Procedury FIDIC w realizacji inwestycji

Warunki kontraktowe FIDIC opisują międzynarodowe standardy opracowane przez Międzynarodową Federację Inżynierów. Są one szczególnie istotne w przypadku umów o roboty budowlane bądź inne prace projektowe. Opisują przebieg inwestycji i ustalając zasady podziału obowiązków pomiędzy stronami.

Historia FIDIC

Początki FIDIC sięgają 1913 r., kiedy to Międzynarodowa Federacja Inżynierów Konsultantów została zawiązana w celu wspólnego dbania o interesy inżynierów oraz rozpowszechniania istotnych z ich punktu widzenia informacji. Dziś w skład stowarzyszenia wchodzi ponad 60 państw zlokalizowanych na różnych kontynentach.

Przez lata działalności stowarzyszenie rozwijało się i podejmowało kolejne działania wspierające swoich członków. Aktualnie jest odpowiedzialne za organizację licznych konferencji, szkoleń i seminariów dokształcających. Ich celem jest utrzymanie wysokiego poziomu zarówno naukowego, jak i etycznego inżynierów z krajów członkowskich.

Co daje branży umowa FIDIC?

FIDIC regularnie publikuje wzory i informacje przeznaczone dla inżynierów, ale również m.in. inwestorów i banków. Ułatwiają one przeprowadzanie przetargów oraz zawieranie umów. W Polsce za tłumaczenie tych materiałów jest odpowiedzialne Stowarzyszenie Inżynierów Doradców i Rzeczoznawców (SIDiR).

W skład SIDiR wchodzą osoby fizyczne, a także przedsiębiorstwa, które zajmują się doradztwem inżynierskim.

Zasady realizacji przedsięwzięć FIDIC

 FIDIC ustanowiło warunki ogólne, które mają wskazywać zasady realizacji przedsięwzięć. Występują w nich zamawiający i wykonawca. Dodatkowo powołuje się bezstronnego inżyniera, który odpowiada za przestrzeganie zasad FIDIC. To on wyznacza osobę, która podczas realizacji konkretnej umowy działa w celu jej realizacji. Kontakty pomiędzy stronami powinny zawsze odbywać się za pośrednictwem inżyniera. Zespołowe działanie uczestników jest gwarancją dobrej współpracy i osiągania zamierzonych efektów.

Sam kontrakt oznacza zbiór dokumentów, które obejmują m.in. rysunki, specyfikacje, projekty, oferty, ale również ubezpieczenia i gwarancje. Takie jednolite procedury są stosowane na całym świecie w ramach FIDIC, dzięki czemu możliwe jest sprawne działanie niezależnie od stron. Zasady stowarzyszenia mają zapewnić równowagę kontraktową i uczciwie podzielić ryzyko przedsięwzięcia oraz odpowiedzialność.

Procedura prekwalifikacji

Wieloletnie doświadczenia FIDIC pokazały, że w przypadku przetargów międzynarodowych skuteczność działania zwiększa dokonanie prekwalifikacji. Dzięki temu inżynier, wraz z zamawiającym, może wstępnie porównać oferty i dokonać pierwszej weryfikacji oferentów. Ocenie podlega doświadczenie w przedsięwzięciach określonego rodzaju oraz posiadanie środków umożliwiających realizację danego kontraktu.

Prekwalifikacja pozwala na sporządzenie wstępnej listy przedsiębiorstw, które będą brane pod uwagę na dalszym etapie przetargu. Już w tym kroku możliwe jest odrzucenie wykonawców, którzy nie mają szans sprawdzić się przy danym zleceniu. Wybrane przedsiębiorstwa zostają zaproszone następnie do złożenia dokumentów przetargowych.

Procedury przetargów FIDIC

FIDIC wyróżnia też stosowanie jednolitych procedur przetargowych. Oferenci mają dostęp do jasnych instrukcji i danych przetargowych, co dodatkowo ułatwia prezentację oferty. Wyboru wykonawcy dokonuje się po weryfikacji ofert. Dokumenty przetargowe zastępują kontrakt, a przedsięwzięcie jest realizowane na podstawie przedstawionego kosztorysu. Wykonawca otrzymuje od zamawiającego list zatwierdzający, który potwierdza jego wygraną w przetargu i umożliwia przystąpienie do realizacji zleconych prac.

Główne zasady FIDIC

FIDIC opiera się na szeregu wypracowanych przez lata zasad, które są stosowane w każdym z krajów należących do stowarzyszenia. Powszechnie obowiązujące przepisy umożliwiają korzystanie w obrocie gospodarczym ze wzorców umownych, co usprawnia proces zawierania kontraktów. Jednocześnie swoboda kontraktowa jest ograniczona przez bezwzględnie obowiązujące przepisy – w Polsce to przede wszystkim prawo zamówień publicznych, kodeks cywilny oraz prawo wspólnotowe.

Część ogólna warunków kontraktowych FIDIC jest wykorzystywana jako standardowe wytyczne umowne do realizacji projektów publicznych. Część szczególna uwzględnia z kolei uwarunkowania konkretnego przedsięwzięcia. Dokumenty te uzupełniają wspomnianą już wiążącą dokumentację przetargową.

FIDIC opiera swoją działalność o naczelną zasadę, zgodnie z którą zamawiający ma prawo oczekiwać od wykonawcy sprawnej realizacji przedsięwzięcia, z wykorzystaniem wszystkich środków niezbędnych do tego, aby ukończyć ten proces w założonym czasie i koszcie. Wykonawca oczekuje od zamawiającego dobrych warunków pracy oraz przestrzegania ustalonych wytycznych, w tym tych związanych z terminem zapłaty.

Jak skutecznie stosować zasady FIDIC?

Procedury FIDIC mogą skutecznie usprawniać realizację przedsięwzięć wymagających przetargu, głównie z zakresu budowlanego. Jednocześnie nie można ich stosować wybiórczo ani z naruszeniem przepisów. O ile procedury FIDIC są zgodne z polskim prawem, w tym z zakresu zamówień publicznych, to konieczne jest każdorazowe weryfikowanie ich wykorzystania, również pod kątem sytuacji każdej ze stron umowy. Problemem w praktyce okazuje się czasem ograniczanie praw wykonawcy poprzez zamieszczanie w części szczególnej korzystnych jedynie dla zamawiającego postanowień.

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat FIDIC, zapraszamy do kontaktu z naszą kancelarią.