ul. Kazimierza Wielkiego 1

Wrocław

biuro@adwokat-wroclaw.biz.pl

kontakt email: 24h / 7 dni w tygodniu

+ 48 695 560 425

8.30 - 16.30 - dni robocze

Pon - Pt: 8:30 - 16:30

Obsługa Klienta

Dział spadku – sądowy i umowny – darmowe wzory i wyjaśnienia eksperta

dział spadku

Blog Kancelarii Klisz i Wspólnicy – najnowsze informacje prawne weryfikowane przez zawodowych adwokatów i radców prawnych

Jak wygląda postępowanie o dział spadku? Klienci często pytają mnie w jaki sposób można podzielić majątek pozostawiony przez zmarłego. W dzisiejszym artykule postaram się wyjaśnić, jak należy uregulować kwestię związane ze spadkiem. Podpowiem także jak wygląda postępowanie o dział spadku. Wszystkie te kwestie reguluje kodeks cywilny.

Spadek można podzielić na dwa sposoby…

Jeżeli zdecydujesz się na postępowanie sądowe, w pierwszej kolejności powinieneś przeprowadzić postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku. Potocznie często nazywamy je postępowaniem spadkowym. Postępowanie spadkowe można przeprowadzić przed sądem (wtedy uzyskujemy postanowienie) lub przed notariuszem (wtedy uzyskamy tzw. akt poświadczenia dziedziczenia).
Oba powyższe dokumenty wywołują takie same skutki. Oba też wystarczą nam do przeprowadzenia późniejszej sprawy o dział spadku.

 

Dalsza część tekstu znajduje się pod materiałem audio.

Posłuchaj podcastu – Prawo spadkowe dla Każdego autorstwa radcy prawnego Anny Klisz
.

 

Sądowy dział spadku

Aby przeprowadzić postępowanie spadkowe przed sądem, musisz złożyć wniosek o stwierdzenie nabycia spadku oraz dołączyć wszystkie wymagane dokumenty.
Zaliczają się do nich: odpisy aktów urodzenia, małżeństwa, zgonu czy oświadczenie ostatniej woli (jeżeli zostało sporządzone).
 
Do wniosku dołącz również wszystkie dokumenty, które mają wpływ na dziedziczenie i ustalenie przyszłego kręgu spadkobierców. Na przykład: oświadczenia o odrzuceniu spadku, zrzeczenia się dziedziczenia itd.
 
Sąd wezwie spadkobierców do stawienia się i złożenia tzw. zapewnienia spadkowego. Przewodniczący zada kilka pytań dotyczących zmarłego spadkobiercy, stopnia pokrewieństwa, dzieci, małżeństwa, pozostawionych oświadczeń testamentowych czy innych ewentualnych sprawach spadkowych.
 
Co ważne, takie zapewnienie składa się w Sądzie na rozprawie. Nie możesz tego zrobić pisemnie ani przez pełnomocnika. Małoletni oraz ubezwłasnowolnieni są z tego wyłączeni. Przed złożeniem zapewnienia Sąd pouczy Cię o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywych zeznań.
 
Po przeprowadzeniu postępowania, Sąd wyda postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku przez spadkobierców, tytule powołania (z ustawy lub testamentu) oraz przysługującym im udziale.Wi
prawo spadkowe wrocław
 

Postępowanie spadkowe przed notariuszem – umowny dział spadku

Postępowanie spadkowe przed notariuszem ograniczone jest do sporządzenia protokołu i aktu poświadczenia dziedziczenia. Notariusz również pouczy Cię o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywych zeznań. Następnie spisze oświadczenie o wszystkich okolicznościach związanych z dziedziczeniem po zmarłym spadkodawcy. Akt poświadczenia zostaje następnie wpisany do specjalnego rejestru.

Podział spadku

W sądowej sprawie o dział spadku dokonujemy podziału aktywów spadku.
 
Wniosek o dział spadku musisz skierować do Sądu ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy. Na żądanie uczestnika Sąd spadku może przekazać sprawę do Sądu Rejonowego miejsca spadku lub miejsca zamieszkania wszystkich spadkobierców.
 
We wniosku o dział spadku powinieneś powołać się na postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku lub poświadczony akt dziedziczenia. Możesz również przedstawić spis inwentarza, jeżeli jest on sporządzony. Taki spis to pozostawiony spadek wraz z określeniem jego wartości. Jeśli spis nie istnieje, możesz wskazać spadek podlegający podzieleniu.
 
Musisz także powiedzieć czy spadkodawca pozostawił testament i określić, gdzie się znajduje. Oczywiście, jeśli o tym wiesz. Jeżeli w skład spadku wchodzi nieruchomość, musisz przedstawić dowody potwierdzające, że należała do spadkodawcy.
 
We wniosku wskaż także okoliczności związane z pozostawionym majątkiem przez spadkodawcę. Dodaj, które konkretne składniki każdy ze spadkobierców miałby otrzymać ze spadku. Nadmień też, w jaki sposób spadek jest wykorzystywany i wyjaśnij czy w skład wchodzi gospodarstwo rolne. Podzielenie gospodarstwa nie powinno być sprzeczne z zasadami prawidłowej gospodarki.

