Podział samochodu w leasingu po rozwodzie. Po orzeczeniu przez sąd rozwodu i ustaniu wspólności majątkowej, każdy z dotychczasowych współmałżonków może żądać dokonania podziału zgromadzonego w trakcie trwania małżeństwa majątku wspólnego. Może to się dokonać na podstawie zawartej pomiędzy nimi umowy, bądź też wskutek przeprowadzonego w tym celu postępowania sądowego. Na ogół, w wyniku podziału, poszczególne przedmioty majątkowe, wchodzące w skład majątku wspólnego, przydzielane są na wyłączną własność każdemu z dotychczasowych współmałżonków, stosownie do określonej wielkości udziałów jakie im przysługują. Co jednak zrobić z pojazdem mechanicznym, który jest przedmiotem leasingu, a więc stanowi własność leasingodawcy, nie zaś współmałżonków?
Z tego artykułu dowiesz się między innymi:
- co to jest umowa leasingu?
- czy przedmiot leasingu stanowi majątek wspólny małżonków?
- co dzieje się z przedmiotem umowy leasingu po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej?
- w jaki sposób przeprowadzić podział samochodu w leasingu po rozwodzie?
Co to jest umowa leasingu?
Umowa leasingu należy do kategorii umów cywilnoprawnych, których przedmiotem jest korzystanie z rzeczy. Charakteryzuje się ona specyficzną konstrukcją oraz cechami prawnymi, z którymi warto się chociaż pobieżnie zapoznać. Na marginesie, dodać trzeba, że “leasing” jest słowem pochodzącym z angielskiego “to lease”, które oznacza “dzierżawę/najem”.
Istota umowy leasingu
Istota umowy leasingu polega na tym, iż finansujący, a więc leasingodawca, zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa. Do nabycia określonej rzeczy od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu. A więc leasingobiorcy do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony.
Z kolei korzystający (leasingobiorca) zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne. Równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego.
Tym samym, umowa leasingu polega na umożliwieniu leasingobiorcy korzystania z cudzej rzeczy w ściśle określony sposób, przy czym może to polegać bądź na samym używaniu rzeczy. A więc korzystaniu z jej substancji, bądź też na jej używaniu oraz pobieraniu z niej pożytków, czyli czerpaniu korzyści z rzeczy.
Przeczytaj: Czy trzeba dzielić majątek wspólny?
Strony umowy leasingu
Stronami umowy leasingu są:
1) finansujący, czyli leasingodawca, będący profesjonalnym podmiotem prowadzącym przedsiębiorstwo w zakresie wykonywania czynności leasingowych. Najczęściej wyspecjalizowanym w tego rodzaju działalności, który nabywa rzecz od zbywcy. A następnie daje ją w odpłatne użytkowanie leasingobiorcy na określony czas i na określonych warunkach. Może być to zarówno osoba fizyczna, jak i prawna. Warto wiedzieć, że działalność leasingowa nie musi stanowić ani jedynego, ani nawet podstawowego rodzaju działalności prowadzonej przez takiego przedsiębiorcę. Może ona mieć charakter okazjonalny czy też dorywczy. Pamiętaj także, że ponieważ zgodnie z obowiązującymi przepisami, dopuszczalne jest zbycie przez finansującego przedmiotu leasingu. Jego nabywca wstępuje wtedy w stosunek leasingu na jego miejsce, w związku z czym, to on staje się stroną takiej umowy,
2) korzystający, a więc leasingobiorca, będący osobą korzystająca z przedmiotu leasingu na warunkach określonych w umowie. Może nim być każdy podmiot prawa – osoba fizyczna, występująca jako konsument. Bądź też przedsiębiorca, osoba prawna oraz jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, ale posiadająca zdolność prawną. Bardzo często nawiązanie umowy leasingu następuje z tzw. opcją wykupu. Na mocy której leasingobiorca ma prawo wykupienia przedmiotu leasingu po upływie czasu, na który umowa została zawarta.
