Jak wygląda odpowiedzialność za zadłużony spadek?
Odpowiedzialność za dług spadkowy zależy od decyzji spadkobiercy. Przyjęcie spadku wprost oznacza pełną odpowiedzialnością za długi, w tym z własnego majątku. Odrzucenie spadku zwalnia z odpowiedzialności przerzucając ją na inne osoby, a przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza ogranicza odpowiedzialność do wartości spadku
Kluczowe wnioski:
- Spadkobiercy, a także osoby, na rzecz których został ustanowiony zapis windykacyjny będą musiały spłacić długi zmarłego, a także koszty związane z pochówkiem oraz procedurami spadkowymi. Te osoby muszą także regulować długi generowane przez majątek spadkowy.
- Można uwolnić się od tej odpowiedzialności odrzucając spadek lub w sposób istotny ją ograniczyć przyjmując spadek z dobrodziejstwem inwentarza.
- Od momentu złożenia oświadczenia o przyjęciu spadku wierzyciele mogą sięgnąć po prywatny majątek spadkobierców lub zapisobierców (wynagrodzenie za pracę, mieszkanie, rachunek bankowy).
- Co więcej do dnia dokonania podziału majątku spadkowego (tzw. działu spadku), wierzyciele mogą cały dług spadkowy egzekwować od jednego spośród spadkobierców, a to on będzie musiał dochodzić zwrotu spłaconych kwot od pozostałych osób.
Kto odpowiada za dług spadkodawcy?
Na pewno każdy zna filmy, których główny bohater dziedziczy fortunę po zmarłym dalszym krewnym. Oczywiście odziedziczenie takiego spadku spowodowałoby pozytywną rewolucje w naszym życiu.
Musimy jednak pamiętać, że oprócz majątku dziedziczymy również długi. Dziedziczenie długów i związana z tym odpowiedzialność jest sprawą bardzo poważną, dlatego nie można tego lekceważyć.
Gdy dowiemy się, że że jesteśmy spadkobiercami, mamy trzy możliwości:
- Przyjąć spadek wprost
- Odrzucić spadek
- Przyjąć go z dobrodziejstwem inwentarza
Co ważne, za solidarną odpowiedzialność za długi spadkowe ponoszą także osoby, na rzecz których ustanowiono zapisy windykacyjne.
Jak odpowiada za długi spadkowe spadkobierca, który przyjął spadek wprost?
Przyjęcie spadku wprost oznacza, że spadkobierca ponosi odpowiedzialność bez ograniczeń za długi spadkowe zarówno z majątku spadkowego jak i z majątku własnego.
Zatem wierzyciele spadkodawcy mogą zwrócić się o zapłatę długów spadkowych bezpośrednio do Ciebie. Mogą doprowadzić do zajęcia komorniczego Twojego wynagrodzenia za pracę lub wystawienia na licytację Twojego domu lub mieszkania.
Co więcej, jeśli jest kilku spadkobierców, wierzyciele i tak mogą zwrócić się tylko do Ciebie o zapłatą całości długu (o tym za chwilę)
Co się dzieje z długami spadkodawcy po odrzuceniu spadku?
Oświadczenie o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza, a długi spadkowe
Nabycie spadku z dobrodziejstwa inwentarza jest najlepszym wyjściem z sytuacji gdy wiemy, że dziedziczymy spadek w skład którego wchodzą długi. W jego wyniku spadkobierca będzie musiał spłacać długi spadkowe tylko do wartości ustalonego w wykazie inwentarza albo spisie inwentarza stanu czynnego spadku, słowem do wartości masy spadkowej.
Warto też wiedzieć, że to ograniczenie odpowiedzialności odpada, jeżeli spadkobierca podstępnie pominął w wykazie inwentarza lub podstępnie nie podał do spisu inwentarza przedmiotów należących do spadku lub przedmiotów zapisów windykacyjnych albo podstępnie uwzględnił w wykazie inwentarza lub podstępnie podał do spisu inwentarza nieistniejące długi.
Spadkobierca, który nabył spadek z dobrodziejstwem inwentarza i spłacił niektóre długi spadkowe, a nie wiedział i przy dołożeniu należytej staranności nie mógł się dowiedzieć o istnieniu innych długów spadkowych, ponosi odpowiedzialność za niespłacone długi spadkowe tylko do wysokości różnicy między wartością stanu czynnego spadku a wartością świadczeń spełnionych na zaspokojenie długów spadkowych, które spłacił.
