Co to jest licencja

Chciałbyś nabyć licencję na program komputerowy? A może interesuje cię udostępnienie twojego filmu osobie trzeciej? Czy też masz zawrzeć umowę licencji na inny utwór ale nie wiesz, czy została prawidłowo skonstruowana? W artykule znajdziesz informacje na temat:

• charakteru umowy licencji,
• elementów, jakie należy umieścić w umowie licencji,
• rodzajów licencji.

Licencja a przeniesienie praw autorskich

Majątkowe prawa autorskie mogą zostać zbyte innej osobie. W takim przypadku utracisz je na jej rzecz bezpowrotnie. Jeżeli rozwiązanie takie tobie nie odpowiada, powinieneś zainteresować się licencją. Służy ona do udostępniania innym osobom utworów do korzystania. Nie przenosi ona jednak autorskich praw majątkowych. Można ją zatem porównać do prawa najmu lub dzierżawy. Osoba uprawniona ma prawo korzystać z utworu ale nie staje się jego właścicielem.

Umowa licencji

Inaczej aniżeli w przypadku umowy przenoszącej własność, umowa licencji nie trzeba zawierać w formie pisemnej. Co więcej, umowy tego typu bardzo często zawierane są przez internet. Jedynym wyjątkiem w tym zakresie jest umowa licencji wyłącznej. Musi zostać ona bowiem zawarta w formie pisemnej. Forma ta została zastrzeżona pod rygorem nieważności, co oznacza że zawarcie jej przez inernet, nie wywoła skutku – umowa taka będzie nieważna.

W umowie licencji należy wskazać, prócz stron umowy oraz jej przedmiotu:

• pola eksploatacji, do których odnosi się licencja. Pola eksploatacji określają zakres, w jakim osoba korzystająca z licencji może korzystać z utworu,
• terytorialny zakres licencji – jeżeli nic innego nie wynika z umowy, licencja obowiązywać będzie wyłącznie na obszarze państwa, w którym licencjobiorca ma swoją siedzibę albo miejsce zamieszkania
• czas trwania licencji. Umowę licencji można zawrzeć na czas oznaczony, do lat pięciu albo na czas nieoznaczony. Jeżeli zawrzesz umowę licencji na okres dłuższy niż pięć lat, to po upływie pierwszych 5 lat, zostanie ona uznana za zawartą na czas nieoznaczony,
• zasady wypowiadania umowy licencji zawartej na czas nieoznaczony – jeśli bowiem w umowie nie zostanie określone inaczej, twórca może wypowiedzieć taką umowę na rok naprzód, na koniec roku kalendarzowego. W umowie natomiast można wskazać inne okresy wypowiedzenia,
• możliwość, bądź zakazu udzielenia dalszej licencji (tzw. sublicencja).

Należy także wspomnieć, że umowa licencji niewyłącznej może być również domniemana, czyli nie wynikać wprost z treści umowy. Z sytuacją taką będziemy mieli do czynienia, gdy mocą umowy przekazuje się produkt, którego używanie wymaga korzystania z praw autorskich sprzedawcy. Jeżeli umowa nie zawiera postanowień w tym zakresie, np. co do przeniesienia tychże praw, przyjmuje się że twórca udzielił licencji na korzystanie w zakresie niezbędnym do prawidłowego używania sprzedanego produktu.

Adwokat prawo autorskie Wrocław

Rodzaje licencji

Podstawowy podział licencji odnosi się kręgu osób uprawnionych do korzystania z utworu. Możesz zatem udzielić licencji wyłącznej określonemu licencjobiorcy. Udzielenie licencji wyłącznej oznacza, że nie będziesz uprawniony do udzielania licencji na ten sam utwór oraz w zakresie objętym licencją wyłączną, innym osobom. Możesz również postanowić o udzieleniu licencji niewyłącznej. Taka licencja nie ogranicza udzielenia przez ciebie upoważnienia innym osobom do korzystania z utworu na tym samym polu eksploatacji.

Bardzo popularną licencją niewyłączną jest tzw. licencja open source. Przyznaje ona prawo licencjobiorcom do ingerowania w treść utworu oraz rozpowszechniania zmienionego utworu. Licencja ta najczęściej wykorzystywana jest do oprogramowania.

W internecie często spotkamy również licencję niewyłączną adware. Polega ona na tym, że co prawda sam utwór udostępniany jest za darmo, jednak korzystanie z niego wiąże się z wyświetlaniem reklam. Warto również wspomnieć o licencji freeware. Zakłada ona także darmowe udostępnienie utworu, jednak bez prawa do ingerowania w treść kodu źródłowego. Licencje freeware najczęściej dotyczą możliwości korzystania z utworu wyłącznie do użytku domowego. Jeszcze inne ograniczenia w korzystaniu z utworu przewidziane są dla licencji shareware oraz trial. Pierwsza z nich pozwala na korzystanie z programu jedynie w zakresie niektórych funkcji. Pełne korzystanie wymaga zaś wykupienia dodatkowej licencji. Trial natomiast zakłada możliwość korzystania z utworu w pełnym zakresie, jednakże w krótkim okresie czasu.

Przeczytaj także:

• Na czym polega ochrona wizerunku?
• Czym charakteryzuje się utwór pracowniczy?