Odpowiedź na pozew o zachowek. Otrzymałeś z Sądu pozew o zachowek wraz ze zobowiązaniem do złożenia odpowiedzi i ustosunkowania się w terminie 14 dni? Nie wiesz czym jest zachowek, w jaki sposób został wyliczony i dlaczego zostałeś pozwany w niniejszej sprawie?
Już spieszę z pomocą!
W niniejszym artykule wyjaśnię w jaki sposób należy napisać odpowiedź na pozew o zachowek. Jednakże, zanim przejdziemy do kwestii praktycznych związanych z przygotowaniem stosownej odpowiedzi, przedstawię najpierw podstawowe informacje. Czym jest zachowek i w jaki sposób należy go wyliczać.
Czym jest zachowek?
Zachowek jest uprawnieniem żądania zapłaty określonej kwoty pieniędzy od osoby (osób), która otrzymała spadek po zmarłym. Dzieje się tak najczęściej w przypadku, gdy spadkobiercy zostali pominięci przez spadkodawcę w testamencie. Więc nie otrzymali przysługującego im udziału w spadku, konkretnego zapisu czy też darowizny podlegającej zaliczeniu. Jeżeli natomiast spadkobierca nie otrzymał w całości przypadającego udziału, może również domagać się jego wyrównania.
Kto jest uprawniony?
Uprawnionymi do wystąpienia z takim roszczeniem są zstępni, małżonek oraz rodzice spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku. Ponadto, nie może to być:
- spadkobierca wydziedziczony,
- uznany za niegodnego dziedziczenia,
- spadkobierca, która zrzekł się dziedziczenia,
- małżonek w stosunku do którego orzeczono separację,
- małżonek w stosunku do którego wystąpiono o orzeczenie rozwodu z jego winy i roszczenie to było uzasadnione,
- spadkobierca, który odrzucił spadek w ramach dziedziczenia ustawowego,
- spadkobierca, która otrzymał już wcześniej dochodzoną kwotę (np. tytułem przyznanej darowizny).
W jaki sposób oblicza się zachowek?
Zachowek oblicza się jako iloczyn udziału, który przypadałby spadkobiercy oraz 2/3, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy. Albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni, natomiast w pozostałych przypadkach jest to 1/2 tego udziału.
Przykład:
Spadkodawca pozostawił dwóch synów (małoletnich) i małżonka (zdolnego do pracy) Przypadające udziały wynoszą odpowiednio po 1/3. Dzieci mogą domagać się zachowku w wysokości 2/9 spadku (1/3 x 2/3), natomiast małżonek w wysokości 1/6 (1/3 x 1/2).
Ważne!
Przy obliczaniu udziału spadkowego uwzględnia się również spadkobierców niegodnych oraz tych, którzy spadek odrzucili,. Natomiast nie uwzględnia się spadkobierców, którzy zrzekli się dziedziczenia albo zostali wydziedziczeni.
Przy obliczaniu zachowku nie uwzględnia się zapisów zwykłych i poleceń. Natomiast dolicza się do spadku darowizny oraz zapisy windykacyjne dokonane przez spadkodawcę.
Przy obliczaniu zachowku nie dolicza się do spadku drobnych darowizn. Nie dolicza się też dokonanych przed więcej niż dziesięciu lat (licząc od otwarcia spadku). Darowizn na rzecz osób niebędących spadkobiercami albo uprawnionymi do zachowku.
Przy obliczaniu zachowku należnego zstępnemu nie dolicza się darowizn uczynionych przez spadkodawcę w czasie, kiedy nie miał zstępnych. Nie dotyczy to przypadku, gdy darowizna została uczyniona na mniej niż 300 dni przed urodzeniem się zstępnego).
Przy obliczaniu zachowku należnego małżonkowi nie dolicza się darowizn, które spadkodawca uczynił przed zawarciem z nim małżeństwa.
Pamiętaj, że jeśli jesteś zobowiązany do zapłaty zachowku to Twoja odpowiedzialność ogranicza się tylko do wysokości nadwyżki przekraczającej Twój własny zachowek.
Jak przygotować odpowiedź na pozew o zachowek?
Odpowiedź na pozew powinna spełniać wymagania przewidziane dla pisma procesowego, a więc oznaczenie Sądu, do którego jest wnoszona. Imiona i nazwiska lub nazwy stron, ich przedstawicieli, pełnomocników, oznaczenie sygnatury. Dane te będą wynikać z pisma otrzymanego z Sądu oraz załączonego do niego pozwu. Odpowiednie zatytułowanie pisma, wnioski i oświadczenia, wskazanie faktów i dowodów oraz złożenie podpisu na końcu pisma. Należy dołączyć również odpowiednią ilość odpisów pisma wraz z załącznikami. Jeden egzemplarz dla Sądu oraz odpowiednia ilość do pozostałych stron występujących w sprawie.
