ul. Kazimierza Wielkiego 1

Wrocław

biuro@adwokat-wroclaw.biz.pl

kontakt email: 24h / 7 dni w tygodniu

+ 48 695 560 425

8.30 - 16.30 - dni robocze

Pon - Pt: 8:30 - 16:30

Obsługa Klienta

Czym jest polecenie testamentowe? Wywiad z radcą prawnym Anną Klisz

polecenie testamentowe

Blog Kancelarii Klisz i Wspólnicy – najnowsze informacje prawne weryfikowane przez zawodowych adwokatów i radców prawnych

Chyba nikomu nie musimy tłumaczyć, czym jest testament oraz jaka jest jego rola. Powszechnie przyjęło się jednak, że w testamencie powołuje się spadkobiercę, któremu zmarły przekazuje majątek lub jego części. Mało kto wie, że w swoim akcie ostatniej woli każdy może umieścić tzw. polecenie testamentowe, czyli wezwanie spadkobiercy do określonego działania. Zapraszamy do lektury kolejnego wywiadu z zakresu prawa spadkowego ze specjalistą w tej dziedzinie – radcą prawnym Anną Klisz. Porozmawiamy m.in. o tym, czym jest polecenie testamentowe i czego może ono dotyczyć.

Dzień dobry pani Mecenas. Jak zwykle zaczniemy od podstaw, które pomogą zrozumieć temat dzisiejszego wywiadu. Czym jest polecenie testamentowe?

Dzień dobry, oczywiście.

Polecenie testamentowe to nic innego, jak pewnego rodzaju nałożenie obowiązku na osobę, która dziedziczy spadek przez spadkodawcę. Co ważne, przepisy prawa wskazują, że spadkodawca może w testamencie nałożyć na spadkobiercę lub zapisobiercę obowiązek oznaczonego działania lub zaniechania, nie czyniąc nikogo wierzycielem. W rezultacie, spełnienia polecenia testamentowego możemy żądać jedynie wtedy, gdy obowiązek wskazano w dokumencie, jakim jest testament.

Co oznacza stwierdzenie, że poleceniem testamentowym nie możemy uczynić nikogo wierzycielem?

Bardzo dobre pytanie. Otóż wiele osób może mylić polecenie testamentowe oraz zapis testamentowy. Mimo, że obie te formy wyrażenia woli spadkodawcy są do siebie podobne, znacznie się od siebie różnią. Mianowicie, zapis testamentowy to rozporządzenie majątkowe spadkodawcy, które w konsekwencji tworzy stosunek zobowiązaniowy. Jeśli chodzi zaś o polecenie – może, ale nie musi mieć ono wartości majątkowej. Polecenie testamentowe możemy więc między sobą nazwać “lżejszą wersją zapisu testamentowego.”

Rozumiem. Dziękuję za wyjaśnienie. A czego może dotyczyć takie polecenie?

Spadkodawca ma prawo na przykład polecić zorganizowanie swojego pogrzebu w określony sposób, objęcie opieki nad wskazaną osobą lub swoim pupilem, podjęcie nauki na studiach przez wnuczkę, czy dokonanie darowizny na rzecz oznaczonej osoby. Jak wspomniałam wcześniej, polecenie może mieć więc zarówno charakter majątkowy, jak i niemajątkowy. Co więcej, dopuszczalne są zarówno polecenia jednorazowe, jak i te o charakterze ciągłym.

A czy są wskazane jakieś prawne przypadki, kiedy takie polecenie będzie nieważne?

Oczywiście. Nie bez powodu na wstępie zaznaczałam, że polecenie musi znajdować się w testamencie. W przeciwnym przypadku, beneficjent polecenia nie ma co liczyć na faktyczne wykonanie żądania wskazanego przez spadkodawcę. Dodatkowo jeszcze, polecenie testamentowe będzie uznane za nieważne, gdy jest sprzeczne z prawem, zasadami współżycia społecznego, zmierza do obejścia prawa lub po prostu nie nadaje się do wykonania.

Padło tutaj wiele kwestii, które wymagają wyjaśnienia. Zacznijmy od tego, kim jest beneficjent polecenia?

Beneficjentem polecenia określa się osobę lub grupę osób, które mają odnieść pewną korzyść w wyniku wykonania polecenia. Co istotne, beneficjentem polecenia może być każdy. A więc każda osoba fizyczna, osoba prawna oraz tzw. ułomna osoba prawna.

Wspomniała Pani wcześniej, że polecenie testamentowe będzie nieważne, gdy nie będzie nadawało się do wykonania. Czy można to szerzej wyjaśnić?

Mianem czynności nienadających się do wykonania oznaczamy takie, których – nawet przy najszczerszych chęciach – nie jesteśmy w stanie wykonać. Aby to zobrazować posłużę się dość abstrakcyjnym  przykładem ale myślę, że pozwoli on dobrze zrozumieć omawianą kwestię.  Załóżmy, że spadkodawca od zawsze był pasjonatem astronomii i kosmosu. Swój entuzjazm do ciał niebieskich podzielał jego wnuk, z którym mógł na ten temat rozmawiać bez opamiętania. W swoim testamencie, spadkodawca polecił wnukowi, aby wybrał się on w kosmiczną podróż, spełniając równocześnie marzenie swojego dziadka. Jak wiadomo, obecnie kosmiczna turystyka nie jest na tyle rozwinięta, aby umożliwić każdemu taką podróż. W konsekwencji możemy uznać, że takie polecenie testamentowe nie będzie nadawało się do wykonania.

