Jak zrobić rozdzielność majątkową?
Chciałbyś ustanowić rozdzielność majątkową, ale nie wiesz od czego zacząć? Poniżej wyjaśniamy krok po kroku jakie czynności powinieneś podjąć.
Zanim jednak przejdziemy do szczegółów związanych z tym jak ustanowić rozdzielność majątkową, przypomnijmy, że z chwilą zawarcia związku małżeńskiego pomiędzy małżonkami powstaje ustawowa wspólność majątkowa.
Chciałbyś ustanowić rozdzielność majątkową, ale nie wiesz od czego zacząć? Poniżej wyjaśniamy krok po kroku jakie czynności powinieneś podjąć.
Zanim jednak przejdziemy do szczegółów związanych z tym jak ustanowić rozdzielność majątkową, przypomnijmy, że z chwilą zawarcia związku małżeńskiego pomiędzy małżonkami powstaje ustawowa wspólność majątkowa.
Na czym polega ustawowa wspólność majątkowa?
Ustawowa wspólność majątkowa obejmuje przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. Przedmioty majątkowe nieobjęte tą wspólnością należą do majątku osobistego każdego z małżonków.
Zatem co do zasady z chwilą zawarcia związku małżeńskiego powstają 3 masy majątkowe, tj. majątek:
- wspólny małżonków,
- osobisty żony,
- osobisty męża.
Podstawowe różnice pomiędzy majątkiem wspólnym a majątkiem osobistym małżonków
Do majątku wspólnego małżonków należą w szczególności:
- pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków;
- dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków;
- środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków;
- kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie emerytalnym.
Wszystkie te przedmioty, które nie są objęte wspólnością majątkową, należą do majątku osobistego każdego z małżonków. Są to:
- przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej,
- przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił,
- prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom,
- przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków,
- prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie,
- przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, nie dotyczy to jednak renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość,
- wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków,
- przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków,
- prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy,
- przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.
Jak ustanowić rozdzielność majątkową, gdy małżonkowie są zgodni, czyli umowne ustanowienie rozdzielności majątkowej
Pomimo, że ustrój małżeńskiej wspólności ustawowej powstaje niejako „automatycznie” z momentem zawarcia związku małżeńskiego, to nie jest to jedyny sposób na uregulowanie stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami. Mogą oni samodzielnie zdecydować o jego kształcie.
Zawierając małżeńską umowę majątkową małżonkowie mogą:
- rozszerzyć lub ograniczyć wspólność ustawową,
- ustanowić rozdzielność majątkową,
- ustanowić rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków.
Majątkowa umowa małżeńska, zwana powszechnie intercyzą, bezwzględnie musi być zawarta w formie aktu notarialnego. Inaczej nie wywoła żadnych skutków prawnych.
Małżonkowie mogą zawrzeć umowę majątkową małżeńską jeszcze przed ślubem. Wówczas rozdzielność majątkowa trwa od początku trwania małżeństwa. Dopóki nie zostanie odwołana, to między małżonkami nie powstanie wspólność majątkową. Warto dodać, że małżonkowie mogą ją odwołać w każdej chwili, ponownie zwierając w tym celu stosowną umowę.
Jednakże nic nie stoi na przeszkodzie, aby małżonkowie ustanowili rozdzielność majątkową już w trakcie trwania małżeństwa. Także w przypadku tej umowy musi być ona zawarta przed notariuszem. W innym wypadku nie wywoła oczekiwanych skutków prawnych.
Ustanowienie rozdzielności majątkowej z wyrównaniem dorobków
Zasadniczym celem ustroju rozdzielności majątkowej z wyrównaniem dorobków jest ochrona małżonka, który np. z powodu wykonywania obowiązków rodzinnych, lub też z uwagi na stan zdrowia, nie mógł pracować zarobkowo, a tym samym powiększać swego majątku.
W czasie, gdy małżonkowie trwają w ustroju rozdzielności majątkowej z wyrównaniem dorobków, pomiędzy tym ustrojem a ustrojem „zwykłej” rozdzielności majątkowej nie ma w zasadzie żadnych różnic. Ujawniają się one dopiero z chwilą ustania rozdzielności majątkowej. Wtedy bowiem pojawia się możliwość dokonania wyrównania dorobków.