Mając już podstawowe informacje na temat czym jest zachowek i w jakiej wysokości przysługuje poszczególnym spadkobiercom, możemy przystąpić do przygotowania odpowiedzi na pozew. Treść złożonej odpowiedzi będzie zależna od tego, czy zgadzamy się z roszczeniem dochodzonym przez powoda, czy też je kwestionujemy i w jakiej części.
Jeżeli nie zgadzamy się z dochodzonym przez powoda roszczeniem i kwestionujemy jego zasadność, wskazujemy, że wnosimy o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania według norm przepisanych. Dalsze wnioski będą zależeć od podnoszonych przez pozwanego okoliczności i wnioskowanych dowodów. Można zatem złożyć wniosek o przeprowadzenie dowodu z przesłuchania świadków (z podaniem adresów ich zamieszkania). Dowodu z przesłuchania stron. Dowodu z dokumentów (jeżeli takie chcemy załączyć do odpowiedzi), z odpowiednim oznaczeniem faktów, jakie mają być za pomocą tychże dowodów stwierdzone. Wnioski dodatkowe mogą na przykład dotyczyć przeprowadzenia rozprawy pod nieobecność pozwanego.
Co jeszcze?
W uzasadnieniu należy podkreślić, dlaczego nie zgadzamy się z dochodzonym przez powoda roszczeniem. Z którymi faktami wskazanymi w pozwie się zgadzamy, a które z nich kwestionujemy. Wskazane jest również przytoczenie odpowiednich okoliczności wpływających na zasadność i wysokość dochodzonej przez powoda kwoty.
Przykładowo, mogą to być okoliczności związane z niegodnością dziedziczenia. Odrzuceniem spadku czy też otrzymanych wcześniej przysporzeń przez powoda. Zapis windykacyjny czy też darowizna dokonana przez spadkodawcę na rzecz uprawnionego zalicza się na należny mu zachowek. Jeżeli uprawnionym do zachowku jest dalszy zstępny spadkodawcy, na należny mu zachowek zalicza się także zapis windykacyjny oraz darowiznę dokonaną na rzecz jego wstępnego. Ponadto, jeżeli uprawnionym do zachowku jest zstępny spadkodawcy, na należny mu zachowek zaliczą się poniesione przez spadkodawcę koszty wychowania oraz wykształcenia ogólnego i zawodowego (o ile przekraczają przeciętną miarę przyjętą w danym środowisku).
Jeżeli nie zgadzasz się z wartością przedmiotu darowizny podaną w pozwie, koniecznym może okazać się przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego. Dokona on odpowiedniej wyceny przedmiotu darowizny. Podkreślić należy, iż wartość przedmiotu darowizny oblicza się według stanu z chwili jej dokonania, a według cen z chwili ustalania zachowku, natomiast wartość przedmiotu zapisu windykacyjnego oblicza się według stanu z chwili otwarcia spadku, a według cen z chwili ustalania zachowku.
Pamiętaj!
Roszczenia uprawnionego z tytułu zachowku oraz roszczenia spadkobierców o zmniejszenie zapisów zwykłych i poleceń przedawniają się z upływem lat pięciu od ogłoszenia testamentu.
Roszczenie przeciwko osobie obowiązanej do uzupełnienia zachowku z tytułu otrzymanych od spadkodawcy zapisu windykacyjnego lub darowizny przedawnia się z upływem lat pięciu od otwarcia spadku.
Obecnie Sąd bierze pod uwagę ewentualne przedawnienie powództwa z urzędu. Warto jednak (oczywiście w przypadku zaistnienia takiej okoliczności) podnieść zarzut przedawnienia dochodzonego roszczenia już w odpowiedzi na pozew.
Ponadto, uniknięcie powództwa o zachowek umożliwia chociażby zawarcie umowy dożywocia. Na podstawie której nabywca otrzymuje własność nieruchomości w zamian za zapewnienie przyszłemu spadkodawcy dożywotniej pomocy i utrzymania lub poprzez zawarcie umowy przekazania gospodarstwa rolnego następcy w zamian za rentę czy emeryturę.
Możliwości obrony pozwanego będą zatem zależeć od konkretnych okoliczności sprawy oraz zgromadzonego materiału dowodowego.
Nie wiesz w jaki sporządzić odpowiedź na pozew i jakie zawrzeć tam argumenty? Zastanów się nad powierzeniem sprawy profesjonalnemu pełnomocnikowi.
Przeczytaj również:
Gospodarstwo rolne, a zachowek