Teraz już rozumiem. Czy nieważność polecenia może wpływać w negatywny sposób na testament?

Negatywnym skutkiem będzie jedynie swoisty brak wykonania polecenia wskazanego przez spadkodawcę. Sama nieważność polecenia nie sprawia jednak, że testament jest nieważny. Pozostałe postanowienia zawarte w dokumencie pozostają w mocy. Wyjątkiem jest okoliczność, z której wynika, że bez polecenia testament nie zostałby sporządzony.
prawo spadkowe wrocław

A kto może żądać wykonania polecenia?

Realizacji polecenia testamentowego można dochodzić w procesie – na drodze sądowej. Przy czym przepisy prawa spadkowego ściśle określają krąg podmiotów uprawnionych do domagania się wykonania polecenia przez podmiot nim obciążony. Takie uprawnienie przysługuje spadkobiercom oraz wykonawcy testamentu, chyba że polecenie ma na celu wyłącznie korzyść obciążonego poleceniem. Co więcej, w przypadku gdy polecenie pozostaje w związku z interesem społecznym, to jego wykonania może żądać również właściwy organ władzy publicznej.

Czy spadkobierca ma jakiś określony termin na wykonanie polecenia testamentowego?

Co od zasady nie. O ile spadkodawca nie postanowił inaczej, wykonanie polecenia testamentowego powinno nastąpić najwcześniej z momentem ogłoszenia testamentu. Wskazany spadkobierca nie ma więc określonego terminu na wykonanie wskazanego polecenia. Warto zaznaczyć, że niewykonanie polecenia testamentowego nie powoduje automatycznego powstania odpowiedzialności odszkodowawczej osoby nim obciążonej.

Dziękuję bardzo za wyjaśnienie, czym jest polecenie testamentowe. Bardzo się cieszę, że dla zobrazowania tych kwestii, użyła Pani przykładów. Z pewnością jest to pewne ułatwienie dla osób, które na co dzień nie czytają kodeksów prawa. Jeszcze raz dziękuję za rozmowę.

Ja również serdecznie dziękuje za wywiad. Do zobaczenia.

Przeczytaj także:

adwokat Iwo Klisz

adwokat Iwo Klisz

Prawnik, założyciel i wspólnik zarządzający w "Klisz i Wspólnicy Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych". Specjalista z zakresu prawa pracy, prawa rodzinnego, spadkowego oraz gospodarczego. Były wykładowca akademicki na Uniwersytecie Wrocławskim, autor wielu publikacji w prasie fachowej, bloger oraz YouTuber

tel. 695 560 425, e-mail: i.klisz@kancelaria-klisz.pl

adwokat Iwo Klisz

adwokat Iwo Klisz

Prawnik, założyciel i wspólnik zarządzający w "Klisz i Wspólnicy Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych". Specjalista z zakresu prawa pracy, prawa rodzinnego, spadkowego oraz gospodarczego. Były wykładowca akademicki na Uniwersytecie Wrocławskim, autor wielu publikacji w prasie fachowej, bloger oraz YouTuber

tel. 695 560 425, e-mail: i.klisz@kancelaria-klisz.pl

Adwokat Iwo Klisz jako ekspert w ogólnopolskich i lokalnych mediach:

Adwokat Iwo Klisz, założyciel Kancelarii Klisz i Wspólnicy jest nie tylko twórcą wielu publikacji w prasie branżowej, ale także popularnym autorem komentarzy eksperckich w największych portalach informacyjnych oraz stacjach telewizyjnych.

Adwokat Iwo Klisz i prawnicy z Kancelarii Klisz i Wspólnicy są do Twojej dyspozycji:

Nasi eksperci czekają na Twoją wiadomość - napisz teraz

Pomoc doświadczonego adwokata
Pomożemy Ci w każdej sprawie sądowej
Porady prawne on-line
Zdalne porady prawne u adwokata bez konieczności wychodzenia z domu lub z biura
Zachowek - wszystko, co musisz wiedzieć
POBIERZ DARMOWEGO EBOOKA: ZACHOWEK WSZYSTKO, CO MUSISZ WIEDZIEĆ

Każdy z nas intuicyjnie wie, czym jest zachowek i kiedy się należy. Jednakże w rzeczywistości jest to skomplikowana instytucja prawa spadkowego. W zależności od wielu czynników, jego wysokość może być bardzo różna. Co więcej, istnieje wiele sytuacji, w których żądanie zachowku nie jest dopuszczalne.

W ebooku odpowiadamy na następujące pytania:

    • Kiedy i komu przysługuje zachowek?
    • Kiedy można go dochodzić?
    • Ile wynosi zachowek?

Dodatkowo w e-booku: zachowek a testament, darowizna i zapis windykacyjny. 

Wpisz maila, abyśmy mogli udostępnić Ci ebooka.