Naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych
Zastanawiasz się, czy dane zachowanie pracownika kwalifikuje się do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia? Nie wiesz jakie podstawowe obowiązki ciążą na każdym pracowniku? Szukasz informacji na temat znaczenia pojęcia dbałości o dobro zakładu pracy, czy też przestrzegania zasad współżycia społecznego? W artykule znajdziesz informacje na temat:
- podstawowych obowiązków pracowniczych,
- przykładów najczęstszych naruszeń tychże obowiązków,
- kwalifikowania naruszenia obowiązków pracowniczych, jako ciężkiego.
Podstawowe obowiązki pracownicze
Ustawodawca zawarł w kodeksie pracy katalog przykładowych obowiązków pracowniczych, które uważane są za podstawowe. Znaczna ich część sformułowana została w sposób enigmatyczny. Poznanie zatem ich faktycznej treści wymaga sięgnięcia do bogatego orzecznictwa sądów pracy. Pamiętaj, że ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych stanowi podstawę do tzw. zwolnienia dyscyplinarnego. Zanim podejmiesz decyzję o zastosowaniu tego środka, prześledź koniecznie aktualne orzecznictwo w tym zakresie lub skorzystaj z porady prawnika.
Wracając do podstawowych obowiązków pracowniczych oraz rozumienia pojęć ustawowych. Poniżej znajdziesz listę najważniejszych powinności każdego pracownika wraz z przykładami ich ciężkich naruszeń. Pracownicy powinni zatem:
- wykonywać pracę sumiennie i starannie ? obowiązek ten narusza m.in. spożywanie alkoholu na terenie zakładu pracy i podczas pracy, jak i stawienie się pracownika do pracy w stanie nietrzeźwości, a także pozorowanie pracy, nie stosowanie się do dyscypliny pracy i obowiązujących w zakładzie pracy regulaminów,
- stosować się do poleceń przełożonych, które dotyczą pracy, jeżeli nie są one sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę ? pracownik może odmówić wykonania polecenia przełożonego tylko jeżeli nie dotyczy ono pracy, bądź jest sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę. Każde inne niewykonanie polecenia pracodawcy będzie naruszeniem podstawowych obowiązków pracowniczych. Obowiązek ten jest tak ważny dla porządku i dyscypliny pracy, że już samo niewykonanie polecenia służbowego uzasadnia nawet natychmiastowe rozwiązanie umowy o pracę z winy pracownika,
- przestrzegać czasu pracy ustalonego w zakładzie pracy ? pracownik narusza ten obowiązek nie przestrzegając godzin pracy, spóźniając się do niej albo samowolnie opuszczając teren zakładu pracy przed końcem swojej zmiany,
- przestrzegać regulaminu pracy i ustalonego w zakładzie pracy porządku ? naruszeniem tego obowiązki będzie nie tylko nie stosowanie się do ustalonych reguł pracy ale także zakłócanie pracy innym pracownikom, czy też zakłócania spokoju i porządku w zakładzie pracy,
- przestrzegać przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, a także przepisów przeciwpożarowych,
- dbać o dobro zakładu pracy, chronić jego mienie oraz zachować w tajemnicy informacje, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę ? to bardzo szeroki obowiązek, jego naruszeniem będzie m.in. prowadzenie działalności konkurencyjnej względem pracodawcy, ujawnienie informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa pracodawcy, umyślne uszkodzenie albo kradzież mienia z zakładu pracy, a także rozpowszechnianie nieprawdziwych informacji o pracodawcy, które mogą negatywnie wpływać na jego renomę. Co więcej, już samo usiłowanie kradzieży na szkodę pracodawcy stanowi ciężkie naruszenie podstawowego obowiązku pracowniczego dbałości o mienie pracodawcy,
- przestrzegać tajemnicy określonej w odrębnych przepisach ? w tym przypadku chodzi o ujawnienie tajemnicy zawodowej, służbowej, bądź państwowej w przypadkach gdy nie jest to dozwolone. Warto wiedzieć, że ujawnienie informacji stanowiących tajemnicę pracodawcy to każde uzyskanie wiedzy o nich, także przez samego pracownika, choćby ich dalej nie przekazał,
- przestrzegać w zakładzie pracy zasad współżycia społecznego ? naruszeniem tych zasad będzie w szczególności niewłaściwe i naganne zachowanie względem innych pracowników, naruszanie ich godności, dobrego imienia, a także stosowanie przemocy fizycznej. Obowiązek przestrzegania zasad współżycia społecznego w zakładzie pracy obejmuje również powstrzymywanie się poza miejscem i czasem pracy od takich zachowań, które wywołują lub potęgują wzajemnie negatywny stosunek współpracowników i konflikty w środowisku pracy na tle przynależności do różnych działających u pracodawcy organizacji związkowych.
Ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracownika
Jak już wiesz, podstawą rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia nie jest każde naruszenie obowiązków pracowniczych. Aby skorzystanie z tego sposobu zakończenia stosunku pracy było możliwe, naruszenie musi być ciężkie. Termin ten oznacza, że przewinienie takie jest:
- ewidentne, czyli dla każdej osoby oceniającej zachowanie pracownika oczywistym jest, że naruszył on swoje podstawowe obowiązki,
- nacechowane złą wolą pracownika ? po jego stronie niezbędny jest znaczny stopień nasilenia złej woli w postaci winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa,
- istotne, czyli zagraża albo narusza podstawowe interesy pracodawcy, np. wpływa negatywnie na znaczną część zakładu pracy, może powodować znaczną szkodę majątkową, czy też zagrażać bezpieczeństwu innych pracowników,
- bezprawne ? pracownik swoim zachowaniem wykracza poza jego uprawnienia wynikające z przepisów prawa pracy (np. pracownik nie przychodzi do pracy bez usprawiedliwienia), bądź narusza inne normy powszechnie obowiązujące (np. dokonuje kradzieży na szkodę pracodawcy).
Bezpłatne wzory pozwów do sądu pracy:
