Czy podział majątku wspólnego jest obowiązkowy? To jedno z najczęstszych pytań, jakie po rozwodzie zadają sobie byli małżonkowie. Nie da się ukryć, że rozwód jest trudnym doświadczeniem i wywołuje wiele emocji. Dlatego też perspektywa kolejnego postępowania sądowego, tym razem w przedmiocie podziału majątku wspólnego powoduje, że wiele osób się zastanawia, czy naprawdę jest on konieczny.
Dobra wiadomość jest taka, że co do zasady podział majątku wspólnego nie jest obowiązkowy. Jednakże w określonych sytuacjach byli małżonkowie nie będą mieli wyjścia i będą musieli go przeprowadzić. Bywa również tak, że pomimo iż teoretycznie można go uniknąć, to i tak warto podzielić majątek.
O tym w jakich sytuacjach podział majątku wspólnego jest obowiązkowy, w jakich nie, a także kiedy mimo wszystko warto go przeprowadzić, przeczytasz w tym artykule.
Co należy do majątku wspólnego małżonków?
Zacznijmy jednak podstaw, czyli od przypomnienia co składa się na majątek wspólny małżonków.
Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa. Wspólność ta obejmuje przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich.
Wyróżniamy wówczas majątek wspólny oraz majątki osobiste każdego z małżonków.
Do majątku wspólnego małżonków należą, m.in. pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej, czy też dochody z majątku wspólnego oraz z majątku osobistego każdego z małżonków.
Do majątków osobistych każdego z małżonków zaliczamy m.in. przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej, oraz przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił. W tym artykule dowiesz się więcej na temat tego co wchodzi w skład majątku wspólnego małżonków.
Należy pamiętać, że przyszli małżonkowie mogą w majątkowej umowie małżeńskiej (powszechnie zwanej intercyzą) przyjąć ustrój rozdzielności majątkowej. Taką umowę mogą również zawrzeć w trakcie trwania małżeństwa.
Kiedy nie można dokonać podziału majątku wspólnego małżonków…
Małżeńska wspólność majątkowa jest tzw. współwłasnością łączną. Charakteryzuje się tym, iż w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym.
Jest to istotne, ponieważ w konsekwencji żaden z małżonków nie może rozporządzać swoim udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku. Co więcej, żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku objętego wspólnością.
Kiedy można wystąpić z wnioskiem o podział majątku wspólnego małżonków?
Aby w ogóle dokonanie podziału majątku wspólnego małżonków było możliwe, najpierw musi ustać małżeńska wspólność majątkowa. Chwila ta jednakże nie zawsze zbiega się z momentem ustania małżeństwa wskutek rozwodu. Wystąpić o dokonanie podziału majątku wspólnego małżonków można we wszystkich przypadkach, kiedy ustaje wspólność majątkowa. Takie sytuacje można podzielić na mające miejsce w trakcie trwania małżeństwa i związane z jego ustaniem. Więcej szczegółowych informacji na ten temat możesz znaleźć tutaj: Kiedy można wystąpić z wnioskiem o podział majątku wspólnego małżonków?
W trakcie małżeństwa wspólność majątkowa może ustać, gdy:
- małżonkowie zawrą umowę o rozdzielność majątkową,
- sąd dokona ustanowienia rozdzielności majątkowej,
- jedno z małżonków zostanie ubezwłasnowolnione,
- w stosunku do jednego z małżonków zostanie ogłoszona upadłość,
- sąd orzeknie separację małżonków.
W każdym z powyższych przypadków podzielić majątek można już w trakcie trwania małżeństwa.
Wspólność majątkowa ustaje zawsze z chwilą ustania samego małżeństwa, tj. w sytuacji:
- orzeczenia rozwodu (wspólność ustaje z chwilą uprawomocnienia się wyroku rozwodowego),
- śmierci jednego z małżonków albo obojga małżonków,
- unieważnienia małżeństwa (wspólność ustaje z chwilą uprawomocnienia się wyroku unieważniającego małżeństwo).
W powyższych sytuacjach możliwość dokonania podziału majątku powstaje dopiero po zakończeniu małżeństwa.
W jaki sposób można dokonać podziału majątku wspólnego małżonków?
Podział majątku wspólnego małżonków może nastąpić na podstawie orzeczenia sądowego lub w drodze umowy zawartej pomiędzy małżonkami.
Podział sądowy
Do podziału majątku wspólnego na drodze sądowej może dojść:
- w wyroku orzekającym rozwód (ale tylko wtedy, jeżeli rozpoznanie kwestii podziału majątku wspólnego nie spowodowało nadmiernej zwłoki w postępowaniu rozwodowym),
- w postanowieniu sądu rejonowego wydanym w odrębnym postępowaniu o podział majątku wspólnego.
Jeżeli interesują Cię szczegóły na temat postępowania o podział majątku wspólnego zapoznaj się z artykułami:
- Co powinien zawierać wniosek o podział majątku?
- Odpowiedź na wniosek o podział majątku dorobkowego
- Przesłuchanie świadka w sprawie o podział
Umowny podział majątku wspólnego.
Małżonkowie mogą również podzielić wspólny majątek zawierając w tym celu odpowiednią umowę. Jeśli w skład majątku wspólnego wchodzi nieruchomość, konieczne jest jej zawarcie w formie aktu notarialnego.
Z tego artykułu dowiesz się więcej na temat tego na czym polega podział majątku wspólnego małżonków: Podział majątku wspólnego między byłymi małżonkami – na czym polega?
Nierówne udziały w majątku wspólnym małżonków, czyli kiedy podział majątku wspólnego może okazać się niezbędny?
Zasadą jest, że z chwilą ustania wspólności ustawowej wspólność ta ulega przekształceniu. Od tej chwili małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym, niezależnie od tego, w jakim stopniu każdy z nich przyczynił się do jego powstania.
Uważasz jednak, że to Ty w większym stopniu niż Twój małżonek przyczyniłeś się do zbudowania majątku wspólnego? W takiej sytuacji może się okazać, że dla Ciebie podział majątku wspólnego będzie obowiązkowy.
Wynika to stąd, że w postępowaniu o podział majątku wspólnego każdy z małżonków może żądać, ażeby ustalenie udziałów w majątku wspólnym nastąpiło z uwzględnieniem stopnia, w którym każdy z nich przyczynił się do jego powstania. Pamiętaj jednak, że w toku postępowania o podział majątku wspólnego będziesz to musiał odpowiednio udowodnić, na przykład za pomocą dokumentów albo świadków.
Warto wiedzieć, że przy ocenie, w jakim stopniu każdy z małżonków przyczynił się do powstania majątku wspólnego sąd uwzględnia także nakład osobistej pracy przy wychowaniu dzieci i we wspólnym gospodarstwie domowym.
Dlaczego warto przeprowadzić podział majątku wspólnego małżonków?
Pomimo tego, że podział majątku wspólnego nie jest obowiązkowy, to niekiedy warto go przeprowadzić. Może być to dla Ciebie korzystne z kilku powodów:
- możesz dzięki temu zostać jedynym właścicielem pewnych składników majątku wspólnego,
- w postępowaniu o podział majątku możesz żądać ustalenia nierównych udziałów w majątku wspólnym,
- nie będą Cię już łączyły z byłym małżonkiem żadne więzi finansowe.
Pomoc adwokata w sprawie o podział majątku?
Jesteśmy przekonani, że wsparcie prawne adwokata w sprawie o podział majątku może znacząco zmniejszyć stres i niepewność związane z procesem podziału majątku, umożliwiając klientowi skupienie się na innych ważnych aspektach życia podczas trwania sprawy, dlatego polecamy Ci skorzystanie z usług naszej Kancelarii.
