Mobbing to złożone zjawisko, które przyjmuje wiele postaci. Wśród nich należy wymienić takie niepożądane zachowania jak nagminna krytyka, ośmieszanie, obrażanie czy też zarzucanie niemożliwymi do wykonania zadaniami przez przełożonego lub współpracownika. Jako ofierze mobbingu przysługują Ci określone roszczenia.
Mobbing w miejscu pracy to zespół działań wywołujących u pracownika m.in. utratę pewności siebie, strach i niechęć do pracy. W skrajnych przypadkach może prowadzić do problemów zdrowotnych. Jeżeli powyższy opis pasuje do Ciebie, koniecznie zapoznaj się z niniejszym artykułem. Podpowiadamy w nim, co Ci się należy od pracodawcy, gdy padłeś ofiarą mobbingu.
Czym jest mobbing?
Ze szczegółowymi informacjami na temat mobbingu zapoznasz się w naszym artykule ?Mobbing a dyskryminacja ? czym się różnią??. W tym miejscu przypomnijmy jedynie, mobbing jest to nękanie lub zastraszanie skutkujące zaniżeniem oceny przydatności zawodowej pracownika. Jego przejawem może być m.in. wyśmiewanie, obrażanie czy wykluczanie z zespołu. Mobbing przyjmuje dwie formy ? pionową, czyli między przełożonymi a podwładnymi, oraz poziomą ? między współpracownikami.
Bez względu na formę mobbingu odpowiedzialność zawsze ponosi pracodawca.
Mobbing w miejscu pracy, nie w przepisach
Przepisy wskazują jedynie kilka przykładów mobbingu. W rzeczywistości zachowań, które mogłyby zostać tak zakwalifikowane, jest o wiele więcej i nie sposób wymienić ich wszystkich. Mobbingiem może być np. nieuzasadniona krytyka, obrażanie, rozpowszechnianie plotek, bezpodstawne oskarżenia czy obarczanie zbyt dużą, niemożliwą do realizacji ilością zadań.
Jest jednak coś, co łączy wszystkie te zachowania ? skutek w postaci zaniżonej oceny przydatności zawodowej pracownika.
Sposoby ochrony przed mobbingiem
Kwestię ochrony przed mobbingiem opisaliśmy szczegółowo w artykule ?Jak się uchronić przed mobbingiem w miejscu pracy?
Przede wszystkim, jeżeli czujesz, że masz do czynienia z mobbingiem, powinieneś podjąć kroki adekwatne do sytuacji. Na początek może to być zwrócenie uwagi mobbingującemu. Niezależnie od tego, czy zechcesz problem mobbingu rozwiązać w murach zakładu pracy, czy planujesz wystąpienie na drogę sądową, w Twoim interesie leży zabezpieczenie wszelkich dowodów na jego stosowanie. Mowa tu na przykład o wiadomościach e-mail, SMS-ach, nagraniu rozmów czy wytypowaniu potencjalnych świadków. Niestety, brak odpowiednich dowodów na poparcie swojego stanowiska stanowi najczęstszą przyczynę negatywnego rozstrzygnięcia przez sąd.
Jak udowodnić przed sądem mobbing w miejscu pracy?
Jeśli padłeś ofiarą mobbingu, a polubowne metody rozwiązania problemu (zwrócenie uwagi mobbingującemu, rozmowa z przełożonym) nie przyniosły rezultatu, pozostaje Ci droga sądowa.
Pozwanym ? niezależnie od tego, czy mobbingu miał dopuścić się przełożony czy współpracownik ? zawsze będzie pracodawca. To bowiem na nim ciąży obowiązek przeciwdziałania praktykom mobbingowym w miejscu pracy.
Z kolei do Twoich obowiązków będzie należało wykazanie przed sądem, że do mobbingu faktycznie doszło. Posłużyć mogą do tego wspomniane wcześniej dowody ? wiadomości e-mail, SMS-y czy świadkowie. Musisz mieć jednak na uwadze, że w praktyce udowodnienie mobbingu wcale nie należy do łatwych.
Jeżeli Ci się to uda, przysługują Ci wobec pracodawcy konkretne roszczenia.
Odszkodowanie w związku z mobbingiem w miejscu pracy
Pierwszym z nich, w przypadku rozwiązania umowy o pracę ze wskazaniem, że jego przyczyną był mobbing, jest roszczenie o odszkodowanie. Przysługuje ono w wysokości nie mniejszej niż minimalne wynagrodzenie za pracę. Co roku się ono zmienia, ale obecnie ? w 2020 roku ? wynosi 2.600,00 złotych brutto.
Zadośćuczynienie w związku z mobbingiem w miejscu pracy
Drugie z roszczeń wiąże się z rozstrojem zdrowia pracownika. Pracownik nie tylko musi wykazać, że do niego doszło. Będzie również musiał udowodnić związek przyczynowy między mobbingiem a pogorszeniem stanu zdrowia. Otwiera to drogę do dochodzenia zadośćuczynienia za doznaną krzywdę.
Jak dużych kwot możesz żądać z tytułu odszkodowania lub zadośćuczynienia?
Zarówno w przypadku odszkodowania jak i zadośćuczynienia przepisy nie wskazują ich górnej granicy. Na ich wysokość wpływa bowiem tak wiele czynników, że w każdym przypadku podlega ona ocenie sądu, który bada wszystkie okoliczności danej sprawy. Sąd weźmie pod uwagę m.in. wysokość Twojego wynagrodzenia, jak również charakter i stopień pogorszenia się stanu Twojego zdrowia w wyniku mobbingu. Z jednej strony będzie chciał Ci bowiem wynagrodzić doznane szkody, z drugiej zaś zmotywować pracodawcę do zaniechania jakichkolwiek negatywnych praktyk w miejscu pracy, lub też podjęcia wzmożonych działań, w celu przeciwdziałania ich wystąpieniu w przyszłości.
Mobbing w miejscu pracy ? podsumowanie
Mobbing to zespół działań nakierowanych na obniżenie oceny przydatności zawodowej pracownika. Odpowiedzialność za takie zachowania ponosi pracodawca, niezależnie od tego, czy bezpośrednim sprawcą był on sam, bezpośredni przełożony, czy też współpracownik ofiary mobbingu.
Poza polubownymi metodami walki z mobbingiem, takimi jak zwrócenie uwagi czy zgłoszenie problemu przełożonemu, możliwe jest wystąpienie na drogę sądową. Wówczas to na pracowniku spoczywa obowiązek udowodnienia, że mobbing faktycznie miał miejsce. Jeśli stał się on przyczyną rozwiązania umowy o pracę, pracownik może liczyć na odszkodowanie. Jeżeli dodatkowo doszło przy tym u niego do rozstroju zdrowia ? przysługuje mu także roszczenie o zadośćuczynienie.
Jako pracownik musisz się jednak liczyć się z tym, że droga sądowa nie należy do łatwych. Nieocenione w tym przypadku będzie wsparcie profesjonalnego pełnomocnika ? adwokata lub radcy prawnego, który pomoże wykazać, że w danej sytuacji bez wątpienia zaistniały wszystkie kodeksowe przesłanki mobbingu. Jeśli bowiem pracodawca zdoła podważyć choć jedną z nich, otwiera się przed nim furtka do rozstrzygnięcia sprawy na jego korzyść.
