Jak napisać odwołanie od decyzji ZUS?
Decyzje wydawane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych bardzo często dotyczą najbardziej newralgicznych spraw życiowych dla wielu ludzi. Rozstrzygają one sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych, takich jak np. prawo do renty, emerytury czy uprawnienie do otrzymywania zasiłku chorobowego. Każda osoba, która nie jest zadowolona ze sposobu, w jaki ZUS rozpoznał jej sprawę, ma prawo wniesienia odwołania od doręczonej jej decyzji organu rentowego. Ponieważ postępowanie odwoławcze od decyzji ZUS ma charakter ściśle sformalizowany, bardzo ważne jest przestrzeganie wszystkich wymogów, sformułowanych w tym zakresie przez obowiązujące przepisy prawa, w tym prze ustawę o systemie ubezpieczeń społecznych oraz Kodeks postępowania cywilnego.
Z niniejszego artykułu dowiesz się między innymi:
- kiedy przysługuje i kto może złożyć odwołanie od decyzji ZUS?
- co powinno zawierać odwołanie od decyzji ZUS?
- do jakiego sądu wnieść odwołanie od decyzji ZUS?
- jak wygląda rozpoznanie odwołania od decyzji ZUS przez sąd?
- jak przebiega postępowanie przed sądem II instancji?
Specjaliści z prawa pracy we Wrocławiu
Kiedy przysługuje i co powinno zawierać odwołanie od decyzji ZUS?
Kiedy przysługuje odwołanie?
Napisać odwołanie może każda ze stron, która jest niezadowolona z decyzji ZUS wydanej w jej sprawie. Strona uprawniona do wniesienia odwołania od rozstrzygnięcia, jakie wydał Zakład Ubezpieczeń Społecznych, powinna skierować je do właściwego sądu.
Wyjątkiem są decyzje przyznające świadczenie z ubezpieczenia społecznego w drodze wyjątku oraz odmawiające przyznania takiego świadczenia. Dotyczy to także decyzji w sprawach o umorzenie należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne oraz w zakresie wykreślenia zastawu skarbowego z rejestru. W tym zakresie, od sposobu rozpoznania sprawy i decyzji zakładu ubezpieczeń społecznych przysługują inne środki odwoławcze, w związku z czym nie stosuje się do nich przepisów dotyczących złożenia odwołania.
Odwołanie od decyzji ZUS wnosi się w formie pisemnej. Powinno ono zawierać szereg elementów wskazanych przez obowiązujące przepisy prawne.
Co powinno zawierać odwołanie od decyzji ZUS?
Odwołanie od decyzji ZUS powinno zawierać:
- oznaczenie sądu, do którego jest skierowane,
- oznaczenie rodzaju pisma,
- imię i nazwisko oraz oznaczenie miejsca zamieszkania odwołującego się, jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika,
- przytoczenie zarzutów oraz wniosków, w tym o zmianę decyzji ZUS lub jej uchylenie,
- zwięzłe uzasadnienie zarzutów oraz wniosków,
- własnoręczny podpis składającego odwołanie, albo jego przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika, jeżeli zostali oni ustanowieni,
- wymienienie załączników.
Odwołanie powinno także zawierać oznaczenie zaskarżonej decyzji ZUS. Odwołanie od decyzji ZUS może zawierać również dodatkowe części składowe, takie jak wnioski, np. o przeprowadzenie określonych dowodów, czy też żądania, np. wydania w danej sprawie opinii biegłego sądowego. Ubezpieczony może także zgłosić nowe żądanie, dotychczas nierozpoznane przez organ rentowy. W takiej sytuacji, sąd przyjmuje je do protokołu i przekazuje do rozpoznania organowi rentowemu.
Przeczytaj także: Co to jest mobbing
Jak wnieść odwołanie do decyzji ZUS?
Po napisaniu odwołania, musisz je złożyć za pośrednictwem oddziału ZUS, który wydał orzeczenie podlegające zaskarżeniu. Najlepiej zrobić to bezpośrednio w biurze podawczym oddziału ZUS lub też wysłać odwołanie zwykłym listem poleconym bądź listem poleconym za zwrotnym potwierdzeniem odbioru. Odwołanie od decyzji ZUS, strona może także złożyć ustnie do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę organu rentowego, który wydał decyzję.
A co, jeśli ZUS nie wydał decyzji?