Forma prawna umowy leasingu
Zgodnie z zapisami Kodeksu cywilnego – umowa leasingu musi być zawarta na piśmie pod rygorem nieważności, co oznacza, iż niezachowanie tej formy skutkować będzie jej bezskutecznością. W takim wypadku, po prostu nie wywoła ona żadnych skutków prawnych.
Zobacz także: Jak przygotować wniosek o podział majątku wspólnego małżonków?
Czy prawo z umowy leasingu wchodzi do majątku wspólnego współmałżonków?
Prawo z umowy leasingu ma charakter prawa majątkowego. Ze swej istoty, w ujęciu encyklopedycznym, stanowi ono prawo podmiotowe. A więc zespół uprawnień, które przysługują danemu podmiotowi określonego stosunku cywilnoprawnego wobec rzeczy lub podmiotów materialnych, nie będących rzeczami. A także dóbr prawnych i niematerialnych, służąc zabezpieczeniu jego interesów i dających swobodę kształtowania wobec nich stosunków prawnych.
Powinieneś wiedzieć, iż z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy samego prawa ustawowa wspólność majątkowa. Która obejmuje przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich i tworzące w ten sposób majątek wspólny.
Pod pojęciem przedmiotów majątkowych należy rozumieć między innymi właśnie prawa majątkowe. Takie jak np. własność i inne prawa rzeczowe a także wierzytelności.
Istotą wspólności ustawowej małżeńskiej jest to, że o przynależności danego prawa do majątku wspólnego decydują przepisy prawa rodzinnego.
Co ważne, zawarcie umowy leasingu samochodu w czasie trwania małżeństwa, wiąże się z ponoszeniem wydatków z majątku wspólnego w postaci uiszczania odpowiednich rat leasingowych. W zamian za to, współmałżonkowie uzyskują prawo do korzystania z samochodu. A także, bardzo często, prawo do wykupienia tego pojazdu po zakończeniu trwania umowy leasingu.
Z powyższych rozważań wynika w sposób jednoznaczny, iż prawo z umowy leasingu, wchodzi do majątku wspólnego małżonków, objętego wspólnością ustawową.
Jako ciekawostkę, warto przytoczyć orzeczenie Sądu Najwyższego, który wypowiedział się w tej kwestii, stwierdzając, że jeśli pomiędzy małżonkami istniała wspólność majątkowa. To wynikające z umowy leasingu prawo do korzystania z przedmiotu umowy (np. samochodu) oraz roszczenie o jego wykup wchodzą do majątku wspólnego małżonków, a nie do majątku osobistego leasingobiorcy. A co za tym idzie koszty uzyskania tych praw nie mają charakteru nakładów na majątek odrębny.
Adwokaci podział majątku Wrocław
W jaki sposób przeprowadzić podział samochodu w leasingu po rozwodzie?
Skutkiem stanu prawnego, na mocy którego prawo wynikające z umowy leasingu, a więc zarówno wynikające z niego uprawnienia, jak i roszczenia, wchodzą w skład majątku wspólnego osób pozostających w związku małżeńskim, jest konieczność jego uwzględnienia przy ustalaniu składu majątku wspólnego, dokonywanego w ramach sądowego postępowania działowego.
W powyższym kontekście konieczne jest wyróżnienie dwóch sytuacji, a mianowicie:
1) gdy doszło do wykupu przez współmałżonków przedmiotu leasingu przed rozwodem,
2) gdy po przeprowadzeniu rozwodu, pozostają jeszcze do spłaty raty leasingowe.
Wykup przez współmałżonków przedmiotu leasingu przed rozwodem
Istotą umowy leasingu jest, iż jej przedmiot, do czasu całkowitej spłaty rat leasingowych, stanowi własność finansującego. Jeśli przewidywała ona tzw. opcję wykupu. Wówczas korzystającemu przysługuje uprawnienie do dokonania wykupu przedmiotu leasingu po upływie czasu, na który umowa została zawarta. W przypadku, gdy raty leasingowe zostały w całości spłacone przed rozwiązaniem małżeństwa, wówczas wykupiony przedmiot leasingu. Na przykład samochód, wchodzi do majątku wspólnego małżonków i po rozwodzie podlega podziałowi tak, jak każdy inny jego składnik.
