Przy czym należy pamiętać, że ważny jest moment zgłoszenia wniosku, co oznacza, że jeżeli w chwili składnia wniosku nie prowadzisz firmy, to możesz ogłosić ten typ upadłości, nawet jeżeli prowadziłeś firmę chwilę wcześniej. Możliwe jest zatem nawet oddłużenie z długów, które powstały podczas prowadzenia przedsiębiorstwa, co jednak nie jest takie proste w praktyce, ze względu na pewne ograniczenia w przepisach.

Ponadto, podnosi się też, że upadłość tego typu mogą ogłosić osoby prowadzące gospodarstwo rolne, o ile nie zachodzą przesłanki wyłączające z prawa upadłościowego (np. jednoczesne prowadzenie działalności gospodarczej).

Sporne w doktrynie prawniczej jest to, jak należy rozumieć to, że dana osoba nie prowadzi działalności gospodarczej. Z całą pewnością można stwierdzić, że osoba, która nie jest wpisana do rejestru przedsiębiorców CEIDG i faktycznie nie prowadzi już działalności będzie uprawniona do ogłoszenia upadłości jako konsument. Problematyczna kwestia pojawia się w sytuacji, gdy dłużnik faktycznie nie prowadzi działalności gospodarczej ale już lub nadal jest wpisany do rejestru przedsiębiorców. Tutaj jednakże każda konkretna sprawa wymaga wnikliwej analizy przez profesjonalistów pod kątem tego czy można ogłosić upadłość czy nie.

Kto nie może ogłosić upadłości konsumenckiej?

Przede wszystkim, nie mogą tego zrobić osoby prawne, czyli przykładowo spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Ponadto, osoby fizyczne, które prowadzą są przedsiębiorcami również nie mogą ogłosić upadłości konsumenckiej. Osoby prowadzące firmy, jeżeli interesują się tematyką upadłości, powinny sprawdzić kwestię upadłości na innych zasadach określonych w prawie upadłościowym lub zakończyć prowadzenie tej działalności.

Jeśli chcesz szerzej poznać kwestię tego, kto nie może ogłosić upadłości konsumenckiej, wraz z podaniem konkretnych przykładów, koniecznie sprawdź ten wpis: https://adwokat-wroclaw.biz.pl/kto-nie-moze-oglosic-upadlosci-konsumenckiej/

Jakie warunki należy spełnić aby ogłosić upadłość konsumencką?

Trzeba pamiętać, że upadłość ogłasza się w stosunku do dłużnika, który stał się niewypłacalny. Niewypłacalność oznacza stan, w którym dłużnik utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Istotna jest zatem utrata zdolności płatniczej rozumiana, jako obiektywny brak możliwości spłaty swoich wymagalnych długów.

Domniemanie niewypłacalności

Domniemywa się, że dłużnik utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, jeżeli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań pieniężnych przekracza trzy miesiące. Jeśli nie minęły jeszcze trzy miesiące, dłużnik powinien wykazać, że rzeczywiście jest niewypłacalny.

Aby lepiej zrozumieć tę kwestię można przytoczyć wyrok Sądu Najwyższego, w którym Sąd stwierdził, że krótkotrwałe wstrzymanie płacenia długów wskutek przejściowych trudności nie jest podstawą ogłoszenia upadłości, gdyż o niewypłacalności można mówić dopiero wtedy, gdy dłużnik z powodu braku środków przez dłuższy czas nie wykonuje przeważającej części swoich zobowiązań.

Doprowadzenie do niewypłacalności lub rażące niedbalstwo dłużnika

Aktualnie, fakt, że dłużnik doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa nie wpływa na możliwość ogłoszenia upadłości. Kwestia ta ma jednak znaczenie przy odmowie ustalenia planu spłaty wierzycieli albo umorzenia zobowiązań upadłego oraz powoduje ustalenie różnych okresów spłaty wierzycieli w tymże planie, jeżeli zostanie on ustalony.

Kto może zgłosić wniosek o upadłość konsumencką?

Przede wszystkim, wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej w 2023 r. może złożyć sam dłużnik.

Innym uprawnionym podmiotem do złożenia wniosku o upadłość jest wierzyciel danego dłużnika. Warto przy tym jednak pamiętać, że sąd oddali wniosek o ogłoszenie upadłości złożony przez wierzyciela, jeżeli dłużnik wykaże, że wierzytelność ma w całości charakter sporny, a spór zaistniał między stronami przed złożeniem wniosku.

Złożenie wniosku o upadłość

Wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej należy złożyć na odpowiednim formularzu. Po drugie wniosek taki podlega opłacie sądowej w wysokości 30 złotych. Wniosek musi ponadto spełniać określone wymogi formalne. Jednymi z najważniejszych elementów jakie powinien zawierać są:

• imię i nazwisko, miejsce zamieszkania, adres oraz numer PESEL dłużnika, a jeżeli dłużnik nie posiada numeru PESEL – inne dane umożliwiające jego jednoznaczną identyfikację;
• NIP dłużnika, jeżeli dłużnik miał taki numer w ciągu ostatnich dziesięciu lat przed dniem złożenia wniosku;
• wskazanie miejsc, w których znajduje się majątek dłużnika;
• spis wierzytelności spornych;
• wskazanie okoliczności, które uzasadniają wniosek i ich uprawdopodobnienie, czy
• spis wierzycieli z podaniem ich adresów i wysokości wierzytelności każdego z nich oraz terminów zapłaty.

Jeżeli twój wniosek spełni wymogi formalne będzie następnie rozpatrywany przez sąd pod względem merytorycznym. Jeśli martwisz się, czy twój wniosek na pewno zostanie przyjęty przez właściwy sąd to zapraszamy cię do skorzystania z naszych usług. Dla naszych klientów przygotowujemy wszelką dokumentację w sprawach o ogłoszenie upadłości konsumenckiej i dbamy o prawidłowy przebieg procedury, zapewniając bieżące monitorowanie sprawy – Upadłość konsumencka Wrocław

Prawo upadłościowe wskazuje, że postanowienie o ogłoszeniu upadłości sąd wydaje w terminie dwóch miesięcy. Trzeba jednak wiedzieć, że termin ten jest jedynie tzw. terminem instrukcyjnym, czyli sąd nie ma obowiązku rozpatrzenia wniosku w tym czasie, a jest to jedynie założenie czasowe. Przez to rzeczywisty czas oczekiwania może być dłuższy. Dużo zależy również od tego, jak skomplikowana jest dana sprawa, jak wiele masz zobowiązań, czy od liczby i natłoku spraw w danym sądzie.

Postępowanie w przedmiocie ogłoszenia upadłości osoby fizycznej

Jeżeli twój wniosek zostanie uwzględniony – sąd wyda postanowienie o ogłoszeniu twojej upadłości, w którym m.in. wezwie twoich wierzycieli do zgłoszenia ich wierzytelności syndykowi – jednocześnie go wyznaczając. Oznacza to, że przypisany zostanie do Ciebie syndyk, który będzie miał za zadanie ocenić twoją sytuację majątkową. Syndykowi powinien zostać wydany również cały twój majątek. Prowadzi to do utworzenia z twojego majątku masy upadłościowej. W jej skład ma wchodzić cały twój majątek, którego likwidacja ma doprowadzić do tego, że w jak największym stopniu spłacisz swoje długi. Co do zasady w sprawie nie przeprowadza się rozprawy. Rozprawa odbywa się tylko na wniosek syndyka.

Syndyk czyli osoba, która ma dopilnować, że dłużnik spłaci swoich wierzycieli

Sposób likwidacji masy upadłości wybiera syndyk. Syndyk musi wziąć pod uwagę to, aby wszystkie zobowiązania zostały uregulowane w jak największym stopniu oraz uwzględnić koszty likwidacji. W toku postępowania upadłościowego najpewniej nakaże sprzedaż mienie konsumenta.

Ustawa prawo upadłościowe nakłada na konsumenta obowiązek współdziałania z syndykiem poprzez wskazanie lub wydanie mu całego majątku, pod sankcją umorzenia postępowania upadłościowego.

Warto wiedzieć, że syndyk może pisemnie upoważnić upadłego konsumenta do sprzedaży ruchomości należących do masy upadłości, czyli np. samochodu dłużnika.

Trzeba również pamiętać, że na czynności syndyka przysługuje skarga do sądu upadłościowego. Dotyczy to także zaniechania przez syndyka dokonania czynności.

Plan spłaty wierzycieli

Zazwyczaj, po upływie terminu do zgłaszania wierzytelności i przeprowadzeniu likwidacji majątku wchodzącego w skład masy upadłości syndyk składa sądowi projekt planu spłaty wierzycieli wraz z uzasadnieniem.

Ma on  być swego rodzaju harmonogramem, według którego dłużnik będzie spłacał swoje długi. Jego projekt proponuje syndyk, natomiast ustanawia go sąd. Czasem możliwe jest jednak, że taki plan nie zostanie ustalony, jednak dzieje się to w ściśle określonych przez ustawę sytuacjach. Przykładowo, sąd odmówi ustalenia planu jeżeli zostanie wykazane, że upadły doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień w sposób celowy, w szczególności przez trwonienie części składowych majątku oraz celowe nieregulowanie wymagalnych zobowiązań.

W postanowieniu o ustaleniu planu spłaty wierzycieli sąd określa takie elementy jak to, kto jest wierzycielem dłużnika, czy w jakim czasie i zakresie dłużnik ma spłacać swoje długi. Plan ustalany jest co do zasady na okres 36 miesięcy. W przypadku ustalenia, że upadły doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa, spłata nie może zostać rozłożona na okres krótszy niż trzydzieści sześć miesięcy ani dłuższy niż osiemdziesiąt cztery miesiące (7 lat).