Musisz wiedzieć, że odwołanie do sądu przysługuje również w razie niewydania decyzji przez właściwy oddział ZUS w terminie 2 miesięcy, licząc od dnia zgłoszenia wniosku przez stronę o świadczenie lub inne roszczenia.
Jaki jest termin do złożenia odwołania?
Odwołanie od decyzji ZUS należy wnieść, co do zasady, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji stronie.
Postępowanie wewnętrzne ZUS
Złożenie odwołania od decyzji ZUS przez skarżącego, uruchamia wewnętrzne postępowanie przed ZUS, który wydał zaskarżone orzeczenie. Dokonuje on ponownego przeanalizowania sprawy. Na jego podstawie, może on uznać złożenie odwołania od decyzji ZUS za w pełni zasadne i zasługujące na uwzględnienie w całości. W takim wypadku odwołaniu, nie nadaje się dalszego biegu, a więc nie kieruje sprawy do sądu. W takim bowiem wypadku, we własnym zakresie, zmienia on lub uchyla decyzję niezwłocznie po wpłynięciu odwołania. Nie może to nastąpić później niż w terminie 30 dni od dnia wniesienia odwołania od decyzji Zakładu ubezpieczeń społecznych.
Przekazanie sprawy przez ZUS do sądu
Jeśli ZUS po wniesieniu odwołania stwierdzi, że brak jest według niego podstaw do uznania go za słuszne, wówczas bez zbędnej zwłoki, przekazuje je wraz z aktami sprawy, do sądu wraz z uzasadnieniem swego stanowiska w sprawie. Zaznaczyć jednak trzeba, że nie może to nastąpić później, niż w terminie 30 dni od dnia wniesienia odwołania.
Do jakiego sądu wnieść odwołanie?
Odwołanie od decyzji ZUS wnosi się do sądu okręgowego bądź rejonowego. O tym jaki sąd właściwy jest do przeprowadzenia postępowania, zależy od rodzaju sprawy podlegającej właściwości rzeczowej jednego z nich.
Właściwość sądu
Ogólną zasadą w tym przedmiocie jest, iż do właściwości sądów okręgowych należą te wszystkie sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych, dla których nie jest zastrzeżona właściwość sądów rejonowych. Należy do nich zaliczyć postępowania:
1) o zasiłek chorobowy, wyrównawczy, opiekuńczy, macierzyński oraz pogrzebowy,
2) o świadczenie rehabilitacyjne,
3) o odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy rolniczej, wypadku w drodze do pracy lub z pracy, wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, wypadku lub choroby zawodowej pozostającej w związku z czynną służbą wojskową albo służbą w Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, Służbie Wywiadu Wojskowego, Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Biurze Ochrony Rządu, Służbie Ochrony Państwa, Służbie Więziennej, Państwowej Straży Pożarnej i Służbie Celno-Skarbowej,
4) o ustalenie niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności.
Co również ważne, w sprawach tego rodzaju właściwy miejscowo jest sąd rejonowy, w którego obszarze działania, strona odwołująca się, ma miejsce zamieszkania.
We wszystkich pozostałych przypadkach, a więc z wyjątkiem spraw wskazanych powyżej, właściwy do rozstrzygania będzie sąd okręgowy, któremu podlegają m.in. postępowania z odwołania od decyzji ZUS dotyczącej podlegania ubezpieczeniom społecznym oraz odwołania od decyzji dotyczącej wysokości podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.
Zwolnienie z opłat sądowych
Co do zasady, sprawy z ubezpieczeń społecznych zwolnione są od wszelkich opłat sądowych. Oznacza to, iż składający odwołanie od decyzji ZUS nie ponosi z tego tytułu żadnych kosztów. Opłatę podstawową, w wysokości 30 złotych pobiera się wyłącznie od apelacji, zażalenia, skargi kasacyjnej i skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia.
Musisz wiedzieć, że w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych, nie jest dopuszczalne zawarcie ugody, ani poddanie sporu pod rozstrzygnięcie sądu polubownego.
Jak wygląda rozpoznanie odwołania przez sąd?
W razie wniesienia odwołania przez skarżącego po upływie wyznaczonego do tego terminu, sąd podejmie decyzję o jego odrzuceniu, chyba, że jego przekroczenie nie jest nadmierne i nastąpiło z przyczyn niezależnych od odwołującego się. W takim wypadku, nie wywoła ono żadnych skutków prawnych.