Co jest przedmiotem działu?

Skład i wartość spadku ustala Sąd w toku prowadzonego postępowania. Oznacza to, że sędzia działa z urzędu i powinien zawsze ustalić skład i wartość pozostawionego spadku. Sędzia nie jest przy tym związany przedłożonym przez któregokolwiek z uczestników spisem inwentarza. Sąd, przesłuchując uczestników postępowania na rozprawie, dąży do pełnego ustalenia składników spadku. Bardzo ważne jest branie aktywnego udziału w postępowaniu i stawianie się na rozprawy.

Jak wygląda rozprawa?

Jeżeli wszyscy są zgodni w zakresie wartości spadku, Sędzia może poprzestać w tym zakresie jedynie na stanowiskach stron. W przeciwnym wypadku konieczne może okazać się przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego sądowego. Ma to na celu ustalenie wartości rynkowych nieruchomości czy ruchomości taki jak samochód lub wyposażenie domu.

Inne ważne kwestie

W sprawie o dział spadku Sędzia rozstrzyga także o zapisach zwykłych. Ich przedmiotem są rzeczy lub prawa, które należą do spadku. Decyduje również o roszczeniach między spadkobiercami z tytułu posiadania przedmiotów, pobranych pożytkach i innych przychodach, a także poniesionych nakładach na majątek spadku oraz spłaconych długach po zmarłym.
 
Do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące zniesienia współwłasności. Dlatego tak ważny jest aktywny udział w postępowaniu i zgłaszanie stosownych wniosków oraz twierdzeń.
 
Zaniechanie nie zgłosisz wniosków i będziesz unikać rozpraw, możesz pozbawić się siebie należnych spłat albo uniknąć dopłat. Przy dokonywaniu działu spadku bez udziału sądu warto skorzystać z pomocy prawnika, który przeanalizowaniu całej sytuacji doradzi Ci najlepsze rozwiązanie.

Jak długo trwa postępowanie cywilne?

Sprawa o dział spadku mogą trwać stosunkowo długo, ze względu na swój skomplikowany charakter. Często przedłużają ją również konflikty rodzinne czy oczekiwanie na opinie biegłych sądowych. Czasochłonność tego typu spraw nie powinna jednak Cię niepokoić. W końcu postanowienie sędziego musi być respektowane przez pozostałych uczestników. Jeśli mu się nie podporządkują, będziesz mógł dochodzić jego wykonania w drodze postępowania egzekucyjnego.

Umowa

Jak napisałem wcześniej, działu spadku możesz także dokonać w drodze umowy między spadkobiercami. Jeżeli spadkobiercy są zgodni i potrafią dojść między sobą do porozumienia, mogą dokonać podzielenia spadku w drodze zawartej między nimi umowy o dział spadku. Forma umowy jest dowolna.
 
Pamiętaj jednak, że jeśli w skład spadku wchodzi nieruchomość, musisz zachować formę aktu notarialnego.
 
W obu omówionych przypadkach możesz dokonać działu spadku poprzez podział fizyczny wchodzących w skład spadku przedmiotów lub przyznanie rzeczy. Jeśli w postępowaniu sądowym strony nie będą chciały przejąć na własność ruchomości czy nieruchomości sędzia może zarządzić ich sprzedaż i podzielić uzyskane w ten sposób środki.
 
Pamiętaj, że do chwili działu spadku wraz ze spadkobiercami solidarną odpowiedzialność za długi ponoszą także osoby, na których rzecz spadkodawca uczynił zapisy windykacyjne. Od chwili działu spadku spadkobiercy i osoby, na których rzecz zostały uczynione zapisy windykacyjne ponoszą odpowiedzialność za długi proporcjonalnie do wartości otrzymanych przez nich przysporzeń a spadkobiercy stosownie do wielkości udziału.
 
Jeżeli jesteś zainteresowany przeprowadzeniem działu spadku i w pierwszej kolejności wolałbyś polubownie podzielić pozostały spadek bez przeprowadzania postępowania, a z różnych powodów nie masz kontaktu lub nie możesz dojść do porozumienia z pozostałymi spadkobiercami – poniżej zamieszczam przykładowy wzór wezwania do ugodowego podzielenia majątku ze spadku.

Przykładowy wzór:

…………………….., dnia ………………………………………
…………………………………………………..
zamieszkały ……………………………….
………………………………………………….
Do:
……………………………………….
zam.……………………………….
……………………………………..

