Rozmowa z adwokatem z Wrocławia specjalizującym się w sprawach o kontakty z dzieckiem
Bez wątpienia, sprawa o kontakty z dzieckiem to niezwykle istotna kwestia. Zarówno z perspektywy rodzica, jak i dziecka. Często jednak trudno rodzicom dziecka osiągnąć porozumienie w tym zakresie. W dzisiejszym wywiadzie spytaliśmy adwokata Michała Dziedzica – eksperta z zakresu prawa rodzinnego – jak w praktyce wygląda ustalanie kontaktów z dzieckiem. Próbowaliśmy również dowiedzieć się, czy Pan Mecenas ma jakieś wskazówki i rady, jeżeli chodzi o regulowanie kontaktów z dzieckiem. Zapraszam do lektury!
Dzień dobry Panie Mecenasie. Zacznijmy od podstaw. Kiedy najczęściej mamy do czynienia z koniecznością uregulowania kontaktów z dzieckiem?
Dzień dobry. Oczywiście najczęstszą sytuacją, w której jest to konieczne, jest rozwód rodziców dziecka. Trzeba jednak pamiętać, że to nie jedyne przypadki, w których trzeba starać się o uregulowanie kontaktów z dzieckiem.
A kiedy jeszcze zdarzają się takie sytuacje?
Rodzice mogą nie być po rozwodzie, ale mogą np. mieszkać osobno i jedno z nich może utrudniać kontakty z dziećmi. Są też sytuacje, w których pary posiadające dzieci żyją w konkubinacie. W przypadku jakichkolwiek sporów, w takich przypadkach również można wystąpić do sądu o uregulowanie kontaktów z dziećmi.
Czy tylko rodzice mogą wystąpić z wnioskiem o uregulowanie kontaktów?
Nie. O uregulowanie kontaktów może wnieść również rodzeństwo, dziadkowie, czy powinowaci w linii prostej. Kodeks rodzinny i opiekuńczy dopuszcza możliwość złożenia takiego wniosku także innym osobom (niespokrewnionym), jeżeli sprawowały one przez dłuższy czas pieczę nad dzieckiem.
Dziękuję za informację. Czy sprawę kontaktów z dziećmi można uregulować przy okazji rozwodu, czy trzeba wszczynać oddzielne postępowanie?
W wyroku rozwodowym sąd zazwyczaj orzeka o sposobie wykonywania kontaktów z dzieckiem, chyba, że małżonkowie zgodnie wnioskują, aby tej kwestii nie rozstrzygać. Małżonkowie mają również możliwość w trakcie sprawy przedstawić wspólne porozumienie w tym zakresie, regulujące kwestie kontaktów po rozwodzie. Może ono zawierać ogólne ustalenia dotyczące codziennych i weekendowych kontaktów, ale także bardziej szczegółowe odnośnie świąt, ferii, czy wakacji.
Czy takie porozumienie sąd zawsze zatwierdza?
Jak przy większości kwestii związanych z prawem rodzinnym, sąd akceptuje i zatwierdza porozumienie rodziców, jeśli jest ono w zgodzie z dobrem dziecka. Jeżeli jego zdanie nie jest, może w tym zakresie zasądzić inne zasady.
Ok, dziękuję. A jeżeli musimy wnieść sprawę o ustalenie kontaktów z dzieckiem bez rozwodu, to jak to zrobić?
Wniosek o uregulowanie kontaktów z dzieckiem składa się do sądu rejonowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania dziecka. Obecnie taki wniosek podlega opłacie w kwocie 100 zł. Najlepiej wraz z nim złożyć wniosek o zabezpieczenie kontaktów na czas trwania procesu.
Na czym polega taki wniosek o zabezpieczenie kontaktów z dzieckiem na czas trwania sprawy sądowej?
Jak niestety wiadomo, sprawy sądowe trwają dość długo. Dlatego często wnosi się o zabezpieczenie kontaktów. Sąd rozpatruje wniosek o zabezpieczenie w pierwszej kolejności i dzięki temu strony wiedzą, jak mają wyglądać kontakty z dzieckiem do momentu zakończenia postępowania sądowego. We wniosku o zabezpieczenie kontaktów przedstawiamy naszą propozycję – jak chcemy, by wyglądały kontakty.
Dziękuję za informację. Przejdźmy teraz do treści wniosku i spraw merytorycznych. Co w ogóle należy rozumieć pod pojęciem kontaktów z dzieckiem?
Kontakty z dzieckiem to tak naprawdę ilość czasu i sposób jego spędzania przez rodziców z dzieckiem. Dziecko zazwyczaj mieszka z jednym rodzicem, a drugi ma określony czas w tygodniu, który może z nim spędzać. Przepisy konkretyzują jednak, co możemy rozumieć jako kontakty z dzieckiem. Sąd może bowiem dokładnie określić, do czego i jak często ma prawo rodzic względem dziecka.
I co to za czynności?
Kontakty z dzieckiem obejmują zasadniczo dwie grupy aktywności. Przebywanie z dzieckiem, czyli m.in. spotkania, czy zabieranie go poza miejsce zamieszkania, np. na basen, a także porozumiewanie się z nim za pośrednictwem telefonu, e-maili, czy Skype. Są to jednak tylko przykłady, a sąd może orzec o innych sposobach utrzymania kontaktów z dzieckiem.
Sąd może szczegółowo określić, ile razy możemy np. dzwonić do dziecka na Skype?
Tak. Sąd może wskazać np. że rodzic może dzwonić do dziecka na Skype w środy i soboty o godzinie 17:00, a rozmowy mają trwać godzinę.
Czym kieruje się sąd ustalając kontakty z dzieckiem?
Zawsze na pierwszym miejscu jest dobro dziecko. Sąd ma obowiązek również wysłuchać rozsądnych życzeń dziecka w tym zakresie.
Czy ograniczenie władzy rodzicielskiej ma wpływ na kontakty z dzieckiem?
Oczywiście ograniczenie władzy rodzicielskiej może stanowić argument za tym, aby kontakty były rzadsze. Jednakże przepisy wyraźnie wskazują, że niezależnie od władzy rodzicielskiej rodzice i dziecko mają prawo i obowiązek utrzymania ze sobą kontaktów. Dlatego też, nawet pozbawienie władzy rodzicielskiej nie powinno prowadzić do całkowitego zerwania stosunków.
Czy w ramach sprawy o uregulowanie kontaktów możemy również ograniczyć je drugiemu rodzicowi?
Tak – proces uregulowania kontaktów z dzieckiem to nie tylko nowe zasady spotykania się z dzieckiem. Sąd może również ograniczyć spotkania, jeżeli wymaga tego dobro dziecka, a nawet ich zakazać, jeżeli poważnie zagrażają one dobru dziecka.
W jaki sposób sąd ogranicza kontakty z dzieckiem?
Przykładowo sąd może zakaz zabierania dziecka poza jego stałe miejsce zamieszkania, zezwolić na spotkania tylko w obecności kuratora, czy ograniczyć sposoby kontaktu na odległość. Wszystko zależy od indywidualnej sytuacji.
Czy orzeczenie o uregulowaniu kontaktów z dzieckiem może zostać zmienione?
Tak – w sytuacji, gdy wymaga tego dobro dziecka. Zmiana może polegać zarówno na zaostrzeniu środków, jak i na ich złagodzeniu. Jeżeli sąd stwierdzi, że obecne zasady kontaktów nie wywołują pożądanych skutków z punktu widzenia dobra dziecka, zakaże ich utrzymania lub zmieni ich częstotliwość. Może mieć miejsce również sytuacja odmienna. Sąd może również stwierdzić brak podstaw do dalszego utrzymywania zakazu kontaktów.
Co w sytuacji, gdy rodzic nie stosuje się do orzeczenia o ustaleniu kontaktów z dzieckiem?
Sąd może wtedy zagrozić jej nakazaniem zapłaty na rzecz osoby uprawnionej do kontaktu z dzieckiem oznaczonej sumy pieniężnej za każde naruszenie obowiązku. Gdy to nie skutkuje, sąd nakazuje jej zapłatę tej sumy i na podstawie tego orzeczenia można rozpocząć egzekucję.
A jak wygląda sprawa o kontakty z dziadkami?
Kontakty dziecka z dziadkami, to niezwykle interesująca kwestia, ale obawiam się, że to temat na inną, bardziej szczegółową rozmowę.
Bardzo dziękujemy za rozmowę o regulowaniu kontaktów z dzieckiem.
Również dziękuję.