Jeżeli zaś o tych długach wiedział lub przy dołożeniu należytej staranności mógł się dowiedzieć o nich dowiedzieć, ponosi odpowiedzialność ponad wartość stanu czynnego spadku, jednakże tylko do takiej wysokości, w jakiej byłby obowiązany je zaspokoić, gdyby spłacał należycie wszystkie długi spadkowe. Nie dotyczy to spadkobiercy niemającego pełnej zdolności do czynności prawnych (np. ubezwłasnowolnionego)
Podsumowując zasady odpowiedzialności w tym zakresie można powiedzieć, że przyjmując spadek z dobrodziejstwem inwentarza w teorii nie będziemy musieli spłacać długów spadkodawcy z własnej kieszeni, gdy okaże się że spadek jest mniejszy niż jego długi. W praktyce nawet w takim przypadku będziemy musieli długi zapłacić i to tak szybko, jak szybko zażądają tego wierzyciele, a na otarcie łez pozostanie nam spadek.
Zasady odpowiedzialności za długi spadkowe w praktyce Kancelarii Klisz i Wspólnicy
Jeden z naszych Klientów przyjął w ten sposób zadłużony spadek po zmarłym wujku, który miał zamiłowanie do kolekcjonowania dzieł sztuki. Wierzyciele bardzo szybko zgłosili swoje roszczenia, natomiast sprzedaż elementów kolekcji za kwoty ustalone w wykazie inwentarza była bardzo trudna. W efekcie Klient został zmuszony do szybkiej sprzedaży mieszkania, uregulowania długów spadkowych i został z drogocenną kolekcją obrazów, której nikt nie chciał kupić.
Inna z naszych Klientek przyjęła po ojcu spadek z dobrodziejstwem inwentarza uzyskując prawa do kilku nieruchomości, z których jednak każda była obciążona hipoteką przez bank. Niestety stała się współwłaścicielką spadku wraz z drugą żoną zmarłego i przyrodnim bratem. Brak porozumienia pomiędzy spadkobiercami co do dalszej spłaty rat kredytu zmarłego, spowodował, że bank wypowiedział umowę kredytową i założył spadkobiercom sprawę sądową o spłatę niemal miliona złotych kredytu hipotecznego.
To prawda, że odpowiedzialność za sam kredyt mojej Klientki była ograniczona do wartości nieruchomości. To ograniczenie nie dotyczy jednak kosztów postępowania sądowego, komorniczego oraz kosztów adwokackich (prawnika banku). W sprawie o wartości przedmiotu sporu wynoszącej niemal milion złotych, łączna wartość tych kosztów to kilkadziesiąt tysięcy złotych. Mimo mimo naszych usilnych starań i wytrwałej obronie w sprawie sądowej Klientka ostatecznie musiała te koszty ponieść z własnej kieszeni.
Na zakończenie warto tylko wspomnieć, że każda z tych osób zgłosiła się do Kancelarii w chwili, kiedy pętla w okół ich szyi była już zaciśnięta, a wierzyciele pukali do drzwi. Skorzystanie z pomocy prawnika na wcześniejszym etapie pozwoliłoby uniknąć takich problemów i zaoszczędzić dziesiątki tysięcy złotych.
Odpowiedzialność za długi spadkowe od otwarcia spadku do chwili przyjęcia spadku
Dział spadku a dług spadkowy
FAQ – często zadawane pytania
Co to są długi spadkowe?
Z jednej strony to wszelkie zobowiązania, które miał zmarły i które przeszły na spadkobierców np. zaciągnięte kredyty. Nadto są to także wydatki powstałe na skutek śmierci spadkodawcy np. koszty pogrzebu, koszty postępowania spadkowego, a nawet niektóre roszczenia jak. np. roszczenie o zachowek.
Co zrobić ze spadkiem z długami?
Zadłużony spadek można odrzucić poprzez złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku, lub też doprowadzić do ograniczenia odpowiedzialności za długi spadkowe przyjmując spadek z dobrodziejstwem inwentarza, co sprawia, że spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi zmarłego do wysokości stanu czynnego spadku.
Jak długo odpowiada się za długi spadkowe?
Spadkobierca odpowiada za długi spadkowe do upływu okresu ich przedawnienia. W przypadku, kiedy wierzyciel jest przedsiębiorcą (np. bank, operator telefoniczny, sklep itp.) wówczas przedawnienie następuje po 3 latach od dnia wymagalności roszczenia. Tak samo jest w przypadku świadczeń okresowych (rata kredytu, czynsz najmu, abonament telefoniczny). Długi u osób prywatnych przedawniają się dopiero po 6 latach. Należy zwrócić uwagę, że praktycznie w każdym przypadku okres przedawnienia kończy się w ostatnim dniu roku kalendarzowego.
