Incoterms 2020 – międzynarodowe warunki sprzedaży

Zorganizowanie procesu kupna i sprzedaży towarów w obrocie międzynarodowym jest skomplikowane i wymaga ustalenia podziału kosztów oraz ryzyka. Zabezpieczenie interesów obu stron to podstawa udanej współpracy. Z myślą o tym zostały stworzone międzynarodowe reguły handlowe – Incoterms. Za ich wprowadzenie jest odpowiedzialna Międzynarodowa Izba Handlowa. Treść warunków została dostosowana do potrzeb obrotu.

Co to są międzynarodowe reguły handlowe?

Incoterms to międzynarodowe zasady z zakresu handlu, które w założeniu mają ułatwić proces kupna i sprzedaży. Międzynarodowa Izba Handlowa to zrzeszenie przedsiębiorców z ponad 100 krajów. Wykorzystanie Incoterms jest więc w praktyce bardzo wysokie.

Incoterms 2020 zawierają aż 11 reguł handlowych, które są dodatkowo rozwinięte w ramach każdej z grup. Określają prawa i obowiązki każdej ze stron umowy kupna-sprzedaży. Zawiera się w nich nie tylko zasada ponoszenia kosztów transportu, ale również m.in. chwila przejścia odpowiedzialności za towar. Dodatkowo mogą obejmować klauzule co do dostawy, licencji, upoważnień, kontroli, dokumentów transportowych czy ubezpieczenia.

Zaletą Incoterms jest wyczerpujące uregulowanie najważniejszych możliwości w zakresie współpracy. Oprócz postanowień dotyczących przewozu lądowego reguły uwzględniają również transport morski, który jest szczególnie istotny w sprzedaży międzynarodowej między kontynentami.

Dlaczego Incoterms są niezbędne w realiach dzisiejszego obrotu?

Incoterms zostały wprowadzone po raz pierwszy już w 1936 r. Przez lata były rozwijane, a ich wykorzystanie stawało się coraz bardziej popularne. Dziś – kiedy wymiana międzynarodowa jest podstawą funkcjonowania przedsiębiorstw (również polskich) – Incoterms dodatkowo zyskują na znaczeniu.

Atrakcyjne ceny i niskie koszty produkcji oferują kraje azjatyckie. Zwłaszcza w przypadku współpracy z dalekimi krajami Incoterms ułatwiają ustalenie warunków współpracy. Reguły handlowe usprawniają negocjacje i zwiększają szansę na zawarcie korzystnej umowy. Dodatkowo Incoterms neutralizują problemy wynikające z niepewności związanej z odmiennością kulturową czy obyczajową.

Jak Incoterms ułatwiają kupno i sprzedaż towarów na rynku międzynarodowym?

Incoterms stanowią znaczne ułatwienie dla obrotu międzynarodowego. Dzięki ustalonym regułom przedsiębiorcy z różnych krajów nie muszą spisywać samodzielnie skomplikowanych umów. Wystarczy, że ustalą między sobą, która z reguł będzie obejmować ich stosunek prawny. Proste oznaczenie skrótem literowym zmniejsza formalizm. Jednocześnie treść reguł jest jasna i nie budzi wątpliwości nawet osób, które nie mają rozwiniętej wiedzy prawnej.

Podział Incoterms 2020

Incoterms 2020 są podzielone na cztery grupy, które różnią się ponoszonym ryzykiem oraz kosztami, a także odpowiedzialnością za formalności.

Grupa C obejmuje przeniesienie ryzyka w chwili odprawienia towaru (jego nadania do odbiorcy). Późniejsze koszty obciążają kupującego. W grupie D sprzedający jest z kolei zobowiązany do dostarczenia zamówienia w ustalone miejsce. Realizacja umowy w grupie E ze strony sprzedającego ogranicza się do udostępnienia towaru w punkcie wydania. Ryzyko załadunku i obowiązek odprawy obciążają kupującego. Grupa F obejmuje zobowiązanie sprzedającego do dokonania odprawy, ale już nie do opłacenia transportu czy ubezpieczenia.

