W kolejnym artykule odpowiem na pytanie czy nowy związek w trakcie trwania małżeństwa świadczy o winie w rozwodzie.
- z wyłącznej winy jednego małżonka,
- z winy obu stron lub
- bez orzekania o winie.
Wskazać należy, iż rozwód jest możliwy do przeprowadzenia, gdy między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia małżeńskiego. Uznaje się zatem, że rozkład zupełny następuje w sytuacji, gdy nie istnieje między małżonkami więź duchowa, fizyczna i gospodarcza.
Jakie są przesłanki do uzyskania rozwodu z winy drugiego małżonka?
W orzecznictwie przyjmuje się, że mogą to być np. zdrada, alkoholizm, przemoc i znęcanie się, stosowanie gróźb czy innego rodzaju agresji. Wskazać jednak należy, że przesłanki w tym zakresie mogą być bardzo różne.
Pamiętać również należy, iż pojęcie winy rozkładu pożycia małżeńskiego nie zostało uregulowane. Stąd też każdorazowo, po przeprowadzeniu postępowania dowodowego, Sąd decyduje, czy zachowanie małżonka uzasadnia orzeczenie rozwodu z jego winy.
W związku z tym nasuwa się więc pytanie, czy w trakcie rozwodu można się z kimś spotykać?
Nie będę tutaj oryginalny i odpowiem – to zależy. W toku postępowania Sąd będzie ustalał między innymi, w którym momencie jeden z małżonków dopuścił się zdrady i jak wyglądała sytuacja w małżeństwie przed tym zdarzeniem. Podkreślenia wymaga, iż trwały i zupełny rozkład pożycia małżeńskiego mógł nastąpić jeszcze przed dopuszczeniem się zdrady. W szczególności z powodu innych zachowań podjętych przez drugiego z małżonków.
W takiej sytuacji Sąd może uznać, że co prawda jeden z małżonków dopuścił się zdrady, jednakże trwały i zupełny rozkład pożycia małżeńskiego nastąpił wcześniej z winy drugiego z małżonków, stąd też nie można uznać, iż dopuszczający się takiego zachowania małżonek jest wyłącznie winny rozkładu pożycia małżeńskiego, a nawet, iż w ogóle nie jest winny rozkładu pożycia małżeńskiego. Podobne stanowisko przedstawił Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 28 września 2000 r. (sygn. akt IV CKN 112/00) wskazując, że „Związek jednego z małżonków z innym partnerem w czasie trwania małżeństwa, lecz po dacie wystąpienia zupełnego i trwałego rozkładu pożycia między małżonkami, nie daje podstawy do przypisania temu małżonkowi winy za ten rozkład”.
Oczywiście nie można do tego podchodzić również w ten sposób, że w przypadku pogorszenia sytuacji w małżeństwie jeden z małżonków będzie niejako „uprawniony” do tego, aby angażować się w nową znajomość i można już bez skrupułów dopuścić się zdrady, zgodnie z powyższym wskazaniem Sądu Najwyższego.
Równe prawa i obowiązki małżonków
Pamiętać trzeba, że zgodnie z art. 23 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego Małżonkowie mają równe prawa i obowiązki w małżeństwie. Są obowiązani do wspólnego pożycia, do wzajemnej pomocy i wierności oraz do współdziałania dla dobra rodziny, którą przez swój związek założyli.
Małżonkowie są więc zobowiązani do wzajemnej pomocy, wspierania czy wierności w trakcie trwania całego małżeństwa.
Mając na uwadze powyższe, małżonek nigdy nie jest uprawniony do tego, aby dopuścić się zdrady w trakcie trwania małżeństwa. Obojętnie na jakim etapie życia znajdowaliby się obecnie małżonkowie. Nawet w sytuacji, gdy – kolokwialnie mówiąc – małżeństwo już faktycznie chyliłoby się ku upadkowi.
A gdy już do tego dojdzie, może to mieć znaczenie do orzeczenia winy w rozwodzie i wszystkie konsekwencje z tym związane (zachęcam również do zapoznania się z artykułem Rozwód z orzeczeniem o winie a bez orzekania o winie)
Klient zadał mi kiedyś pytanie, w jaki sposób ma się bronić, gdy jest już w nowym związku z innym partnerem, a małżonek wnosi o orzeczenie rozwodu z jego winy?
Najlepiej wykazywać, iż nowy związek i ewentualna zdrada nie były bezpośrednią przyczyną rozkładu pożycia małżeńskiego. A wszelkie więzi (duchowa, fizyczna, gospodarcza) ustały już długo wcześniej. Na przykład z powodu zachowań lub innych czynności podjętych przez drugiego z małżonków. Jak wcześniej wskazałem, przesłankami do uzyskania rozwodu z winy małżonka mogą być bardzo różne. Każdorazowo należy zatem powołać przed Sądem okoliczności w tym zakresie, przedstawiając odpowiedni materiał dowodowy. I wykazać, że to właśnie drugi z małżonków ponosi winę w rozkładzie pożycia, a nowa znajomość pierwszego z nich była jedynie konsekwencją tego rozkładu.
A jak to wygląda w trakcie separacji?
Sąd może orzec separację, gdy między małżonkami nastąpił zupełny rozkład pożycia małżeńskiego, ale nie trwały jak przy rozwodzie. Małżonek będący w separacji nie może zawrzeć nowego związku małżeńskiego. A jeżeli wymagają tego względy słuszności, małżonkowie będący w separacji obowiązani są do wzajemnej pomocy.
Często wskazuje się, że jednym z celów separacji jest zrobienie sobie „przerwy” od drugiej strony. A końcowo nawet powrót do życia w małżeństwie jak za dawnych lat. Stąd też małżonkowie nie powinni w tym czasie zawierać nowych znajomości. Gdyż może być to uznane za dopuszczenie się zdrady przez tego małżonka.
Podsumowując, dopuszczenie się zdrady w trakcie trwania małżeństwa nie musi jednocześnie przesądzać o winie w rozwodzie tego małżonka. Każdorazowo należy dokonać stosownego przeanalizowania sytuacji, celem określenia możliwych kierunków działania w tym zakresie.
