Autorskie prawa majątkowe

Nie wiesz czym są autorskie prawa majątkowe? Chciałbyś je kupić ale nie wiesz, jak to prawidłowo zrobić? A może szukasz informacji na temat zakresu majątkowych praw autorskich? Z artykułu dowiesz się:

• jakie są autorskie prawa majątkowe,
• komu przysługują,
• w jaki sposób je przenieść lub udostępnić 

Czym są autorskie prawa majątkowe

Autorskie prawa majątkowe to nic innego, jak uprawnienie do korzystania z utworu oraz do rozporządzania nim. Jest to zatem odpowiednik prawa własności rzeczy. Można by jeszcze spytać o sposób korzystania z takich praw. Do określenia zakresu, w jakim dana osoba używa praw autorskich stosuje się tzw. pola eksploatacji. Co prawda nie istnieje kompletny katalog pół eksploatacji ale wskazać można na te najpopularniejsze. Są nimi m.in. prawa do: utrwalania i zwielokrotniania utworu dowolną techniką, użyczenie, najem, sprzedaż oryginału lub kopii (egzemplarza) utworu, wystawienie go, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie dowolnymi kanałami. Innymi słowy, autorskie prawa majątkowe obejmują wszystkie sposoby, w jakich możesz korzystać z utworu oraz rozporządzać nim. Prawa te są nieograniczone w czasie oraz co do terytorium ich ochrony.

Musisz również wiedzieć, że prócz autorskich praw majątkowych wyróżnia się także autorskie prawa osobiste. Te ostatnie podkreślają związek utworu z jego twórcą, dlatego nie mogą zostać sprzedane, bądź udostępnione innej osobie.

Adwokaci specjalizujący się w prawie autorskim

Komu przysługują 

Przede wszystkim przysługiwać będą one twórcy danego utworu i to już od chwili pierwszego jego utrwalenia, nawet gdy utwór nie został jeszcze ukończony. Prawa te powstają bez konieczności podejmowania przez ciebie jakichkolwiek działań. Nie musisz zatem ich rejestrować, wnosić opłat za ich ochronę, itd.  Istnieje jednak kilka przypadków szczególnych, gdy autorskie prawa majątkowe nie przysługują wyłącznie twórcy. Ma to miejsce w następujących sytuacjach:

• jeżeli wytworzysz utwór w ramach umowy o pracę, to autorskie prawa majątkowe nabywa pracodawca,
• gdy utwór wytworzysz wspólnie z inną osobą, również prawa autorskie do niego będą wspólne,
• w przypadku, gdy opracujesz cudzy utwór, np. przetłumaczysz go, przerobisz, adaptujesz, to przysługiwać będą tobie autorskie prawa  do takiego opracowania. Są to jednak tzw. prawa zależne, gdyż do korzystania z nich potrzebujesz zgody twórcy utworu pierwotnego,
• autorskie prawa do utworu zbiorowego, w szczególności do encyklopedii lub publikacji periodycznej, przysługują producentowi lub wydawcy, a do poszczególnych części mających samodzielne znaczenie – ich twórcom.

Jak przenieść lub udostępnić prawa autorski

Autorskie prawa majątkowe możesz sprzedać. Służy do tego umowa przeniesienia tychże praw. Musi zostać ona zawarta na piśmie oraz wymieniać pola eksploatacji, których dotyczy. Nie można przy tym wpisać w jej treści, że prawa te przenoszone są na wszystkich – bliżej nieokreślonych – polach eksploatacji. Możesz zatem przenieść swoje prawa autorskie tylko na części pól eksploatacji. W takim wypadku, w pozostałym zakresie nadal będziesz mógł korzystać z utworu albo przenieść prawa autorskie na kolejną osobę. W umowach tego typu można również zawrzeć zgodę na korzystanie z autorskich praw zależnych, które nabywca wytworzy w przyszłości.

Zamiast przenosić prawa autorskie możesz upoważnić określone osoby do korzystania z nich przez określony czas oraz w ustalonym zakresie. Przeznaczona do tego jest umowa licencji. Jest ona odpowiednikiem umowy najmu, bądź dzierżawy ? w zależności od jej konkretnych postanowień.

Przeczytaj także:

• Komu przysługują prawa autorskie
• Dozwolony użytek