Reguły dotyczące środka transportu

1. EXW („z zakładu”) – sprzedawca udostępnia towary w swojej siedzibie bądź innym podanym miejscu, np. w fabryce. To kupujący musi odebrać towar, załadować go i odprawić.
2. FCA („dostarczony do przewoźnika”) – w wersji „a” sprzedawca dostarcza towary do przewoźnika do określonego miejsca na terenie jego przedsiębiorstwa, natomiast w wersji „b” towary są przewożone do podanego miejsca poza siedzibą.
3. CPT („przewóz opłacony do”) – sprzedawca opłaca transport towarów do ustalonego przez strony miejsca.
4. CIP („przewóz i ubezpieczenie opłacone do”) – sprzedający dostarcza towary do przewoźnika. Ryzyko przechodzi na kupującego w chwili, w której zamówienie zostaje odebrane przez firmę transportową. Sprzedający jest również zobowiązany do ubezpieczenia towarów od ryzyka uszkodzenia i utraty towarów.
5. DAP („dostarczony do miejsca”) – sprzedający dostarcza towar do miejsca docelowego. Za moment wydania uznaje się chwilę, w której transport jest gotowy do rozładunku. Koszty i ryzyko przewozu ponosi sprzedawca.
6. DPU („dostarczony do miejsca, wyładowany”) – oprócz dostarczenia do miejsca docelowego sprzedawca dokonuje również rozładunku towarów. Sprzedający ponosi w związku z tym wszystkie opłaty (w tym dot. rozładunku i koszty portowe) oraz ryzyko aż do przewiezienia towaru w wyznaczone miejsce.
7. DDP („dostarczone, cło opłacone”) – sprzedający odpowiada za dostarczenie towarów do kraju docelowego i ponosi wszelkie koszty, w tym z zakresu podatków i importu. Jednocześnie to kupujący jest odpowiedzialny za rozładunek.

Zasady z zakresu transportu morskiego i wodnego śródlądowego

1. FAS („dostarczony wzdłuż burty statku”) – sprzedający przewozi towary do podanego przez kupującego miejsca na terenie portu do burty statku – np. na nabrzeże. Ryzyko przechodzi na kupującego w chwili, gdy towary znajdą się przy burcie statku.
2. CFR („koszt i fracht”) – sprzedawca jest zobowiązany do dostarczenia towarów na pokład statku, a dodatkowo musi opłacić należności spedycyjne związane z przetransportowaniem towarów do portu docelowego.
3. FOB („dostarczone na statek”) – sprzedający jest odpowiedzialny za transport towarów na statek w ustalonym porcie. Jego ryzyko kończy się, gdy towary zostaną ułożone na pokładzie statku. Po tej chwili to kupujący musi ponosić dalsze opłaty.
4. CIF („koszt, ubezpieczenie i fracht”) – sprzedający nie tylko dostarcza towary na statek, ale również opłaca koszt i fracht oraz musi zapewnić minimalną ochronę ubezpieczeniową na czas transportu.

Jak stosować Incoterms w praktyce?

Zasady Incoterms nie mogą w pełni zastąpić umowy sprzedaży. Nie określają bowiem np. ceny. Należy również pamiętać, że aby je wykorzystać, konieczne jest zamieszczenie w treści ustaleń stron określonej struktury:

„Wybrana reguła Incoterm + wyznaczona lokalizacja – np. miejsce na lądzie, port, magazyn Incoterms® 2020”

Wystarczy uzupełnić powyższą formułę o szczegóły dotyczące konkretnego zamówienia. Nie ma już potrzeby określania, kto poniesie koszty transportu i w którym momencie dojdzie do przeniesienia ryzyka na kupującego.

Zmiany w Incoterms 2020

W 2020 roku dokonano aktualizacji zasad Incoterms. Uwzględniono w niej zmiany standardów i doprecyzowano konkretne postanowienia, których stosowanie nie było jasne.

Jedną z istotniejszych modyfikacji było zastąpienie nazwy reguły DAT poprzez określenie DPU. DAT – czyli z ang. Delivered at Terminal – sugerowała mylnie, że w przypadku jej zastosowania miejscem dostarczenia towaru jest terminal. DPU – czyli z ang. Delivered at Place Unloaded – dookreśla, że chodzi o dostarczenie do konkretnego miejsca.

Zmodyfikowano również regułę FAC. Aktualnie postanowienie rozwinięto o sytuację, w której sprzedający musi kupującemu dostarczyć dokumentu potwierdzającego, że towary zostały załadowane.

Masz pytania dotyczące Incoterms 2020? Skontaktuj się z naszą kancelarią.