Inni czytali także: Sprzedaż majątku bez zgody małżonka
Istnienie umowy leasingu po przeprowadzeniu rozwodu
W przypadku, gdy po przeprowadzeniu rozwodu, pozostają jeszcze do spłaty raty leasingowe. A więc umowa leasingu istnieje w dalszym ciągu, a właścicielem jej przedmiotu jest leasingodawca, sytuacja jest zupełnie inna.
Mamy bowiem wówczas do czynienia z sytuacją, w której umowa leasingu została zawarta przez jednego z małżonków w czasie obowiązywania wspólności majątkowej małżeńskiej. Raty leasingowe były uiszczane w przeważającej części z majątku wspólnego,. Ale do całkowitej ich spłaty i wykupu samochodu doszło dopiero po ustaniu wspólności majątkowej.
Jak wspomniano powyżej Sąd Najwyższy stwierdził, że koszty uzyskania praw z umowy leasingu nie mają charakteru nakładów na majątek odrębny.
Z kolei w uchwale z dnia 12 stycznia 1978 r., która ma moc zasady prawnej, a więc wiąże składy tego sądu, potwierdzonej również późniejszymi orzeczeniami, Sąd Najwyższy wskazał, że późniejsze (mające miejsce już po ustaniu wspólności majątkowej) przekształcenie roszczenia o zakup w prawo własności nie zmieniło wspólnego charakteru praw majątkowych stron, skoro bowiem roszczenie o nabycie niepodzielnego przedmiotu przysługiwało im wspólnie, to tak samo traktować należy prawo, które powstało w wyniku realizacji tego roszczenia, nawet jeśli nabycie własności nastąpiło w wyniku czynności podjętych przez jednego małżonka po ustaniu wspólności. W tym wypadku dokonanie zakupu stanowiło działanie mające na celu zachowanie wspólnego prawa.
Wobec powyższego, możemy przyjąć, że skoro podział majątku wspólnego, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, następuje według stanu istniejącego w chwili ustania wspólności majątkowej, to tym samym, późniejsze wykupienie przedmiotu leasingu przez stronę umowy leasingowej, a więc jednego ze współmałżonków, stanowi jedynie realizację roszczenia o nabycie prawa majątkowego, które przecież przysługuje obydwojgu małżonkom wspólnie.
Wykupiony przedmiot leasingu
Wskutek takiego stanu rzeczy, już wykupiony przedmiot leasingu wejdzie więc w skład majątku wspólnego małżonków. Powoduje to, że w ramach podziału majątku małżonek, który nie był stroną umowy może domagać się rozliczenia praw z leasingu. Lecz nie może żądać zwrotu poniesionych z tego tytułu wydatków. Oznacza to, że małżonkowi, który po orzeczeniu rozwodu wykupił przedmiot leasingu, np. samochód, przysługuje roszczenie o zwrot połowy wartości rat leasingowych jakie uiszczał po ustaniu małżeństwa, natomiast drugi z małżonków będzie miał prawo do połowy wartości wykupionego pojazdu.
Podsumowanie
Jesteś w trakcie postępowania rozwodowego, a wszystkie kwestie związane z umowami leasingowymi to dla Ciebie czarna magia? Nic dziwnego – w końcu dla kogoś, kto na co dzień nie ma do czynienia ze skomplikowanymi dokumentami tego rodzaju. Rzeczy napisane najczęściej małym druczkiem, z powodzeniem mogą przypominać chiński alfabet. Prawdziwa trudność pojawia się jednak wówczas, kiedy trzeba rozstrzygnąć. W jaki sposób powiązać je z podziałem majątku po rozwodzie. A także komu z byłych współmałżonków będzie przysługiwać z tego tytułu odpowiednia należność. Jeśli jednak chcesz możliwie korzystnie, sprawnie i prawidłowo przejść przez cały proces, chętnie Ci w tym pomogę. Wystarczy, że skorzystasz z formularza kontaktowego, który znajduje się poniżej.
Może Cię również zainteresować artykuł:
