Gwarancja a rękojmia

Co to jest rękojmia?

Rękojmia polega na tym, iż sprzedawca ponosi odpowiedzialność prawną względem kupującego. Z tytułu wady prawnej lub fizycznej lub prawnej rzeczy sprzedanej.

Podkreślenia wymaga fakt, że odpowiedzialność sprzedawcy powstaje z mocy samego prawa.

Wady fizyczne a wada prawna rzeczy sprzedanej

Wada fizyczna polega na niezgodności rzeczy sprzedanej z umową, gdy np. nie ma ona właściwości, o których istnieniu sprzedawca zapewnił kupującego. Z kolei wada prawna występuje, jeżeli rzecz sprzedana stanowi własność osoby trzeciej albo jeżeli jest obciążona ustanowionym na jej rzecz. A także jeżeli ograniczenie w korzystaniu lub rozporządzaniu rzeczą wynika z decyzji lub orzeczenia właściwego organu.

Zakres uprawnień kupującego

Jeżeli nabywca stwierdzi, że kupiona przez niego rzecz dotknięta jest wadą, wówczas w ramach postępowania reklamacyjnego, może domagać się od zbywcy:

1) usunięcia wady, a więc bezpłatnej naprawy towaru,

2) wymiany rzeczy na wolną od wad, czyli wymiany towaru na nowy,

3) obniżenia ceny, a tym samym zapłaty mniejszej ilości pieniędzy,

bądź też

4) odstąpić od umowy, co polegać będzie na dokonaniu zwrotu towaru za jednoczesnym zwrotem przez sprzedawcę uiszczonej przez niego ceny.

Ważne jest, iż to klient dokonuje całkowicie swobodnie wyboru, które uprawnienie ze wskazanego powyżej katalogu wykorzysta. Zaś jego decyzja w tym przedmiocie jest wiążąca dla sprzedawcy.

Jeśli jednak okaże się, że naprawa lub wymiana rzeczy jest niemożliwa lub zbyt kosztowna, wówczas dopuszczalne jest jedynie odstąpienie od zawartej umowy. Jednakże,  kupujący nie może odstąpić od umowy, jeżeli wada rzeczy sprzedanej jest nieistotna. Przy czym przyjmuje się, iż wada istotna uniemożliwia, bądź znacząco utrudnia korzystanie z rzeczy w sposób zgodny z jej przeznaczeniem.

Podkreślić trzeba, że co do zasady sprzedawca jest zwolniony od odpowiedzialności z tytułu rękojmi. Jeżeli kupujący wiedział o wadzie w chwili zawarcia umowy.

Terminy związane z postępowaniem reklamacyjnym

Prawo kupującego do dochodzenia roszczeń z tytułu reklamacji zakupionego towaru jest ograniczone czasowo. A mianowicie sprzedawca odpowiada z tytułu rękojmi, jeżeli wada fizyczna zostanie stwierdzona przed upływem dwóch lat. A gdy chodzi o wady nieruchomości ? przed upływem pięciu lat od dnia wydania rzeczy kupującemu. Jeśli jednak nabywcą jest konsument, z którym zrównano osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, a przedmiot sprzedaży to używana rzecz ruchoma. Wówczas odpowiedzialność sprzedawcy może zostać ograniczona, nie mniej niż do roku od dnia wydania rzeczy kupującemu.

Roszczenie o usunięcie wady lub wymianę rzeczy sprzedanej na wolną od wad przedawnia się z upływem roku, licząc od dnia stwierdzenia wady. Jeżeli kupującym jest konsument, bądź osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą. Bieg terminu przedawnienia nie może zakończyć się przed upływem wskazanych terminów: dwu i pięcio letniego.

Przypomnieć należy, że przedawnienie roszczenia oznacza, że wprawdzie uprawnienia z tytułu rękojmi nadal przysługują kupującemu. Jednak kupujący może uchylić się od ich spełnienia, chyba że wyraźnie zrzeknie się korzystania z zarzutu przedawnienia.

Ważne jest, że upływ terminu do stwierdzenia wady nie wyłącza wykonania uprawnień z tytułu rękojmi, jeżeli sprzedawca wadę podstępnie zataił.

Sprzedawca zobowiązany jest ustosunkować się do zgłoszonej przez kupującego reklamacji zakupionego towaru w terminie nie dłuższym niż 14 dni. Jeśli z jego strony doszło do naruszenia tego czasookresu, wówczas uważa się, że uznał on żądania nabywcy za w pełni uzasadnione.

Co to jest gwarancja?

Gwarancja określa obowiązki gwaranta i uprawnienia kupującego w przypadku, gdy rzecz sprzedana nie ma właściwości, o których istnieniu on zapewniał. Jej udzielenie  następuje poprzez złożenie przez gwaranta oświadczenia gwarancyjnego, które co ciekawe, może zostać złożone również w formie reklamy.

Dokument gwarancyjny

Gwarancja na ogół przybiera postać pisemnego dokumentu.  Może ona zostać utrwalona także na innym trwałym nośniku (np. płycie CD).

Dokument gwarancyjny powinien zawierać podstawowe informacje potrzebne do wykonywania uprawnień z gwarancji. W szczególności nazwę i adres gwaranta lub jego przedstawiciela w Rzeczypospolitej Polskiej, czas trwania i terytorialny zasięg ochrony gwarancyjnej. A także uprawnienia przysługujące w razie stwierdzenia wady oraz stwierdzenie, że gwarancja nie wyłącza, nie ogranicza ani nie zawiesza uprawnień kupującego wynikających z przepisów o rękojmi za wady rzeczy sprzedanej.

Zakres odpowiedzialności gwaranta

Gwarantem jest podmiot udzielający gwarancji, którym może być w szczególności producent, dystrybutor, importer lub sprzedawca rzeczy.

Podkreślenia wymaga fakt, iż gwarancja jest udzielana przez producenta całkowicie dobrowolnie, a więc nie ma obowiązku prawnego w tym zakresie. zazwyczaj wraz z wydaniem towaru. Jest to pisemny dokument określający czas, na jaki udziela się gwarancji jakości oraz na jakich warunkach.

Jeżeli w gwarancji inaczej nie zastrzeżono, odpowiedzialność z jej tytułu obejmuje tylko wady powstałe z przyczyn tkwiących w sprzedanej rzeczy.

Obowiązki gwaranta, określone w dokumencie gwarancyjnym, mogą w szczególności polegać na zwrocie zapłaconej ceny, wymianie rzeczy bądź jej naprawie oraz zapewnieniu innych usług.

Jeżeli jednak została udzielona gwarancja co do jakości rzeczy sprzedanej, poczytuje się w razie wątpliwości, że gwarant na podstawie gwarancji jest obowiązany do usunięcia wady fizycznej rzeczy lub do dostarczenia rzeczy wolnej od wad, o ile wady te ujawnią się w ciągu terminu określonego w oświadczeniu gwarancyjnym.

Gwarancja na udzielony produkt nie ogranicza praw konsumenta do dochodzenia roszczeń z tytuły rękojmi za wady fizyczne rzeczy.

Termin trwania gwarancji

Jeżeli w dokumencie gwarancyjnym nie zastrzeżono innego terminu, termin gwarancji wynosi dwa lata licząc od dnia, kiedy rzecz została kupującemu wydana.

Gwarancja a rękojmia

Przede wszystkim, podkreślenia wymaga fakt, iż kupujący może wykonywać uprawnienia z tytułu rękojmi za wady fizyczne rzeczy niezależnie od uprawnień wynikających z gwarancji. Zaś wykonanie uprawnień z gwarancji nie wpływa na odpowiedzialność sprzedawcy z tytułu rękojmi. Są to więc instytucje całkowicie od siebie niezależne.

Jednakże w razie wykonywania przez kupującego uprawnień z tytułu gwarancji, bieg terminu do skorzystania z postępowania reklamacyjnego ulega zawieszeniu z dniem zawiadomienia sprzedawcy o wadzie. Termin ten biegnie dalej od dnia odmowy przez gwaranta wykonania obowiązków wynikających z gwarancji. Albo bezskutecznego upływu czasu na ich wykonanie.

Jakie są różnice pomiędzy reklamacją a gwarancją?

Różnice pomiędzy reklamacją a gwarancją sprowadzają się do następujących elementów:

1) reklamacja wynika z przepisów samego prawa, powstaje więc ona bezpośrednio na ich podstawie. Zaś gwarancja jest całkowicie dobrowolna i jej udzielenie zależy od woli gwaranta. Dlatego też przybiera ona postać dokumentu gwarancyjnego,

2) rękojmia wynika z wad fizycznych bądź prawnych rzeczy sprzedanej. Zaś gwarancja dotyczy jedynie sytuacji, gdy zachodzi niezgodność towaru z zapewnieniami gwaranta,

3) czas trwania obydwu tych instytucji jest różny. Rękojmi udziela się na okres dwóch lat, zaś długość gwarancji zależy od gwaranta. Wprawdzie ustawodawca wskazuje okres dwóch lat, jednak może on być krótszy (np. 1 rok) lub dłuższy (np. 5 lat lub nawet dożywotni),

4) zakres uprawnień kupującego jest różny. Podczas gdy złożenie reklamacji  może polegać na zgłoszeniu żądań ściśle wskazanych w przepisach Kodeksu cywilnego, to w przypadku gwarancji, jej warunki określa gwarant, przy czym mogą one być tożsame z tymi, które zapewnia rękojmia, bądź też zupełnie inne.

Podsumowując – stwierdzić trzeba, że dla kupującego formą bardziej korzystną z punktu widzenia prawnego jest rękojmia. Wynika to z faktu, iż jej warunki określane są wprost przez przepisy Kodeksu cywilnego, a nie przez gwaranta. Tym samym, sprzedający nie może zgodnie ze swoją wolą zmieniać zasad na jakich nastąpi rozpatrzenie reklamacji. Wybór rękojmi daje więc większe możliwości dochodzenia roszczeń od sprzedawcy danego towaru.

Może Cię również zainteresować artykuł: Rękojmia za wady