Wezwanie

do ugodowego podziału majątku spadkowego

Działając w imieniu własnym, w związku ze śmiercią …………………….. (opcjonalnie: w związku z postanowieniem Sądu o stwierdzeniu nabycia spadku po zmarłym…) i koniecznością dokonania podziału majątku pozostawionego przez spadkodawcę, niniejszym wzywam Pana/Panią do zawarcia umowy, której przedmiotem będzie dokonanie podziału majątku spadkowego, w terminie 7 dni od dnia otrzymania niniejszego wezwania.
W skład spadku według mojej wiedzy wchodzi: np.: samochód osobowy X (o wartości Y zł), prawo własności nieruchomości położonej w X (o wartości Y zł), środki zgromadzone na rachunku bankowym X (o wartości Y zł). Wobec powyższego proponuję, że to ja nabędę prawo własności wskazanej powyżej nieruchomości a Pani/Pan własność samochodu osobowego i środków pieniężnych zgromadzonych na rachunku bankowym, bez żadnych spłat.
Uregulowanie i dokonanie działu spadku po zmarłym leży w interesie wszystkich spadkobierców. W postępowaniu o dział spadku spadkobiercy mogą domagać się również rozstrzygnięcia o zapisach zwykłych, roszczeniach z tytułu posiadania przedmiotów spadkowych, pobranych pożytkach i innych przychodach, poczynionych nakładów na majątek spadkowy czy spłaconych już długów ze spadku.
Wskazuję jednocześnie, iż brak udzielenia odpowiedzi na wezwanie lub w przypadku braku porozumienia w zakresie podziału pozostałego spadku, skieruję odpowiedni wniosek do Sądu o dokonanie działu spadku, co niewątpliwie będzie się wiązać z powstaniem dodatkowych kosztów po Pana/Pani stronie.
W związku z powyższym, wzywam Pana/Panią do niezwłocznego kontaktu, nie później niż w terminie 7 dni od otrzymania niniejszego wezwania, celem uregulowania spraw związanych z pozostawionym majątkiem spadkowym w tym ustaleniu składu majątku oraz jego wartości.
…………………………………….

Podsumowanie

Powyższy wzór możesz oczywiście modyfikować w zależności od sytuacji, w jakiej się znajdujesz. Możesz zaproponować jak widzisz podział majątku. Opisać, co powinno komu przypaść, czy komuś będą się należały spłaty lub czy ktoś będzie musiał uiścić dopłaty. Powinieneś też wskazać wartość poszczególnych składników majątku. Jeżeli spadkobiercom nie uda się dojść do porozumienia, w takim przypadku konieczne będzie złożenie wniosku o dział spadku do Sądu.
 
Przeczytaj także:
 
Zachowek - wszystko, co musisz wiedzieć

POBIERZ DARMOWEGO EBOOKA: ZACHOWEK WSZYSTKO, CO MUSISZ WIEDZIEĆ

Każdy z nas intuicyjnie wie, czym jest zachowek i kiedy się należy. Jednakże w rzeczywistości jest to skomplikowana instytucja prawa spadkowego. W zależności od wielu czynników, jego wysokość może być bardzo różna. Co więcej, istnieje wiele sytuacji, w których żądanie zachowku nie jest dopuszczalne.

W ebooku odpowiadamy na następujące pytania:

    • Kiedy i komu przysługuje zachowek?
    • Kiedy można go dochodzić?
    • Ile wynosi zachowek?

Dodatkowo w e-booku: zachowek a testament, darowizna i zapis windykacyjny. 

Wpisz maila, abyśmy mogli udostępnić Ci ebooka.

adwokat Iwo Klisz

adwokat Iwo Klisz

Prawnik, założyciel i wspólnik zarządzający w "Klisz i Wspólnicy Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych". Specjalista z zakresu prawa pracy, prawa rodzinnego, spadkowego oraz gospodarczego. Były wykładowca akademicki na Uniwersytecie Wrocławskim, autor wielu publikacji w prasie fachowej, bloger oraz YouTuber

tel. 695 560 425, e-mail: i.klisz@kancelaria-klisz.pl

adwokat Iwo Klisz

adwokat Iwo Klisz

Prawnik, założyciel i wspólnik zarządzający w "Klisz i Wspólnicy Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych". Specjalista z zakresu prawa pracy, prawa rodzinnego, spadkowego oraz gospodarczego. Były wykładowca akademicki na Uniwersytecie Wrocławskim, autor wielu publikacji w prasie fachowej, bloger oraz YouTuber

tel. 695 560 425, e-mail: i.klisz@kancelaria-klisz.pl

Adwokat Iwo Klisz jako ekspert w ogólnopolskich i lokalnych mediach:

Adwokat Iwo Klisz, założyciel Kancelarii Klisz i Wspólnicy jest nie tylko twórcą wielu publikacji w prasie branżowej, ale także popularnym autorem komentarzy eksperckich w największych portalach informacyjnych oraz stacjach telewizyjnych.

Adwokat Iwo Klisz i prawnicy z Kancelarii Klisz i Wspólnicy są do Twojej dyspozycji:

Nasi eksperci czekają na Twoją wiadomość - napisz teraz

Pomoc doświadczonego adwokata
Pomożemy Ci w każdej sprawie sądowej
Porady prawne on-line
Zdalne porady prawne u adwokata bez konieczności wychodzenia z domu lub z biura