Stronami sprawy z ubezpieczeń społecznych, prowadzonej przed sądem są:
1) ubezpieczony, który wniósł odwołanie,
2) inna osoba, której praw i obowiązków dotyczy zaskarżona decyzja,
3) organ rentowy,
4) zainteresowany, przez którego należy rozumieć osobę, której prawa lub obowiązki zależą od rozstrzygnięcia sprawy.
Jeżeli zainteresowany nie bierze udziału w sprawie, sąd dokona jego powiadomienia o toczącym się postępowaniu. Może on do którego może on przystąpić w ciągu dwóch tygodni od dnia doręczenia mu zawiadomienia.
Zakład ubezpieczeń społecznych – odwołanie od decyzji w sądzie
Musisz pamiętać, że sąd odrzuca odwołanie wniesione po upływie terminu, chyba że przekroczenie terminu nie jest nadmierne i nastąpiło z przyczyn niezależnych od odwołującego się. Powyższe oznacza, że sąd z urzędu sprawdza nie tylko to czy termin do złożenia odwołania został zachowany, ale także – w razie stwierdzenia uchybienia terminowi – ocenia jego rozmiar oraz przyczyny.
Po wnikliwym rozpoznaniu sprawy i przeprowadzeniu odpowiedniego postępowania dowodowego, obejmującego na ogół poza analizą dokumentacji sprawy, także przesłuchanie świadków oraz stron, przeprowadzenie opinii biegłych itd., sąd wydaje wyrok.
Proces rozpoznania sprawy
Jeśli skład orzekający uzna, że nie ma podstaw do uwzględnienia odwołania, wówczas wydaje orzeczenie, w którym dokonuje jego oddalenia.
W przypadku uwzględnienia odwołania, sąd zmienia w całości lub w części zaskarżoną decyzję Zakładu ubezpieczeń społecznych i orzeka w tym zakresie co do istoty sprawy.
Jeżeli sąd stwierdzi, iż decyzja ZUS nakładająca na ubezpieczonego zobowiązanie, ustalająca jego wymiar lub obniżająca świadczenie, została wydana z rażącym naruszeniem przepisów o postępowaniu przed organem rentowym, to uchyla tę decyzję i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania organowi rentowemu.
Jak przebiega postępowanie przed sądem II instancji?
Strona, która nie jest zadowolona z wyroku wydanego przez sąd I instancji, jest uprawniona do wniesienia apelacji do sądu apelacyjnego, a więc sądu II instancji pracy i ubezpieczeń społecznych II instancji.
Apelację wnosi się za pośrednictwem sądu, który wydał zaskarżony wyrok.
Jeżeli strona chce uzyskać uzasadnienie orzeczenia wydanego przez sąd I instancji, wówczas musi złożyć w tym przedmiocie wniosek w terminie tygodnia od dnia ogłoszenia sentencji wyroku.
Termin do wniesienia apelacji biegnie od doręczenia stronie skarżącej wyroku z uzasadnieniem i wynosi on dwa tygodnie.
Gdy skarżący nie wnosił o wydanie uzasadnienia wyroku, termin do wniesienia apelacji biegnie od dnia, w którym upłynął termin do żądania uzasadnienia. Tak więc, odwołując się od wyroku sądu I instancji, apelację należy wnieść w terminie nie późniejszym niż 3 tygodnie od dnia ogłoszenia sentencji wyroku. Terminy, o których mowa powyżej, uznaje się za zachowane, gdy przed ich upływem strona wniosła apelację do sądu II instancji. Wówczas sąd II instancji niezwłocznie przesyła apelację do sądu, który wydał zaskarżony wyrok.
Skarga kasacyjna
Musisz wiedzieć, że od prawomocnego wyroku lub postanowienia sądu apelacyjnego w przedmiocie odrzucenia pozwu albo umorzenia postępowania kończących postępowanie w sprawie przysługuje skarga kasacyjna do Sądu Najwyższego.
Orzeczenia sądu apelacyjnego stają się prawomocne z upływem terminu przewidzianego na wniesienie skargi kasacyjnej. Skargę kasacyjną wnosi się do sądu, który wydał zaskarżone orzeczenie. Termin na to wynosi dwa miesiące, licząc od dnia doręczenia stronie skarżącej wyroku sądu rozpatrującego apelację wraz z uzasadnieniem.
Oczywiście możesz napisać odwołanie samodzielnie, wybierając wzór odwołania z Internetu, jednak znacznie lepszym pomysłem będzie skorzystanie w tym przypadku z pomocy doświadczonego adwokata.