Czym jest dorobek każdego z małżonków? Jest nim wzrost wartości jego majątku od dnia wejścia w życie umowy rozdzielności majątkowej z wyrównaniem dorobków do momentu ustania rozdzielności majątkowej
Zatem w sytuacji, gdy małżonek, po ustaniu rozdzielności majątkowej z wyrównaniem dorobków uzna, że jego dorobek jest mniejszy niż dorobek drugiego z małżonków, to może domagać się ich wyrównania. W konsekwencji wartości dorobków obojga małżonków powinna być identyczna.
Wyrównanie dorobków również powinno nastąpić w drodze umowy między małżonkami. Nie jest tu jednak wymagana żadna forma szczególna – wystarczy zwykła forma pisemna.
Jak ustanowić rozdzielność majątkową, gdy brak zgody pomiędzy małżonkami, czyli sądowe ustanowienie rozdzielności majątkowej
Sytuacja jest prosta, jeżeli oboje małżonkowie chcą ustanowić rozdzielność majątkową i zawrzeć w tym celu umowę. Jednakże co zrobić, gdy tylko jedno z nich chce zmienić panujące pomiędzy nimi stosunki majątkowe, a drugie nie wyraża na to zgody?
Przy zaistnieniu ważnych powodów każdy z małżonków może wystąpić do sądu o ustanowienie rozdzielności majątkowej. Przez ważne powody należy rozumieć takie okoliczności, które sprawiają, że w konkretnej sytuacji faktycznej wspólność majątkowa nie służy ani dobru drugiego z małżonków, ani też dobru założonej przez nich rodziny.
Do takich ważnych powodów przykładowo zalicza się alkoholizm czy też lekkomyślne trwonienie wspólnego majątku przez jednego z małżonków. Za ważny powód nie zostanie uznana okoliczność niezawiniona lub też niezależna od woli małżonka, jak np. długotrwała choroba.
Warto wiedzieć, że rozdzielność majątkowa co do zasady powstaje z dniem oznaczonym w wyroku, który ją ustanawia. Jednakże w wyjątkowych wypadkach sąd może ustanowić rozdzielność majątkową z datą wcześniejszą niż dzień wytoczenia powództwa (jest to tzw. rozdzielność majątkowa z datą wsteczną). Więcej informacji na ten temat znajdziesz w artykule pt. „Rozdzielność majątkowa z datą wsteczną – na czym polega?”.
Kiedy rozdzielność majątkowa powstaje z mocy prawa?
Istnieją sytuacje, gdy wspólność majątkowa małżeńska z mocy prawa. Oznacza to, że małżonkowie nie muszą podejmować w tym celu żadnych dodatkowych działań. Ma to miejsce gdy jedno z małżonków zostanie ubezwłasnowolnione, w stosunku do jednego z małżonków zostanie ogłoszona upadłość, albo też sąd wyda orzeczenie o rozwodzie lub separacji.
Jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej na temat podziału majątku w trakcie trwania małżeństwa, zapraszamy do zapoznania się z artykułem pt. „Podział majątku w trakcie trwania małżeństwa”.
Wsparcie adwokata we Wrocławiu w sprawach majątkowych
Kompleksowy ebook na temat podziału majątku, omawiający wszelkie aspekty podziału majątku.
W e-booku znajdziesz m.in. wyjaśnienie:
- czy podział majątku jest obowiązkowy?
- kiedy można wystąpić z wnioskiem o podział majątku,
- jak dokonać podziału majątku w trakcie małżeństwa, podczas rozwodu i po rozwodzie,
- mieszkanie po rozwodzie – czy po rozwodzie musisz się wyprowadzić,
- jak napisać wniosek i odpowiedź na wniosek o podział majątku,
- jak ustanowić rozdzielność majątkową z datą wsteczną,
- co wchodzi w zakres majątku osobistego i wspólnego małżonków.
Wpisz maila, abyśmy mogli udostępnić Ci e-booka.