Alternatywa dla planu spłaty wierzycieli

W wyjątkowych sytuacjach może dojść do tego, że harmonogram spłaty zobowiązań nie zostanie ustalony. Wydarzyć się tak może w przypadku, gdy żadni wierzyciele nie zgłoszą się w określonym terminie i nie będzie innych wierzytelności, które sąd uwzględnia z urzędu.

W takim wypadku po upływie terminu do zgłoszenia wierzytelności, sąd wydaje postanowienie o umorzeniu zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli, chyba że wtoku procedury nie zostały zaspokojone koszty tymczasowo pokryte przez Skarb Państwa lub inne zobowiązania masy upadłości.

Warunkowe umorzenie zobowiązań upadłego

Jeżeli niezdolność do dokonywania jakichkolwiek spłat w ramach planu spłaty wierzycieli wynikająca z osobistej sytuacji upadłego nie ma charakteru trwałego, sąd umarza zobowiązania upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli pod warunkiem, że w terminie pięciu lat od dnia uprawomocnienia się postanowienia, upadły ani żaden z wierzycieli nie złoży wniosku o ustalenie planu spłaty wierzycieli.

Pięcioletni okres warunkowy

Warunkowe umorzenie polega na tym, że sąd zakłada, że w przyszłości dłużnik być może będzie w stanie spłacić swoich wierzytelności. Jeżeli jednak w terminie 5 lat sam dłużnik albo jego wierzyciele nie złożą wniosku do sądu o ustalenie harmonogramu spłaty wierzycieli – a podczas tej procedury sąd nie ustali, że dłużnik faktycznie jest już w stanie spłacić swoich wierzycieli, to dojdzie do umorzenia zobowiązań tego dłużnika.

Warto przy tym pamiętać, że w okresie pięciu lat od dnia uprawomocnienia się postanowienia o warunkowym oddłużeniu upadłego bez ustalenia planu upadły nie może dokonywać czynności prawnych, dotyczących jego majątku, które mogłyby pogorszyć jego sytuację majątkową na tym etapie postępowania.

Zakończenie postępowania o upadłość konsumencką

Co do zasady zatem, w wyniku procedury sądowej może dojść do:

• wydania postanowienia przez sąd o ustaleniu planu spłaty wierzycieli
• umorzeniu zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli
• warunkowym umorzeniu zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli.

Konsekwencje upadłości konsumenckiej

Podczas procedury będziesz miał ograniczony dostęp do swoich pieniędzy i dużej części majątku. Może dojść również do sprzedaży twojego mieszkania, a ty otrzymasz środki na zapewnienie sobie nowego lokum. Środki te będą w wysokości pokrycia najmu za okres od 12 do 24 miesięcy. W trakcie spłaty wierzycieli nie możesz podejmować czynności, które w ogólności będą pogarszać twoją sytuację majątkową.

Na koniec spłacasz swoje długi według harmonogramu albo cieszysz się z faktu, że sąd już na tym etapie tego umorzył twoje zobowiązania. Jeżeli jednak sąd ustalił ci plan spłaty wierzycieli, to po jego wykonaniu sąd wydaje postanowienie o stwierdzeniu wykonania planu spłaty wierzycieli i umorzeniu zobowiązań upadłego powstałych przed dniem ogłoszenia upadłości i niewykonanych w wyniku wykonania planu spłaty wierzycieli.

Nie wszystkie długi da się umorzyć

Musisz jednak pamiętać, że mimo ogłoszenia upadłości konsumenckiej są takie zobowiązania, których sąd nie umorzy. Nie podlegają bowiem umorzeniu:

• zobowiązania o charakterze alimentacyjnym,
• zobowiązania wynikające z rent z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci,
• zobowiązania do zapłaty orzeczonych przez sąd kar grzywny, a także do wykonania obowiązku naprawienia szkody oraz zadośćuczynienia za doznaną krzywdę,
• zobowiązania do zapłaty nawiązki lub świadczenia pieniężnego orzeczonych przez sąd jako środek karny lub środek związany z poddaniem sprawcy próbie,
• zobowiązania do naprawienia szkody wynikającej z przestępstwa lub wykroczenia stwierdzonego prawomocnym orzeczeniem oraz zobowiązania, których upadły umyślnie nie ujawnił, jeżeli wierzyciel nie brał udziału w postępowaniu.

Jak widzisz, wciąż istnieją pewne zobowiązania, których nie uratuje nawet upadłość konsumencka. Upadłość nie znajdzie zatem zastosowania do tej części zadłużenia, która wynika z ww. zobowiązań. Jednakże być może dzięki ogłoszeniu upadłości i umorzeniu pozostałych długów, będziesz w stanie lepiej poradzić sobie z tymi zobowiązaniami, które nie mogły ulec umorzeniu.